Прэ́хаць (прэхатэ) ’часта кашляць сухім кашлем’ (драг., Нар. лекс.). Укр. прихати, пирхати ’кашляць’. Відаць, да перхаць ’тс’ з метатэзай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пухачы́ ’лотаць, Calta palustris L.’ (брасл., Сл. ПЗБ). Відаць, утворана ад пу́хаць ’лопацца, распуквацца’, што адлюстроўвае хуткае раскрыццё бутонаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пыршча́ць ’імжаць (пра дождж)’ (чэрв., Сл. ПЗБ), сюды ж, відаць, і пыршчэць ’блішчаць’ (слонім., Сцяшк. Сл.). Да пырскаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Піна́ць ’ставіць лавушку на птушак або звера’ (ТС). Відаць, да пяць, пну > на‑пінаць (гл.) < прасл. *pąti, *рыщ ’нацягваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́ный ’ранні’ (Бяльк.), ра́ні (Сл. ПЗБ). Гл. ра́на2; відаць, адназоўнікавы прыметнік ад ра́на ’раніца’, рань ’вельмі ранні час’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Распано́шыцца ’разрасціся, раздацца’ (Ядвігін Ш.). Відаць, ад паноша (гл.) ці з польск. rozpanoszyć się ’разбагацець’, гл. Длугаш-Курчабова, 392.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скле́рны ‘сыры, халодны’: сёння такі склерны дзень (Сцяшк. Сл.). Відаць, да склець (гл.) або сапсаванае рус. скве́рный, гл. скве́рня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сувярэ́ка ’недарэка’ (леп., Жыв. НС). Відаць, да папярэдняга пад уплывам няўмека, параўн. ілюстрацыю: сувярэка, зашыць ні сумеіць (там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Сухаве́я, сухови́я ’недахоп, няхватка, дрэнныя справы’ (Клім.). Відаць, семантычнае перасэнсаванне сухавея ’суша, засуха’, гл. сухавей; параўн. ЕСУМ, 5, 488.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тра́шкі мн. л. ‘конікі, Tettigonia viridissima’ (ігн., Сл. ПЗБ). Відаць, мясцовае ўтварэнне, параўн. літ. tarškė́ti ‘трашчаць’, ‘стракатаць’, tarškesỹs ‘строкат’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)