Пыхце́ць ’курыць’ (ваўк., Сл. ПЗБ), ’праяўляць запальчывасць’ (Жд. 2). Да пыхаць (гл.), пыхкаць з “інтэнсіўным” суфіксам ‑t‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bewéihräuchern

vt куры́ць фіміцм

sich gégenseitig ~ — (залі́шне) хвалі́ць адзі́н аднаго́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

фімія́м, ‑у, м.

1. Духмянае рэчыва для курэння ў час рэлігійных абрадаў, а таксама дым, які ўзнікае пры згаранні гэтага рэчыва. // Аб прыемным паху наогул. Фіміям чаромхі.

2. перан. Ліслівая ўзнёслая пахвала. Калі гледачы не хочуць глядзець спектакль, калі штосьці не ўдалося, — ніякія крытычныя фіміямы ўжо не памогуць. Губарэвіч. Ну і Лаўрэн ад фіміяму захмялеў: З тае пары не дакранаўся ён да плуга, А толькі аб сваіх крычаў заслугах... Маеўскі.

•••

Курыць фіміям гл. курыць.

[Грэч. thymíama.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Смы́жыць ‘цягнуць; цягацца па свеце, мыкацца’ (Ласт.), ‘гатаваць ежу’ (Жд. 3), ‘курыць’ (Яўс.). Калі прыняць за зыходнае значэнне ‘курыць’, то, хутчэй за ўсё, суадносіцца з прасл. *smyzъ (гл. наступнае слова), што працягвае і.-е. *smū‑gʼ‑/*smeu‑gʼ ‘туман, дым’ (гл. ЭССЯ, 8, 46). Нельга выключыць таксама ўплыў гукапераймальных слоў тыпу цмыг, цмыгаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вінагонка ’вінакурня’ (КТС, К. Чорны). Новатвор ад віно́ і гнаць (гл.) замест звычайнага курыць пры існуючым самагонка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закуры́ць, заку́рваць

1. (пакрыць сажай, задыміць) rúßig máchen, verräuchern vt;

2. (пачаць курыць) (sich) éine Zigarétte [Zigárre, Pféife] ánzünden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

накуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак.

Курачы, напоўніць памяшканне табачным дымам. У калгаснай канцылярыі ўжо паспелі накурыць. Пянкрат. — А браточкі мае! Вось накурылі, і бацькі роднага не распазнаў бы, — забурчаў пад нос Гарбуз. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскуры́цца, ‑куруся, ‑курышся, ‑курыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Распаліцца, разгарэцца (пра папяросу, цыгару).

2. Разм. Курыць не перастаючы. — Ну, што ты там раскурыўся! — не вытрымаў начальнік. — Давай спрабуй! Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ По́дкур ’памост на дрэве, на які ставяцца вуллі для пчол’ (Некр.; Мат.; Сл. ПЗБ), ’драўляны памост вакол бортнага дрэва, што ахоўваў борць ад мядзведзяў’ (ЭБ), ’дымар’ (ЛА, 1). Рус. подку́р ’памост, пад якім раскладаецца дымнае вогнішча’, пас)- курыць ’пусціць дым, каб выгнаць пчол’ (Сл. ПЗБ): перш чым забірацца на памост з вуллямі, пад ім раскладалі дымнае вогнішча, каб адагнаць пчол. Да курыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пэ́каць ’дрэнна чытаць’ (Мат. Маг., Шат.), ’курыць люльку’ (Шат.), ’біць не вельмі моцна, пляскаць’ (Бяльк.), ткнуць ’выцяць злёгку, пляснуць’ (Бяльк.). Гукапераймальнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)