2. Крочыць, ісці. Тут [на Палессі] асцярожна трэба ступаць нагой: трава расце на дрыгве, якая гойдаецца пад нагамі, з якое сочыцца вада.Чорны.Бацька глядзіць, як лёгка ступою я, і нешта думае.Сачанка.//нашто. Рабіць апору на што‑н. пры хадзьбе. Боль пры хадзе меншы, калі ступаць не на пятку, а на насок.Навуменка.
•••
Нага не ступалагл. нага.
На парог не ступаць — не хадзіць да каго‑н., не бываць у каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таргава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак.
1. Збіраючыся купіць што‑н., прыцэньвацца, дамаўляцца аб цане. Калі ж япрукі жывыя, то іх трэба яшчэ важыць, таргаваць і разоў дваццаць пляснуць далонню аб далонь прадаўца.Колас.Бывалы яшчэ здалёк убачыў высокага, статнага Нічыпаровіча, які азартна таргаваў нешта ў спекулянта.Новікаў.
2.Разм. Тое, што і гандляваць. [Шэя:] — У .. [сваякоў] вялікі магазін — ботамі таргуюць.Гартны.
3.перан.Зневаж. Рабіць прадметам гандлю (пра людзей, іх пачуцці і пад.). Таргаваць сумленнем. □ І ён [Даніла] сцярогся таго зброду, Якім не цяжка таргаваць.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
tangle
[ˈtæŋgəl]1.
v.t.
1) блы́таць, зблы́тваць (ні́ткі)
2) заблы́тваць; зьбіва́ць з панталы́ку
2.
v.i.
1) заблы́твацца
2) бі́цца, свары́цца
3.
n.
1) не́шта заблы́танае
2) блытані́на f.
a tangle of contradictory statements — блытані́на супярэ́члівых выка́званьняў
3) ку́длы pl., скудла́чаныя валасы́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
going
[ˈgouɪŋ]
adj.
1) бягу́чы, цяпе́рашні
the going interest rate — цяпе́рашні, бягу́чы працэ́нт
2) прыво́дзіць у рух
to set the clock (the engine) going — заве́сьці гадзі́ньнік (мато́р)
get going, informal – пачына́ць рабі́ць не́шта, бра́цца за спра́ву
goings — учы́нкі або́ паво́дзіны pl. only
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
or[ɔ:, ə]conj. ці, або́, альбо́;
Is he going or not? Дык ён ідзе ці не?;
for a day or two на па́ру дзён, на дзень-другі́;
without help or advice без пара́ды і (без) дапамо́гі;
or so прыблі́зна, не́шта каля́ (гэ́тага);
It costs 10 pence or so. Гэта каштуе каля дзесяці пенсаў;
or else а то (іна́чай), іна́кш;
Hurry up or else we’ll be late. Хутчэй, а то спознімся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дзе́ці капа́юцца ў пяску́ — де́ти копа́ются в песке́;
к. ў агаро́дзе — копа́ться в огоро́де;
сыры́ пясо́к лёгка капа́ецца — сыро́й песо́к легко́ копа́ется;
вы не́шта до́ўга капа́ецеся — вы что-то до́лго копа́етесь;
к. ў папе́рах — копа́ться (ры́ться) в бума́гах;
2.страд. ры́ться; копа́ться; см. капа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Жвялі́ць ’бяззуба, комкаючы есці’ (мсцісл., Юрч. Сін., 80), жвяль, жвель ’выклічнік пра павольную яду’ (мсцісл., Нар. лекс., 175). В.-луж.zwalić ’гаварыць глупства’, славен.žveljáti ’есці марудна, перажоўваючы; нешта рабіць марудна’, серб.-харв.жва̀лити ’зацягваць цуглі; слінявіць, трымаючы ў губах (напр., люльку)’, балг.дыял.жваля ’перажоўваць’, жви́лим ’церці; піць’. Параўн. літ.žvelgseti ’многа гаварыць’ (Шырвід), лат.zvalkšét ’балбатаць, рабіць гук (пра падзенне прадмета і інш.)’ (Мюленбах-Эндзелін). У корані адлюстроўваецца, відаць, тое ж *žьv‑, што і ў жаваць (гл.), але адбывалася і кантамінацыя з гукапераймальным *žv‑ (параўн. жвякаць), прычым аснова ўтвараецца з рознымі галоснымі (a‑, ‑ě‑, ‑i‑) і зычным ‑l‑ (дэтэрмінатывам?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Люхт, лю́хцік, лю́хта, лю́хтачка, лю́кта ’дымавы ход у печы, грубцы’, ’юшка ў коміне’, ’гара ў хаце’, ’адтуліны ў падмурку’, ’адтуліна для выхаду дыму ў курнай хаце’, ’душнік, прадуха ў лазні’, ’нешта лёгкае, паветранае’, ’фортачка’ (Сцяшк., В. В., Касп., Бяльк.; КЭС, лаг.; ветк., чачэр., Мат. Гом.; лунін., в.-дзвін., Шатал.; навагр., Жыв. сл.; бых., Мат. Маг.; Сцяшк. Сл.). Запазычаны з с.-в.-ням.luft і с.-н.-ням.lucht ’паветра, адтуліна, акно’ (суч. ням.Luft) праз польскую мову, у якой luft, lucht, lukt абазначаюць ’праход у коміне, печы’, ’паветра, цяга паветра’ (Слаўскі, 4, 372–373; Чартко, Бел. лінгв. зб., 147, 149).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ні́зкі ’невысокі’ (Яруш., ТС), ні́зкі́ ’невысокі; нізінны; дрэнны па якасці’ (Сл. ПЗБ), укр.низьки́й ’невысокі’, рус.низкий ’тс’, польск.nizki ’тс’, чэш.nízký ’тс’, славац.nizky ’тс’, в.-луж., н.-луж.niski ’тс’, славен.nizek ’тс’; серб.-харв.ни̏зак ’тс’, макед.низок ’тс’, балг.ни́сък ’тс’ (< низък), низък ’нізкі (у маральных адносінах)’. Прасл.*nizъkъ, вытворнае ад *nizъ, гл. ніз. Прыватнае значэнне ’блізарукі’, параўн. нізкі на вочы (Сцяц., Жд. 1, Ян., ТС), нызкий на вочы (Клім.), параўн. укр.низький на очі, рус.низкий на глазы, літ.žemių, akių развілося, відаць, на базе ’той, які нізка схіляецца (каб разглядзець нешта)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пяня́цця (пенятца) ’папікаць, дакараць, выгаворваць’ (Нар. Гом.), параўн. укр.пеняти ’наракаць; быць няўклюдным’, пеня ’бяда’, рус.пенять ’закідаць камусьці нешта; скардзіцца’, пеня ’папрок’, польск.pieniąc się ’абвінавачваць адзін аднаго; судзіцца’, pienia ’абвінавачванне ў судзе’. Апошняе з канцылярскай мовы ВКЛ (вядомае з 1392 г.): аже вчиниться пеня гостю в Литве (дамова Казіміра Ягайлавіча з Ноўгарадам і Псковам 1440 г.), лічыцца літуанізмам, параўн. літ.painė, painiava ’складаная, заблытаная справа’, у адрозненне ад пеня ’штраф’ (гл.), якое праз польск.репа з лац.росна ’кара’ (Банькоўскі, 2, 553; гл. таксама Фасмер, 3, 233). Дзеяслоў, відавочна, ад першага назоўніка, параўн. літ.painioti ’блытаць, заблытваць; ублытваць, умешваць’.