pick

I [pɪk]

1.

v.t.

1) выбіра́ць

2) зрыва́ць (я́блыкі з дрэ́ва); рваць

We pick flowers — Мы рвем кра́скі

3) зьбіра́ць

We pick mushrooms — Зьбіра́ем грыбы́

4) прадзёўбвацьчым-н. во́стрым (зямлю́, скалу́)

5)

а) калупа́ць, выкалу́пваць (напр. зу́бы зубачы́сткай)

б) абгрыза́ць ко́сткі

6) informal абкрада́ць

to pick a purse — скра́сьці з то́рбачкі

to pick one’s brain — вы́карыстаць чыю́сь ве́ду, ідэ́ю

7) ску́бці у́рыцу)

8)

а) (at) дзяўбці́ е́рне, пра пту́шку), куса́ць мале́нькімі кава́лачкамі без апэты́ту

б) чапля́цца да каго́-чаго́

2.

n.

1) вы́бар -у m.

2) сабра́нае n., збор -у m. (збо́жжа, я́блыкаў)

3) informal найле́пшая ча́стка

- pick out

- pick up

II [pɪk]

гл. pickaxe

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

whip

[hwɪp]

1.

v., whipped or whipt, whipping

2.

v.t.

1) удара́ць; біць; лупцава́ць; сьцёбаць, паганя́ць

to whip a horse on — паганя́ць каня́ пу́гай

2)

а) зрыва́ць, зьдзіра́ць зь сябе́

He whipped off his coat — Ён сарва́ў зь сябе́ плашч

б) схапі́ць, накі́нуць на сябе́

She whipped on her robe — Яна́ накі́нула на сябе́ капо́ту

3) узбуджа́ць, уздыма́ць, падахво́чваць

to whip up some enthusiasm — уздыма́ць энтузія́зм

4) зьбіва́ць (я́йка, сьмята́ну)

5) закіда́ць ву́ду

3.

v.i.

шуга́ць

The thief whipped behind a corner and escaped — Зло́дзей шугану́ў за рог і ўцёк

4.

n.

1) пу́га f., бізу́н -а́ m.

2) сьцёбаньне n. (пу́гай, бізуно́м)

3) кіраўні́к парля́мэнцкай фра́кцыі

4) фурма́н -а́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

sweep

[swi:p]

1.

v.t. swept, sweeping

1)

а) замята́ць, падмята́ць; ме́сьці

б) чы́сьціць

to sweep a chimney — чы́сьціць ко́мін

2) ме́сьці (пра завіру́ху)

3) зьмята́ць, зрыва́ць, зно́сіць

A flood swept away the bridge — Паво́дка сарва́ла мост

4) цягну́цца па падло́зе (пра до́ўгую суке́нку)

5) ахапля́ць, апано́ўваць

The idea of independence swept the country — Ідэ́я незале́жнасьці ахапі́ла краі́ну

2.

v.i.

распасьціра́цца, цягну́цца

The shore sweeps for miles — Бе́раг ця́гнецца мі́лямі

3.

n.

1) вымята́ньне, падмята́ньне n.

2) паве́ў -ву m.

3) плынь f.

4) узма́х -у m.

He cut the grass with strong sweeps of his scythe — Ён касі́ў траву́ мо́цнымі ўзма́хамі касы́

5) прасто́ра, паласа́ f. (зямлі́)

6) каміна́р -а m.

7) падмята́йла -ы m. & f.

8) во́чап -а m. (кало́дзежнага жураўля́)

9) канчатко́вая перамо́га, по́ўны вы́йгрыш (у спо́рце)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ска́ба ‘рабро’ (ТСБМ, Ласт., Варл., Сцяшк.; навагр., Жыв. сл.; Сл. ПЗБ), ‘рабро кошыка’ (Сл. ПЗБ), ска́бы ‘рэбры, рэберная частка тушы’ (Нас., Касп., Гарэц., Др.-Падб., Байк. і Некр., Шн. 2), ска́бка ‘раберца’ (Шат.), ска́бкі ‘рэберныя кавалкі’ (Шн. 3), ска́біна ‘рабро’ (Нас., Бір. дыс., Янк. Мат.), ска́бʼя ‘тс’ (З нар. сл.), скабуры́на ‘рабро ў свіней, авечак’ (гродз., Жыв. сл.). Выключна беларускае. Мяркулава (Этимология–1983, 65) рэканструюе прасл. *skaba, *skaburina і ўзводзіць да кораня *skab‑ ‘драць, часаць, калоць’, параўн. літ. skõbti, skabiù ‘скрэсці, зрываць’. Сюды ж яна адносіць бел. шкаба (гл.), польск. chaby ‘косці, якія тырчаць з-пад скуры’ і рус. скабри́стый ‘моцна зхуднелы’. Польскае слова Слаўскі (SP, 1, 58), аднак, выводзіць ад прасл. *chabъ ‘благі, слабы’, а Брукнер (483), разглядаючы польск. chaby ‘свіное мяса пры рэбрах’ ставіць пытанне аб магчымасці запазычання. Аб запазычанні думаў і Насовіч (Нас., 580) і параўноўваў беларускае слова з літ. skabs ‘рабро’, але ў слоўніках гэта слова не адзначана. Карскі (Белорусы, 137) выводзіў з літоўскай мовы ска́ба ‘стрэмка, клін’, аднак слова са значэннем ‘рабро’ лічыў запазычаннем з польск. schab. Лаўчутэ (Балтизмы, 56) узводзіць слова да літ. skobà ‘рабро’, параўн. яшчэ літ. skabís ‘востры’, skabèti ‘сячы, рэзаць’, лат. skabrs ‘востры’. Анікін (Опыт, 278) прапануе адрозніваць ска́ба ‘рабро’, якое лічыць балтызмам, і ска́ба ‘стрэмка, трэска’ (гл. скабка), што несумненна роднаснае скабліць, скобля (гл.). Астрэйка (АКД, 5) хоча бачыць у ска́ба, ска́бка, ска́біна ‘рабро’ семантычны балтызм, які разглядаецца як занальная намінацыя.

Скаба́1 ‘выгнуты металічны прут для злучэння чаго-небудзь, клямар’, ‘скобля’ (ТСБМ, ТС), ‘прыстасаванне, з дапамогай якога прымацоўваюцца кроквы да сцяны’ (Шушк.), ска́ба ‘ручка ў дзвярах’ (Растарг.). Укр. ско́ба ‘крук у дзвярах, прабой’, рус. скоба́ ‘тс’, серб.-ц.-слав. скоба ‘засцежка’, чэш., славац. skoba ‘планка, засаўка’, серб.-харв. ско̏ба, славен. skọ́ba ‘тс’, балг. ско́ба ‘скобка’, макед. скобичка ‘падкоўка (на падэшве)’. Прасл. *skoba ‘загнуты крукам прут, скобка’ да і.-е. *(s)kāmb‑ ‘крывіць, гнуць’. Роднасныя літ. kabė́ti ‘вісець’, kabė̃ ‘крук’, kablỹs ‘тс’, kìbti ‘чапляцца, вешацца’, лат. kablis ‘кручок, засцежка’ (Траўтман, 112). Далей параўноўваюць з лац. scamnum ‘услон’, ст.-інд. skabhnaā́ti ‘умацоўвае, падпірае’, грэч. σκαμδός; ‘крывы, сагнуты, выгнуты’; гл. Вальдэ-Гофман, 2, 487; Майргофер, 3, 507; Міклашыч, 300–301; Фасмер, 3, 643; Махэк₂, 546. Гл. яшчэ Шустар-Шэўц, 1290–1292; Сной₁, 573 (параўноўвае яшчэ з літ. sùkaba ‘крук, скобка’).

Скаба́2 ‘скапа, тушка Pandion haliaetus L.’ (Касп.; мазыр., ЛП). Укр. скаба́ ‘тс’. Параўн. укр. скобе́ць ‘птушка Accipiter gentilis’, рус. ско́бчик ‘ястрабок; перапёлачнік’, славен. skobec ‘арол, Falco haliaetos’. Лічыцца роднасным рус. ко́бец, ко́бчик ‘шулятнік’, якія, магчыма, гукапераймальнага характару; агляд версій гл. Фасмер, 2, 267–268. Булахоўскі (ИАН ОЛЯ, VII, 2, 120) адносіць сюды ж і рус. скопа (гл.); але ‑п‑ лічыцца няясным. Гл. таксама ЕСУМ, 5, 260 (вынік дээтымалагізацыі скопа́, гл. скапа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ірва́ць 1 і рваць 1, (і)рву, (і)рвеш, (і)рве; (і)рвём, (і)рвяце; незак., каго-што.

1. З сілай выхопліваць, рэзкім рухам вырываць, зрываць. Ножык, шапку з крыкам [людзі] З рук маіх ірвуць. Бядуля. У комінах вятры раўлі да рання, Ірвалі дахі, білі, што ў званы. Астрэйка. // Аддзяляць, адрываць ад сцябла, галінак (кветкі, плады і пад.). Ірваць яблыкі. □ Нагнуўшыся нізка-нізка, Люба краскі рвала, пляла вяночак. Мурашка. Адам ішоў памалу, .. ірваў жытнія каласы, выбіраў адтуль малочныя зярняткі і дробненька іх перажоўваў. Нікановіч. // Убіраць з поля, вырываючы з коранем (пра лён, каноплі і пад.). На славу вырас даўгунец! Але столькі работы... Закончыць ірваць. Абабіць. Спяшацца слаць. Мыслівец. Лубін ірвалі і вязалі ў снапы. Ермаловіч. // Выдаляць хірургічным шляхам (пра зубы). Ірваць старыя карані.

2. Рэзкім рухам раздзяляць на часткі; разрываць. Ірваць паперу. Ірваць ніткі. □ Да свята пасылку шле дзецям яна, Ірве на ўпакоўку сшытак. Лось. // перан. Спыняць, разрываць (адносіны, сувязі і пад.).

3. Кусаць, грызці (пра драпежных жывёл). Мурза.. з гучным гаўканнем накінулася на мядзведзя і давай ірваць яго зубамі за заднія ногі. Бядуля. Тарыел убачыў доўгае цела, .. бурую поўсць Мітрафанавага сабакі, які рваў за горла вялікага плямістага звера. Самуйлёнак.

4. Разбураць, узрываць што‑н. з выбухам. Партызанскі атрад «За Радзіму» наносіў удары па ворагу, ірваў чыгункі, граміў гарнізоны паліцыі. Жычка. Лёд ірвуць на Заходняй Дзвіне — Падпіраюць неба слупы ледзяныя. Барадулін. // перан. Рэзка парушаць цішыню, змрок і пад. [Гулкія выбухі] рвалі перадранішнюю цішыню, абуджалі трывогу і смутак. Карпаў.

5. безас.; перан. Разм. Імкнуць куды‑н., да каго‑, чаго‑н. Нешта само рвала .. [Кацярыну] наперад. Якімовіч.

6. Разм. Нарываць. Палец ірве. // безас. Пра рэзкі, пякучы боль. Зуб ірвала ўсю ноч.

7. Разм. Хутка і многа рабіць. [Касперскі:] Значыць, будзе [Бондар] з хлебам. Цяпер ён пойдзе рваць! Моцны чалавек! Гурскі. // Хутка, парывіста імчаць, бегчы. Варшаўскі злосна сцёбае пугай жарабца, той з месца рве галопам. Жычка. // Бурна, інтэнсіўна праяўляцца (пра сілы прыроды). Вецер ірве. Бура рве.

•••

Ірваць бакі (жываты) — моцна смяяцца, заходзіцца ад смеху.

Ірваць горла (глотку) — тое, што і драць горла (глотку) (гл. драць).

Ірваць жылы (кішкі, пуп) — цяжка працаваць, надрывацца на якой‑н. рабоце.

Ірваць з зубоў — сілаю адбіраць у каго‑н. што‑н.

Ірваць з рук — купляць нарасхват.

Ірваць на сабе валасы — быць у адчаі; моцна перажываць, дакараць сябе.

Ірваць на часткі каго — не даваць спакою каму‑н., бесперапынна турбуючы справамі, даручэннямі і пад.

ірва́ць 2 і рваць 2, (і)рве; безас. незак., каго.

Разм. Ванітаваць. Галя казінага малака не ела. Як толькі паднясе к роту — ірваць верне. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

brchen

*

1.

vt

1) лама́ць; ірва́ць, зрыва́ць (кветкі)

den Flachs ~ — мяць лён

j-m das Herz ~ — разбі́ць чыё-н. слю́ца, мо́цна засму́ціць каго́-н.

2) паруша́ць (дагавор, маўчанне і г.д.)

sein Wort ~ — пару́шыць, не стрыма́ць сло́ва

3) злама́ць (супраціўленне і г.д.)

inen Rekrd ~ — пабі́ць рэко́ры́

4) праламля́ць (промні святла)

2.

vi (s)

1) лама́цца, ло́пацца (пра лёд і г.д.)

2) га́снуць (пра позірк), заміра́ць (пра гукі)

3) (h) (mit D) перапыня́ць зно́сіны (з кім-н., з чым-н.)

4) (s) прарыва́цца, урыва́цца

die Snne brach durch die Wlken — со́нца вы́глянула з-за хмар

3.

(sich)

фіз. праламля́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

rißen*

1. vt

1) рваць, адрыва́ць, зрыва́ць, вырыва́ць, разрыва́ць, раздзіра́ць;

in Ftzen ~ рваць на кава́лкі;

j-n ins Verdrben ~ загубі́ць каго́-н.

2) ту́заць, цягну́ць, то́ргаць, рваць;

inen Zahn ~ вы́рваць зуб;

es reißt mich [mir] in llen Gledern у мяне́ баля́ць усе́ ко́сці;

j-n hin und her ~ назаля́ць, дакуча́ць каму́-н., пастая́нна турбава́ць [ту́заць] каго́-н.

3): etw. an sich (A) ~ прысво́іць (сабе́) што-н.;

die Macht an sich ~ захапі́ць ула́ду

2. vi (an D) ту́заць (за што-н.)

2) рва́цца, разрыва́цца;

der Stoff reißt матэ́рыя рве́цца;

mir riss die Gedld маё цярпе́нне ло́пнула

3. ~, sich

(um A) бі́цца, змага́цца;

sich um die Wren ~ раскупля́ць тава́ры нарасхва́т

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)