кат​1

(польск. kat)

1) асоба, якая прыводзіць у выкананне смяротны прыгавор, мучыць на допыце;

2) перан. жорсткі мучыцель, прыгнятальнік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

tyranize, BrE -ise [ˈtɪrənaɪz] n. (over) быць тыра́нам, тыра́ніць; му́чыць; катава́ць;

tyrаn ize (over) one’s family быць тыра́нам у сям’і́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

смыле́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -лі́ць; незак. (разм.).

1. Пячы, балець (ад апёкаў, ран і пад.).

Смылелі папечаныя пальцы.

2. перан. Пра душэўны боль: мучыць, непакоіць.

Смыліць душа па сыне.

3. Слаба, без полымя гарэць; тлець.

Ледзь смыляць у печы сырыя палены.

|| наз. смыле́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

То́міць ’таміць, мучыць’ (навагр., Сл. ПЗБ). Гл. таміць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

расте́рзывать несов.

1. (на части) разрыва́ць;

2. (растрёпывать) шмата́ць, драць, дзе́рці;

3. перен. му́чыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

терза́ть несов.

1. (раздирать) раздзіра́ць; рваць;

2. перен. (причинять страдание) му́чыць; (душу, сердце) кро́іць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

і́каўка, ‑і, ДМ ікаўцы, ж.

Разм. Міжвольныя ўдыхальныя рухі, якія выклікаюцца сутаргавым скарачэннем дыяфрагмы, а таксама адрывістыя гукі, якія суправаджаюць гэтыя рухі. Сыр стаў у горле, і Гарбача пачала мучыць ікаўка. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дрэнчыць ’мучыць’ (Нас.), ’не даваць спакою’ (БРС, Сцяшк., Бяльк.), ’сцябаць малых дзяцей’, ’моцна хацецца’ (Шат.). Запазычанне з польск. dręczyć ’мучыць; моцна ўдараць’. Шат., 88, Слаўскі, 1, 165. Аб польск. слове гл. Слаўскі, 1, 164–165. Гл. таксама Кюнэ, Poln., 51.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

круши́ть несов.

1. крышы́ць; (разрушать) разбура́ць; (ломать) лама́ць; (уничтожать) знішча́ць;

2. (томить, угнетать) гнясці́, му́чыць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Адмянці́ць ’крэпка пабіць’ (Шат.). Магчыма, польскі ўплыў (Польск. miąć ’мяць’ × męczyć ’мучыць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)