gnać na złamanie karku — бегчы на злом (скрут) галавы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пажа́р, ‑у, м.
Агонь, які ахоплівае і знішчае ўсё, што можа гарэць, а таксама сам працэс гарэння. Лясны пажар. □ — Пажар! — мільганула страшная думка, і Анісся кінулася бегчы па вуліцы, туды.., дзе ў злавесных дымных віхрах прабіваліся першыя языкі бледнага, жаўтаватага полымя.Лынькоў.Пажар яшчэ не.. паспеў разбушавацца. Ён пайшоў ад цяпельца, што распалілі пастушкі, і, разрастаючыся чорнай плямай, нішчыў сухую траву, галлё, маладыя дрэўцы.Шчарбатаў./уперан.ужыв.Залаты пажар сонца залівае верхавіны лесу.Колас.//перан. Аб падзеях вялікага грамадскага значэння, якія хутка і бурна развівацца. Пажар вайны. Пажар паўстання.//перан. Аб моцных чалавечых пачуццях. Гарыць душа, гарыць уся, Не патушыць душы пажар.Пушча.
•••
Не на пажар — няма куды спяшацца.
Як на пажар — вельмі хутка (бегчы, імчацца і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уноси́ться
1.разг. (убегать)імча́цца; не́сціся;
2.перен. (миновать) міна́ць; (исчезать) зніка́ць;
3.перен. (о мыслях и т. п.) зано́сіцца; см.унести́сь;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
віхо́р1іві́хар, ві́хру, м.
1. Імклівая кругавая плынь ветру. Наляцеў і закружыўся па шляху, уздымаючы пясок, моцны вецер-віхор.Галавач.Па галаве і па барадзе [Трахіма] нібы віхор прагуляўся.Крапіва.Як віхар, як куля, імчыцца каршун.Купала.// Узняты ветрам закручаны слуп пылу, снегу і пад. Раптам усхадзіўся вецер, узняў на дарозе віхор пылу.С. Александровіч.
2.перан.; чаго. Пра імклівае, бурнае праяўленне чаго‑н. Віхор падзей. □ З-за вялікіх вокан белага мураванага дома нечакана рвануўся віхор зыкаў скрыпкі і фартэпіяна.Чорны.
3.узнач.прысл.ві́храм. Хутка, імкліва. Імчацца віхрам. □ Машына віхрам уляцела па калгасны двор і спынілася, як укопаная.Шахавец.
віхо́р2, ‑хра́, м.
Узнятая ўверх пасма валасоў. — Мне падабаюцца твае валасы, асабліва вось гэты непаслухмяны віхор.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rénnen*
vi (s)
1) бе́гчы, імча́цца; скака́ць (на кані);
um die Wétte ~ бе́гчы навы́перадкі
2): sich müde ~, sich (D) die Füße wund ~ набе́гацца да сто́мы [сто́мленасці];
gégen éinen Mann ~ наско́чыць [наткну́цца] на мужчы́ну
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hurry
[ˈhɜ:ri]1.
v.t.
1) падганя́ць
2) прысьпе́шваць
2.
v.i.
1) хапа́цца, сьпяша́цца
2) імча́ць, імча́цца
hurry up! — хутчэ́й!
3.
n.
1) пасьпе́х, сьпех -у m.
in a hurry — насьпе́х, хапа́ючыся, сьпе́хам
2) нецярпе́ньне n.
to be in a hurry —
а) сьпяша́цца
б) не цярпе́цца
She was in a hurry to see her father — Ёй не цярпе́лася паба́чыць свайго́ ба́цьку
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
koń
м.
1. конь;
koń pod wierzch — верхавы конь;
koń pociągowy — запражны конь;
2.шахм. конь;
koń parowy (mechaniczny) — конская сіла;
na koń! вайск. на коні!;
pędzić co koń wyskoczy — імчацца на ўсю моц, імчацца стрымгалоў;
znają się jak łyse konie жарт. ведаюць адзін аднаго навылёт (навылет);
łaska pańska na pstrym koniu jeździ — панская ласка да парога;
zdrów jak koń — здаровы як конь (вол, бык);
zrobić kogo w konia разм. падмануць, абдурыць каго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
не́сціся1, нясуся, нясешся, нясецца; нясёмся, несяцеся; пр. нёсся, неслася і няслася, неслася і няслося; заг. нясіся; незак.
1. Хутка рухацца, імчацца ўперад. Ашалелыя коні несліся наперад.Новікаў.І ўсё кружылася, няслося, як на кароў находзіў зык.Гаўрусёў.Раптам вецер сціх. Усё насцеражылася і прыціхла. Толькі, не спыняючыся, несліся і несліся хмары.Мележ.
2.перан. Распаўсюджвацца (пра гукі, пахі). Ад хат рыбаводаў нёсся звон малаткоў І кос.Чарнышэвіч.З берага няслося моцнае «ура».Лынькоў.//перан. Распаўсюджвацца, станавіцца вядомым (пра чуткі, звесткі і пад.). Неслася з канца ў канец сяла маланкай вестка: — Паехалі рэзаць лес у Дуброву. Выражуць, а тады навозяць і будуць рабіць хату дзеду Ігнату.Васілевіч.
3.Зал.да несці (у 1 знач.).
не́сціся2, нясецца; пр. неслася і няслася; незак.
Класці яйцы (пра птушак). [Дар’я:] — Цып! цып! цып! Дзе ж .. [куры] падзеліся? Каб часам зноў не пайшлі несціся ў суседаву крапіву!Чарот.Калі давядзецца, то і певень нясецца.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fégen
1.
vt ме́сці, падмята́ць
◊ jéder fége vor séiner Tür — ≅ не ўтыка́й нос у чужы́я спра́вы
2.
vi(s)імча́цца (пра вецер)
es fegt héute — сёння завіру́ха
das Áuto fegt durch die Stráße — аўтамабі́ль ві́храм імчы́цца па ву́ліцы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Zügel
m -s, - вуздэ́чка, павадо́к, абро́ць, цу́глі
die ~ straff ánziehen* — нацягну́ць павады́ (тс. перан.)
die ~ schíeßen lássen* [lócker lássen*] — адпусці́ць павады́ [ле́йцы]; разбэ́сціцца, да́ць во́лю (пачуццям, захапленням і да т.п.)
den [die] ~ ánlegen — надзе́ць абро́ць, закілза́ць (тс. перан.)
mit verhängtem ~ [verhängten ~n] réiten* — імча́цца наўска́ч
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)