Лёпенькі ’(аб вопратцы) лёгенькі, падагнаны да стану’ (Янк. I). Рэгіянальнае ўтварэнне з суфіксам‑еньк‑ ад ⁺лепы < прасл. lepьjь, ад якога паходзіць і бел. лепшы (гл.). Пачатковае лё-, відаць, пад уплывам народнай этымалогіі ад лёгенькі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мачоўнік ’касач жоўты, Iris pseudacorus L.’ (стол., Бейл.; ТС). З мячэ́ўнік (гл.) пад уплывам вядомага на Палессі мач ’драўляныя вілы’. Такое найменне касача перайшло з роду гладыёлусаў (Gladiolus) у выніку блытаніны (з-за падабенства).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурэц ’нырэц (у ваду)’ (пух., З нар. сл.). Да ныра́ць (гл.). Аб мене н > м гл. Карскі, 1, 324; ‑у‑ (замест ‑ы), магчыма, пад уплывам польск. dać nurka ’нырнуць, шмыгнуць’, драг. да́тэ ну́рта ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́шына ’мясцовае асяроддзе’ (Ян.), параўн. рус. на́шина́ ’наша частка’, в.-луж. našina ’наша маёмасць’. Ад наш, параўн. чужына ’чужы, незнаёмы край, людзі’ і пад. (гл. ESSJ SG, 2, 440), серб.-харв. својѝна ’ўласнасць, маёмасць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нехарму́зный ’нехлямяжы, непрыгожы’ (Юрч.), нехорму́з‑ ны ’вельмі непрыгожы, непрывабны’ (ТС). Няясна. Магчыма, ад хорма, ’форма’, параўн. нехорматны ’неахайны, неакуратны’ (ТС), з экспрэсіўнай суфіксацыяй, параўн. нехору́зны ’вельмі непрыгожы’, рус. кехольный і нехолюзный ’неахайны’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падня́ць ’узяць, падабраць што-н. з зямлі, падлогі і пад.; перавесці ў вертыкальнае становішча і г. д.’ Рус. подня́ть, укр. підня́ти, польск. podjąć і г. д. Да праслав. j‑ьmǫ, ęti. Параўн. абняць, мець.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пампо́н ’упрыгожанне ў выглядзе шарыка з нітак, футра і інш. на шапках, туфлях і пад.’ (ТСБМ). З рус. помпо́н (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 73), дзе з франц. pompon < pompa ’помпа, пышнасць, урачыстасць’ (Фасмер, 3, 324).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Памя́ля, помелья ’дробная кастрыца’ (Сл. ПЗБ). Ад памяць < мяць (гл.) з суф. -ля, у другім выпадку ўскладненага суф. зборнасці ‑ja (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 53, 204). ‑Е‑ у слове помелья, відаць, пад уплывам мелкі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паса́да1 ’месца на службе, звязанае з выкананнем пэўных абавязкаў’ (ТСБМ). З польск. posada ’тс’.

Паса́да2 ’сядзіба’ (Бяльк.). Да паса́д2 (гл.).

Паса́да3 ’расада’ (Касп.). Пад уплывам дзеяслова пасадзі́ць ад раса́да (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Пасталні́к, іван. постолнык ’сенажаць, размешчаная адразу за хатамі’ (Сл. Брэс.). Да пастаўнік (гл.). Мена ‑л‑ замест ‑ў‑/‑в⇉вынік пераводу на палес. гаворку польск. pastewnik, мена а > о — магчыма, пад уплывам лексемы постолы ’лапці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)