Няве́чыць ’калечыць, рабіць недзеяздольным, псаваць’ (ТСБМ), няве́чыць ’біць, калечыць; абражаць, зневажаць’ (Ян.), нівечыць (нивичиць) ’ператвараць у нішто, ужываць на зло’ (Нас.), укр. ні́вечити ’псаваць, зніштажаць, ператвараць у нішто; мучыць, здзекавацца, жорстка абыходзіцца’, польск. niweczyć ’ператвараць у нішто, нішчыць, разбураць’, славац. nivočiť ’тс’. Зыходная форма *vъ ni‑vъ‑čь‑ > + у ні ва што (ператварыцца), сучаснае ў нішто, параўн. ст.-бел. в ни ве што побач ни в што (XV ст., Карскі 2-3, 215), у Насовіча: въ нивичъ пошло, гл. нівеч. Літаратурная форма з ня‑, відаць, пад уплывам народнаэтымалагічнага збліжэння з не век, нявечна і пад., параўн. таксама ўкр. не́віч ’нішто’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

kuć

незак.

1. каваць;

2. высякаць, выразаць;

kuć w kamieniu posąg — высякаць статую з каменя;

3. дзяўбці, біць;

4. перан. зубрыць;

kuć lekcje — зубрыць урокі;

kuj żelazo, póki gorące прык. куй жалеза, пакуль гарачае; гні дрэўца, пакуль гнецца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

walić

wali|ć

незак.

1. лупіць, лупцаваць, калаціць;

2. біць, стукаць, грукаць;

~ć w drzwi — стукаць (грукаць) у дзверы;

serce ~ło jak oszalałe — сэрца шалёна калацілася;

3. (дрэвы) валіць, звальваць;

4. рухацца натоўпам; валіць;

5. разм. пуляць, страляць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

bębnić

bębn|ić

незак.

1. барабаніць; біць у барабан;

2. разм. барабаніць; тарабаніць;

~ić na fortepianie — тарабаніць на піяніна;

3. разм. гаварыць; паўтараць; бубнець; разносіць (весткі, навіны);

o zdarzeniu ~ą w całym mieście — пра здарэнне гаворыць увесь горад

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

strain​2 [streɪn] v.

1. наця́гваць; наця́гвацца; расця́гваць; расця́гвацца; напіна́ць; напіна́цца

2. напру́жваць; напру́жвацца;

strain at smth. цягну́ць што-н.;

strain one’s eyes стамля́ць во́чы;

strain smb.’s patience выпрабо́ўваць чыё-н. цярпе́нне

3. фільтрава́ць, працэ́джваць;

strain after effects біць на эфе́кт; стара́цца з усі́х сіл дзе́ля эфе́кту

♦

strain at the leash infml рва́цца, імкну́цца зрабі́ць што-н. з усі́х сіл;

strain every nerve/sinew (to do smth.) стара́цца з усяе́ мо́цы (зрабі́ць што-н.)

strain off [ˌstreɪnˈɒf] phr. v. адцэ́джваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Плю́ха 1 ’аплявуха’ (Нас., Др.-Падб., Яруш., Бяльк.). Скарочанае ад апляву́ха, пляву́ха (гл.) < плява́ць, варыянт плюва́ць (на рукі перад тым, як біць) пры ад’ідэацыі гукапераймання плюх! — гук пры пляванні (Шат.), параўн. плю́хаць ’пляваць’ (Шат.; швянч., Сл. ПЗБ; Растарг.) і плю́хнуць ’даць аплявуху’, выраз плю́ху падняў ’упаў азадкам’ (Нас.); плюх! — ’удар ад падзення мяккай часткай цела’ (Стан.). Рус. плю́ха ’аплявуха’ (ад плю́хнуть) Фасмер (3, 290) параўноўвае з лат. pļaũka ’тс’ (ад pļaut ’касіць, біць’). Гл. плю́хаць 1.

Плю́ха 2 ’аер, Acorus calamus L.’, ’касач, Iris L.’ (ТС; ЛА, 1). Магчыма, адваротны дэрыват ад плюшня, плюшнік, плюснік (гл.).

Плю́ха 3 ’лёгкі малакаларыйны торф з мноствам пустацелых травяністых каранёў’ (слуц., Нар. словатв.). Да плю́ха 2. Параўн. літ. plaušà ’асака’ і ’асаковы торф’ і pliūšė̃ ’трыснёг’.

Плю́ха 4 ’грыб каўпак ігольчасты, падбалацянка’ (пін., Жыв. сл.), плю́хі ’салянкі, пласцінчатыя спажыўныя грыбы з светла-шэрай шапкай, якія растуць вялікімі зросткамі’ (карэліц., Нар. словатв.), ’від асенніх грыбоў’ (слонім., Жыв. НС), плю́ха, плюхі ’шампіньёны’ (Жд. 3), параўн. рус. маск. плю́ха ’шаруха, Lactarius flexuosus’. Апошняе слова Гаўлава (Etym. Brun., 1, 22) звязвае з пліскі ’лісічкі’ (гл.), што ў сваю чаргу ідэнтыфікуецца з *plʼuska ’скурка, лупінка’, бо шапачкі грыбоў маюць лускавінкі.

Плю́ха 5 ’неахайная жанчына’ (пін., ЖНС), параўн. польск. plucha ’плюгавец’ — экспрэснае сцягненне замест plugawiec ’тс’ (Банькоўскі, 2, 611). Хутчэй за ўсё, самастойнае ўтварэнне ад плю́хаць ’боўтацца ў гразі’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

край ​1, ‑ю, м.

1. Канечная лінія, якая абмяжоўвае якую‑н. паверхню, а таксама частка паверхні, што прылягае да гэтай лініі. Край стала. Край неба. □ Маша падышла, села на край ложка, палажыла руку на яго [Васілёву] галаву. Шамякін. Сымон Карызна выйшаў наперад, на самы край сцэны. Зарэцкі. / Пра канечную частку адзення, матэрыі і пад. Абрубіць краі хусцінкі. □ Даўгі бабчын андарак цягнуўся краем па падлозе. Мележ. // Самая аддаленая ад цэнтра частка чаго‑н.; ускраіна. Дом, дзе жыў Міхалка, стаяў на краі горада. Колас. Будынак урачэбнага ўчастка стаяў на краі вёскі. Шамякін. // Верхні абрэз сценак пасудзіны; верх якога‑н. паглыблення. Да самых краёў сырадой Запеніцца ў звонкай даёнцы. Аўрамчык. Калі [Зося] пачала піць, зубы дробна застукалі аб край шклянкі. Хомчанка.

2. Вобласць, мясцовасць, што вылучаюцца па якой‑н. характэрнай прымеце. Палескі край. Партызанскі край. Родны край. □ Паўночную частку Беларусі .. называюць краем блакітных азёр. В. Вольскі.

3. Буйная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў СССР. Краснаярскі край, Прыморскі край.

•••

Пярэдні край — першая лінія размяшчэння агнявых пазіцый пяхоты ў раёне баявых дзеянняў.

Біць (ліцца) цераз край гл. біць.

З краю ў край; з краю да краю; ад краю да краю — па ўсіх напрамках, з канца ў канец.

Канца-краю не відаць (няма) гл. відаць.

Краем вока — мімаходам, вельмі кароткі час (бачыць каго‑, што‑н.).

Краем вуха — а) выпадкова, мімаходам (чуць пра каго‑, што‑н.); б) няўважліва, урыўкамі (слухаць каго‑н.).

Край свету — вельмі далёка.

Мая хата з краю гл. хата.

На краі гібелі (магілы) — у непасрэднай блізкасці са смяртэльнай небяспекай (быць, знаходзіцца і пад.).

На краі свету (зямлі) — дзе‑н. вельмі далёка.

На край свету — куды‑н. вельмі далёка, абы-куды (пайсці, пабегчы і пад.).

Непачаты край чаго — вельмі многа, без ліку. Непачаты край работы.

Хапіць цераз край гл. хапіць.

Цераз край — у вялікай колькасці, з лішкам. А хараства, а пекнаты — аж цераз самы край бывала. Дубоўка.

край ​2, прыназ. з Р.

Разм. Каля, ускрай. Сядзець край стала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

batter

I [ˈbætər]

1.

v.

1) біць; лупі́ць; лупцава́ць; калаці́ць

2) лама́ць; разьбіва́ць ушчэ́нт

3) зно́шваць, трапа́ць

battered old hat — стары́ зно́шаны капялю́ш

2.

v.i.

лама́цца

to batter away at a door — лама́цца ў дзьве́ры

II [ˈbætər]

1.

n.

це́ста n.

2.

v.t.

мясі́ць це́ста

III [ˈbætər]

1.

n., Constr.

схіл, на́хіл -у m.

2.

v.t.

нахіля́ць, пахіля́ць

3.

v.i.

нахіля́цца, пахіля́цца, касі́цца (пра сьцяну́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

fool

[fu:l]

1.

n.

1) дурні́ца -ы m. & f., дуры́ла -ы m., ду́рань -ня m.

2) бла́зан, бла́зен -на m. (на карале́ўскім двары́)

3) той, каго́ ашука́лі, пакі́нулі ў ду́рнях

2.

v.i.

1) стро́іць ду́рня, рабі́ць глу́пствы; бакі́ абіва́ць, бі́бікі біць

2) удава́ць, жартава́ць

I was only fooling — Я то́лькі жартава́ў

3.

v.t.

ашу́кваць, абду́рваць, пакіда́ць у ду́рнях

•

- fool around

- fool with

- fool away

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

jet

I [dʒet]

1.

n.

1) мо́цны струме́нь (вады́, па́ры, га́зу)

2) вы́пуск -а m., гарлаві́на f.; фарсу́нка f.

3) рэакты́ўны самалёт або́ рухаві́к

2.

adj.

рэакты́ўны

3.

v.i.

1) біць, цячы́ струме́нем, струме́ніць

2) лётаць рэакты́ўным самалётам

II [dʒet]

1.

n.

1) Min. гага́т -а m. (род каме́ннага ву́галю)

2) бліску́чы чо́рны ко́лер

2.

adj.

1) гага́тавы

2) бліску́чага чо́рнага ко́леру

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)