exuberant

[ɪgˈzu:bərənt]

adj.

1) бага́ты; шчо́дры; квітне́ючы (пра здаро́ўе)

an exuberant welcome — шчо́драе прыймо́, віта́ньне

2) густы́, пы́шны, бу́йны (пра расьлі́ннасьць)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

generous

[ˈdʒenərəs]

adj.

1) шчо́дры, бескары́сьлівы

2) высакаро́дны

3) вялі́кі, важкі́

a generous piece — вялі́кі кава́лак

4) спо́рны, ураджа́йны

generous fields — ураджа́йныя палі́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Аплаві́тна ’багата’, у выразе сытна і аплавітна (КТС). Польск. obfity < ст.-польск. opłwity ’багаты, шчодры’. Параўн. серб.-харв. о̀плавити ’заліць, затапіць, навадніць’. Пэўна, ад значэння такога тыпу — *оплавитный ’такі, што залівае, навадняе, робіць, што ўсяго ў дастатку’. Параўн. укр. опливати ’мець у дастатку’. Цікава, што ў старабеларускай і стараўкраінскай мовах ужывалася запазычанае з старапольскай ужо трансфармаванае обфитый, обфитость, обфитовать (Бярында, 147). Для тлумачэння семантыкі трэба ўлічваць яшчэ рус. дыял. оплавить сноп ’абмалаціць’, тое ж, што і обить сноп (Даль), ад чаго обилие ’багацце’ пры чэш. obilí ’збожжа’. Для этымалогіі польскага слова гл. Брукнер, 370.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

handsome

[ˈhænsəm]

adj.

1) прыго́жы, харо́шы, згра́бны

a handsome man — прыгажу́н -а́ m.

2) до́сыць вялі́кі, ла́дны

a handsome sum of money — ла́дная су́ма гро́шай

3) шчо́дры

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

splendid [ˈsplendɪd] adj.

1. пы́шны, бага́ты, раско́шны;

a splendid palace раско́шны пала́ц;

a splendid gift шчо́дры падару́нак;

a splendid sight ве́лічнае відо́вішча

2. dated ве́льмі до́бры, выда́тны, цудо́ўны; надзвыча́йны;

a splendid talent бліску́чы та́лент;

a splendid idea цудо́ўная ідэ́я;

have a splendid time цудо́ўна право́дзіць час

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

lavish

[ˈlævɪʃ]

1.

adj.

1) шчо́дры

lavish of money — той, хто шчо́дра раздае́ гро́шы

2) раско́шны; бага́ты, які́ шмат кашту́е, дарагі́

lavish gifts — дарагія падару́нкі

2.

v.t.

шчо́дра раздава́ць; раскіда́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

réichlich

1.

a (больш чым) дастатко́вы, шчо́дры;

das ist étwas ~! (аб непрыемнасцях) гэ́та ўжо зана́дта

2. adv удо́сталь, з лі́шкам, ве́льмі, грунто́ўна;

es ist ~ Platz ме́сца дастатко́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

bumper

[ˈbʌmpər]

1.

n.

1) ба́мпэр -а m. (а́ўта)

2) напо́ўненая шкля́нка або́ ку́бак

3) не́шта незвыча́йна вялі́кае

2.

adj., informal

бага́ты, шчо́дры

a bumper crop — бага́ты ўраджа́й збо́жжа

3.

v.t.

налі́ць ро́ўна зь берага́мі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ample

[ˈæmpəl]

adj. -pler, -plest

1) вялі́кі, прасто́рны, абшы́рны

an ample closet — вялі́кая ша́фа

2) шчо́дры, неабмежава́ны

to give ample praise — разьліва́цца ў пахва́лах

3) дастатко́вы, по́ўны

an ample supply of food — дастатко́вы запа́с е́жы

ample justice — по́ўная справядлі́васьць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Спор 1 ‘удача, поспех у чым-небудзь’ (ТСБМ), ‘карысць, пажытак’ (Ласт.), ‘прыбытак; поспех’ (Нас., Гарэц.), спор (спорь) ‘ураджай’ (Пятк. 2), параўн.: “wiedźmy… łopatą do pieczenia chleba biorą spór z żyta” (Маш., 221), спор, спара́ ‘памнажэнне, павелічэнне’: “Спор табе ў дзяжу! Спор вам на хлеб” — прыгаваруюць, каб не мінаўся хлеб” (мін., чэрв., рагач., Сл. ПЗБ), ‘дастатак’: въ гумнѣ спора ‘пажаданне пры ўлазінах’ (мазыр., Яшк. Мясц.), ‘пажаданне ў рабоце’ (ЛА, 5), спо́рны ‘выніковы, паспяховы’, ‘эканомны, шчодры’, ‘густы (пра дождж, снег)’ (Нас., ТСБМ, Шат., Гарэц., Сл. ПЗБ, ТС). Параўн. укр. спо́рий ‘выніковы, паспяховы’, спориня́ ‘поспех, прыбытак, рост’, рус. спо́рый ‘тс’, спорынья́, спорина́ ‘прыбытак, рост’, стараж.-рус. споръ ‘багаты’, польск. spory ‘не малы, дастаткова вялікі’, в.-луж., н.-луж. spóry ‘багаты, шчодры’, чэш. sporý ‘выніковы, моцны’, славац. sporý, серб.-харв. спо̏р ‘павольны, працяглы’, славен. spòr ‘багаты, пажыўны’, балг., макед. спор ‘прыбытак; ураджай’. Прасл. *sporъ ‘выдатны; багаты; пажыўны’ з’яўляецца прыметнікам ад прасл. *spěti ‘спець’ (гл.) з суф. ‑r‑. Мае адпаведнікі ў ст.-інд. sphirás ‘сыты; багаты’, лац. prosper (*prosparos) ‘шчаслівы; спрыяльны’, ст.-ісл. sparr ‘ашчадны; пашкадаваны’. Іншая апафанічная ступень у прасл. *spěti (гл. спець). Гл. Фасмер, 3, 737 з іншай літ-рай; Скок, 3, 313; Махэк₂, 570–571. Шустар-Шэўц (1343–1344) узнаўляе прасл. наз. *sporъ ‘прыбытак, ураджай’ і прым. *sporъ‑jь ‘спорны, паспяховы’. Гл. яшчэ Варбат, Этимология–1965, 120; Тапароў, Этимология–1980, 652; ЕСУМ, 5, 380.

Спор 2 ‘сварка, спрэчка’ (Бяльк.), спор, спо́рка ‘супраціўленне’ (Нас.), спор, спо́рка ‘сварка, спрэчка’ (ТС), спо́рыць ‘спрачацца’ (паст., смарг., Сл. ПЗБ; ТС), спо́раць ‘ісці ў заклад’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), спо́рыцца ‘спрачацца’ (Шат.; віц., Сл. ПЗБ; Бяльк.), спо́роваць ‘тс’ (Нас.), спо́рываць ‘тс’ (Касп.). Укр. спір, спо́ритися ‘спрачацца’, рус. спор, спо́рить, стараж.-рус. съпоръ, польск. spór, чэш., славац. spor, серб.-харв. спо́р ‘спор; судовы працэс’, славен. spór ‘спрэчка’. Прасл. *sъporъ аддзеяслоўны назоўнік ад прасл. прэфіксальнага дзеяслова *sъ‑perti sę < прасл. *perti (гл. перці) (Борысь, 570–571; Фасмер, 3, 737). Параўн. спіраць, гл.

Спор 3 ‘чорнае зерне ў коласе’ (ТС, Выг., ЛА, 5). Этымалагічна тое ж, што і спор 1. Параўн. спарыння, спарыш 3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)