Пістаноўка ’пістоннае ружжо’ (ТСБМ, Мядзв., Касп.). Ад пістонавы < пістон (гл.). Аналагічна польск.pistonówka ’тс’. Сюды ж асіп.пістановажка ’стрэльба, якую зараджалі пістонамі’ (Сл. ПЗБ), хаця няяснай застаецца другая частка слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́трымка1 ’ўрывак, цытата’ (БРС). Магчыма, калька рус.вы́держка ’тс’, хаця і этымалагічна памылковая, таму што рус.вы́держка ад выдёргивать, а не выдержать. Ад вытрымаць (гл. трымаць) пры дапамозе суф. ‑ка.
Have you any money? — Ці ў цябе́ ёсьць гро́шы? Ці ма́еш гро́шы?
2) ко́жны, уся́кі
at any cost — за ўся́кую цану́
Any child knows that — Ко́жнае дзіця́ гэ́та ве́дае
2.
pron.
ніхто́, нішто́
Take the cake; I don’t want any — Вазьмі́ піро́г; я зусі́м не хачу́
3.
adv.
крыху́, хаця́ крыху, ані́ крыху́, зусі́м не
is he any better? — Ці яму́хаця́ крыху́ ле́пей?
He had hardly any money — Ён ама́ль ня меў гро́шай
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паралізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
1.(часцейуформедзеепрым.зал.пр.). Прывесці (прыводзіць) у стан паралічу, выклікаць (выклікаць) параліч. У яго паралізавана рука./убезас.ужыв.У выніку кантузіі яму паралізавала ногі.//перан. Прывесці (прыводзіць) у аняменне, нерухомасць. Відаць страх, які адразу паралізаваў дыверсанта, быў ужо пераадолены ім.Гамолка./убезас.ужыв.Я адчуў, як ад страху агортвае мяне хваля холаду і здранцвення. Мне спачатку паралізавала ногі, потым зайшлося сэрца, запякло ў скронях.Карпюк.
2.перан. Пазбавіць (пазбаўляць) здольнасці, магчымасці дзейнічаць; паслабіць (паслабляць) сілу, дзеянне чаго‑н. — Трэба паралізаваць нямецкія дывізіі яшчэ хаця б на некалькі тыдняў, хаця б да зімы.Шашкоў.Першая наша задача — паралізаваць чыгунку.Новікаў.Я заўсёды адчуваю старонкі позірк, ён перашкаджае, паралізуе мяне.Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дамо́ў, прысл.
На сваю кватэру, у сваю хату, у сваю сям’ю. — Можа б ты распранулася хаця, Стася? Ты ж прыйшла дамоў, у сваю хату.Зарэцкі.Хлопцы кончылі сваю работу і пайшлі дамоў.Колас.// На радзіму. [Мелех:] Я шосты год ваюю і нязручна Пабітаму варочацца дамоў.Глебка.// У двор, у хлеў. Ужо дамоў пастух скаціну гнаў.А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каржакава́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Нізкі, з тоўстым сукаватым ствалом (пра дрэва). Дзед заняў пазіцыю пад старым прысадзістым, каржакаватым, як і сам дзед Талаш, дубам.Колас.
2. Невысокі, шыракаплечы, моцнага целаскладу; каранасты (пра чалавека, яго постаць). [Міхей] быў малы супроць сваёй жонкі, але каржакаваты, з сілай у кожным вузле цела — галава ў лобе шырокая, у плячах ёмкі, хаця плечукі прыўзнятыя.Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разры́ўка ’занятак’ (брасл., парад., Сл. ПЗБ), ’забаўка’, ’разрыў’ (Нас., Шн. 2), разрыва́ць ’забаўляць’ (Нас.). З польскага rozrywka ’забаўка, пацеха’. Сюды ж і разры́ў ’перапынак у працы’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Хаця не выключае, што гэта самастойнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́йка ’лыч’ (шчуч., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.), ’верхняя або ніжняя частка лыча’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Верагодна з польск.ryj ’лыч’, ryjek ’лычык, хабаток’. Хаця не выключае, што гэта незалежнае ўтварэнне ад рыць (гл.), як на́крыўка, сну́йка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лягча́ць, ляхча́ць ’пакладаць (жывёл)’ (Нас., Бяльк., Шат., Касп., Юрч.; маладз., Янк. Мат.; ТСБМ). Рус.легча́ть, легчить. Да лёгкі (гл.) > лягчэй > рабіць лягчэй > лягча́ць. Сюды ж ле́гчыць ’патрабаваць злучкі (аб свінні)’ (Касп.), хаця семантыка разглядаемага слова значна адрозніваецца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляню́х ’гультай’ (вільн., Сл. ПЗБ). Відавочна, запазычанне з польск. мовы, хацяСлаўскі (4, 152) мяркуе, што гэта лексема праславянская, параўн. польск.leniuch (і lenioch), укр.ліню́х ’тс’, закарп.лінюхи́ ’трутні’; славац.leňúch, чак.lenjȗh, славен.lẹnúh ’гультай’.