прагаво́рвацца, выпальваць, ля́паць (каза́ць не паду́маўшы)
in his anger he blurted out the secret — У зло́сьці ён ля́пнуў пра сакрэ́т
2.
n.
імпульсі́ўнае выка́званьне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГА́РДЭРАВА ЗАЛО́ЗА,
вочная залоза мігальнай перапонкі ў большасці наземных і другасна-водных пазваночных жывёл. Выдзяляе тлусты сакрэт, які змазвае пярэднюю паверхню вока (рагавіцу), захоўвае яе ад высыхання, у водных жывёл — ад уздзеяння вады. У большасці жывёл гардэрава залоза знаходзіцца ў вобласці ніжняга павека каля ўнутр. (насавога) вугла вока. Добра развіта ў рыючых паўзуноў (напр., у амфізбенаў, слепазмеек). У многіх млекакормячых, у т. л. ў чалавека, рэдукавана. Гардэраву залозу ўпершыню апісаў швейц. анатам І.Гардэр у аленя (1694).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АНО́ШКІН Іван Архіпавіч
(н. 21.1.1928, в. Антонаўка Чавускага р-на Магілёўскай вобл.),
бел. пісьменнік. Скончыў Магілёўскі пед.ін-т (1964). Настаўнічаў, працаваў у друку. З 1981 сакратар Магілёўскага абл. аддзялення СП Беларусі. Аўтар кн. апавяданняў і гумарэсак «Лішні мінус» (1959), «Брантазаўр» (1973), «Херувім з чорнымі крыламі» (1984), «Курам не да смеху» (1985), зб. аповесцяў і апавяданняў «Землякі» (1978). Кн. для дзяцей: «Навічок» (1966), «Алёнчын сакрэт» (1969), «Антонаў ясень» (1981) і інш. Аповесць «Чырвоная каліна стаяла...» (1985) пра барацьбу зах.-бел. сялян супраць сац. і нац. прыгнёту.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
coax[kəʊks]v.
1. угаво́рваць, упро́шваць (каго-н. зрабіць што-н.); ула́шчваць
2. ліслі́віць, дабіва́цца (чаго-н.) з дапамо́гай ліслі́васці або́ ла́скі;
coax a secret out of smb. вы́пытаць у каго́-н.сакрэ́т;
coax smb. out of his money вы́маніць, вы́мантачыць у каго́-н. гро́шы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
lüften
vt
1) праве́трываць
den Hut ~ — віта́цца, віта́ць (прыпадымаючы капялюш)
2)
ein Gehéimnis ~ — адкры́ць сакрэ́т
das Dúnkel um etw. (A) ~ — пралі́ць святло́ (на што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БАМБАРДЗІ́РЫ
(Brachininae),
падсямейства жукоў сям. жужаляў. Больш за 500 відаў, пашыраных у цёплых раёнах зямнога шара. Жывуць пад камянямі, бярвёнамі, у лясным подсціле і гэтак далей. Найб. вядомы бамбардзір траскучы (Brachinus crepitans).
Даўж. 5—20 мм, афарбоўка звычайна яркая, стракатая, у некат. відаў са светлымі плямамі на надкрылах. Пры абароне бамбардзіры выпырскваюць з анальнай адтуліны сакрэт, які выпараецца з гучным трэскам, як бы ўзрываецца (адсюль назва) і ўтварае воблачка едкага пару з непрыемным пахам, што адпужвае ворагаў. Лічынкі развіваюцца ў глебе, паразітуюць на кукалках розных жукоў. Некаторыя віды былі занесены ў Чырв. кнігу СССР.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
reveal[rɪˈvi:l]v.
1. (to) адкрыва́ць; выкрыва́ць;
reveal a secret to smb. даве́рыць каму́-н.сакрэ́т;
He would not reveal his name. Ён не хацеў назваць сваё імя.
2. пака́зваць, адкрыва́ць;
He turned so that his face was revealed. Ён павярнуўся так, што мы змаглі разгледзець яго твар.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Та́йна ’сакрэт; тое, што яшчэ не пазнана, неразгадана’ (ТСБМ; 1913 г., КСНН; Ласт., Некр. і Байк.), ’таямніца’ (Бяльк., Вруб.), сюды ж суфіксальныя дэрываты з той жа самай семантыкай та́йносць (ТС), та́йнысьць (Бяльк.), ст.-бел.тайна ’таямніца’ (канец XV ст., КГС). Укр.та́йна, таїна́, та́йня, рус.та́йна ’таямніца’, стараж.-рус.та́ина ’тс’, польск. старое паэт. tajnia, в.-луж.tayeṅo, ’выгляд, прытворства’, tajenje ’таямніца’, серб.-харв.tȃjna, славен.tajna ’тс’, ст.-слав.таина ’тс’. Да прасл.*tajьna < *taj, якое, у сваю чаргу, з *tajiti, гл. таіць; параўн. укр.ота́й, пота́й ’употайкі’, серб.-харв. старое tȃj, tȁja, tāja ’таямніца’, чэш.taj ’таямніца; невядомае’ + ‑ьna, аналагічна *vojna (аб суфіксе, але без кантынуантаў *taj‑ гл. Слаўскі, SP, 1, 137). Наяўнасць гістарычных паралеляў і дэрыватаў адназначна сведчаць на карысць спрадвечнасці наймення. Параўн. тайба, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АНДА́ТРА,
мускусны пацук (Ondatra zibethicus), млекакормячая паўводная жывёла атр. грызуноў. Пашырана ў Паўн. Амерыцы, Еўразіі. Радзіма — Паўн. Амерыка. У 1905 завезена ў Зах. Еўропу. На Беларусь пранікла з Польшчы. Шырока рассялілася. Жыве ў норах, «хатках» у старыцах, невял. з павольным цячэннем рэчках, каналах, азёрах, сажалках, багатых воднай і прыбярэжнай расліннасцю.
Даўж. цела да 40 см, хваста да 35 см, маса да 2 кт. Поўсць густая, шаўкавістая, ад светла-карычневай да чорнай. Хвост з бакоў пляскаты, укрыты рагавымі лускавінкамі. У самцоў у перыяд гону залозы выдзяляюць сакрэт з мускусам. Корміцца раслінамі. За год дае да 3 прыплодаў па 3—15 дзіцянят. Аб’ект промыслу (футра, мяса).