сагна́ць, зганю, згоніш, згоніць;
1.
2.
3.
4.
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Verbum
анлайнавы слоўнікпа́мяць 1, ‑і,
1. Здольнасць запамінаць, захоўваць і аднаўляць у свядомасці ранейшыя ўражанні.
2. Запас уражанняў, мінулы вопыт, якія захоўваюцца ў свядомасці і могуць быць адноўлены.
3. Успамін пра каго‑, што‑н.
4. Здольнасць мысліць, разважаць, усведамляць свае ўчынкі, пачуцці; прытомнасць.
•••
па́мяць 2, ‑і,
Здольнасць электроннай машыны захоўваць і выдаваць запісаную інфармацыю, а таксама ўстройства электроннай машыны для запісу, захоўвання і выдачы інфармацыі.
памя́ць, ‑мну́, ‑мне́ш, ‑мне́; ‑мнём, ‑мняце́;
1. Зрабіць мятым; змяць.
2.
3. і
4. Тое, што і пацерці (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбі́ць, адаб’ю, адаб’еш, адаб’е; адаб’ём, адаб’яце;
1. Ударамі адкалоць, адшчапіць, адарваць, адкрышыць (частку цэлага або што‑н. прымацаванае).
2. Сустрэчным ударам адкінуць.
3. Сілаю, з боем адабраць каго‑, што‑н., вярнуць захопленае.
4.
5. Прымусіць баяцца што‑н. рабіць, знішчыць, адабраць (ахвоту, жаданне, памяць і пад.).
6. Адкінуць у адваротным кірунку (прамені, гук і пад.).
7. Адлюстраваць што‑н. на сваёй гладкай, бліскучай паверхні.
8. Выявіць, даць вонкавае праяўленне (пачуццям, стану і пад.).
9. Выстукаць рытмічнымі ўдарамі.
10. Ударам (ударамі) пашкодзіць што‑н., зрабіць балючым.
11. Завастрыць лязо касы, б’ючы малатком.
12. Аддзяліць, перагарадзіўшы.
13. Правесці лінію ударам вяроўкі або шнура.
14. Пабіць (расліны, пасевы).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
такі́ 1, ‑о́га,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
•••
такі́ і -такі 2,
1. Выкарыстоўваецца пры знамянальных словах (часцей пры прыслоўі), падкрэсліваючы іх значэнне.
2. Пры дзеяслове выступае ў значэнні: тым не менш, усё ж, усё-такі.
3. Уваходзіць у склад некаторых слоў: даволі-такі, зноў-такі, так-такі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Валіцца, ляцець зверху ўніз пад уздзеяннем сілы цяжару.
2. Валіцца на зямлю, трацячы апору, раўнавагу.
3.
4.
5. Класціся на каго‑, што‑н., пакрываць сабою каго‑, што‑н. (пра святло, цень).
6. Прыходзіцца на якое‑н. месца (аб націску ў слове).
7.
8.
9.
10. Гінуць, паміраць (аб людзях).
11.
12.
13.
14.
15.
•••
пада́ць, ‑да́м, ‑дасі́, ‑да́сць; ‑дадзі́м, ‑дасце́, ‑даду́ць;
1. Даць, падносячы, аказваючы паслугу.
2. і
3.
4. Даставіць на патрэбнае месца для пасадкі або пагрузкі.
5. і
6.
7.
8. З многімі назоўнікамі ўтварае спалучэнні са значэннем таго ці іншага дзеяння ў залежнасці ад сэнсу назоўніка.
9. і
10. і
11. Паказаць, вывесці (у мастацтве, літаратуры).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глядзе́ць
◊ ~дзі́ ў мяне́ — смотри́ у меня́;
во́ўкам г. — во́лком смотре́ть;
г. на рэ́чы
со́рам на свет г. — сты́дно в глаза́ лю́дям смотре́ть;
г. сме́рці ў во́чы — смотре́ть сме́рти в глаза́;
на свет г. не хо́чацца — на свет не гляде́л бы;
г. праз па́льцы — смотре́ть сквозь па́льцы;
г. няма́ на што — смотре́ть не́ на что;
г. у во́чы каму-небудзь — смотре́ть в глаза́ кому-л.;
г. у зу́бы — (каму) смотре́ть в зу́бы (кому);
г. у рот — (каму) смотре́ть в рот (кому);
г. у магі́лу — смотре́ть в моги́лу;
г. ко́са — (на каго, што) смотре́ть ко́со (на кого, что);
гле́дзячы па абста́вінах — смотря́ по обстоя́тельствам;
на ноч гле́дзячы — на́ ночь гля́дя;
г. у ко́рань — смотре́ть в ко́рень;
г. пра́ма ў во́чы — смотре́ть пря́мо в глаза́;
г. у кусты́ — смотре́ть в кусты́;
як у ваду́ глядзе́ў — как в во́ду гляде́л (смотре́л);
г. чужы́мі вача́мі — смотре́ть чужи́ми глаза́ми;
во́чы б мае́ не глядзе́лі — глаза́ бы мои́ не смотре́ли (не ви́дели);
г. адны́м во́кам — смотре́ть одни́м гла́зом;
расці́ на лес гле́дзячы — расти́ на лес гля́дя;
г. кра́ем во́ка — смотре́ть кра́ем гла́за;
г. пі́льным во́кам — смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́ (в о́ба гла́за);
г. з надзе́яй — смотре́ть с наде́ждой;
куды́ во́чы глядзя́ць — куда́ глаза́ глядя́т;
г. пра́ўдзе ў во́чы — смотре́ть пра́вде в глаза́;
г. праз ружо́выя акуля́ры — смотре́ть сквозь ро́зовые очки́;
г. (на каго) зве́рху ўніз — смотре́ть (на кого) све́рху вниз;
г. вялі́кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;
г. са сваёй звані́цы — смотре́ть со свое́й колоко́льни;
не г. ні бо́ка, ні во́ка —
як во́ўка ні кармі́, а ён усё ў лес глядзі́ць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сарва́ць 1, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
•••
сарва́ць 2, ‑рве;
Вырваць, званітаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцяна́, ‑ы́;
1. Вертыкальная частка будынка, якая служыць для падтрымкі перакрыццяў і для падзелу памяшкання на часткі.
2. Высокая агароджа з каменя, цэглы і пад.
3.
4.
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хава́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца;
1. Забірацца куды‑н. так, каб іншыя не бачылі, не маглі знайсці.
2.
3. Знаходзіцца не ў полі зроку, ледзь прыкметна выступаць з-за засланяючых прадметаў.
4.
•••
хава́цца 2, ‑аецца;
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хава́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Размяшчаць, класці дзе‑н. так, каб ніхто не змог знайсці або ўбачыць.
2. Даваць прытулак каму‑н., ахоўваць таго, каму пагражае небяспека.
3.
4. Рабіць нябачным, ледзь бачным, закрываючы, засланяючы сабой.
5.
6. Трымаць што‑н. у пэўным месцы.
7. Берагчы, як скарб, трымаць у памяці, сэрцы.
•••
хава́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
Закопваць у зямлю нябожчыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)