Распано́шыцца ’разрасціся, раздацца’ (Ядвігін Ш.). Відаць, ад паноша (гл.) ці з польск. rozpanoszyć się ’разбагацець’, гл. Длугаш-Курчабова, 392.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скле́рны ‘сыры, халодны’: сёння такі склерны дзень (Сцяшк. Сл.). Відаць, да склець (гл.) або сапсаванае рус. скве́рный, гл. скве́рня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сувярэ́ка ’недарэка’ (леп., Жыв. НС). Відаць, да папярэдняга пад уплывам няўмека, параўн. ілюстрацыю: сувярэка, зашыць ні сумеіць (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сухаве́я, сухови́я ’недахоп, няхватка, дрэнныя справы’ (Клім.). Відаць, семантычнае перасэнсаванне сухавея ’суша, засуха’, гл. сухавей; параўн. ЕСУМ, 5, 488.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тра́шкі мн. л. ‘конікі, Tettigonia viridissima’ (ігн., Сл. ПЗБ). Відаць, мясцовае ўтварэнне, параўн. літ. tarškė́ti ‘трашчаць’, ‘стракатаць’, tarškesỹs ‘строкат’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абшва́біць ’абакрасці, абыграць’ (Нас.), відаць < польск. oszwabić ’ашукаць’ да szwab ’шваб, пагардлівая назва немца’. Параўн., аднак, бел. шваб, швабіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́жаўка ’скула’ (Клім.). Відаць, звязана з коранем дзеяслова жыгаць ’апякаць’ (гл.). Паводле мадэлі барадаўка — назвы іншай балячкі; параўн. жыжа 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зажве́рыць ’ударыць, стукнуць’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відаць, з літ. žveriáuti ’паляваць’ са зменай семантыкі і прэфіксам (як лакальнае запазычанне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Заклі́пацца, заклі́патісе ’клясціся’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. разм. zaklepać ’зрабіць, абгаварыць, паабяцаць’. Відаць, бел. слова на польск. тэрыторыі з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зеркі ’вочы’, ’іскры’, ’зоркі’ (Нас.). Відаць, утворана ад *zьr‑ з суф. ‑ък‑; корань, прадстаўлены ў зрэнкі, зрок, мае значэнне ’глядзець’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)