предназначе́ние ср.

1. прызначэ́нне, -ння ср.;

2. (судьба) уст. лёс, род. лёсу м., до́ля, род. до́лі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

уде́л​II м. (участь) до́ля, -лі ж., лёс, род. лёсу м.;

доста́ться в уде́л вы́пасці на до́лю.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

лапцю́жны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Бедны, адсталы. Браткі-таварышы! У машынным гудзе Не будзе Беларусь Лапцюжнаю стаяць. Хведаровіч. // Цяжкі, жабрацкі (пра лёс, долю і г. д.). Лапцюжная доля. □ Дзед заплятае аборы, Лёс свой лапцюжны кляне. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Gewínnanteil

m -(е)s, -e до́ля прыбы́тку, удзе́л у прыбы́тках

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

гарні́ла, ‑а, н.

1. Уст. Тое, што і горан (у 1 знач.).

2. Тое, што і горан (у 2 знач.). Бальшавіцкая партыя прайшла праз гарніла першай рускай рэвалюцыі. «ЛіМ». Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліхі́

1. злой, недо́брый, лихо́й;

л. чалаве́к — злой (недо́брый) челове́к;

ліхі́я ду́мкі — злы́е (недо́брые, лихи́е) мы́сли;

2. обл. плохо́й, худо́й;

л. кажу́х — плохо́й (худо́й) тулу́п;

◊ ліха́я до́ля — лиха́я (зла́я) до́ля;

ліха́я часі́на (гадзі́на) — лиха́я годи́на;

гадзі́ць як ліхо́й скуле́ — угожда́ть вопреки́ жела́нию

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

лёс​I м Schícksal n -s, -e; Geschíck n -(e)s, -e; Los n -es, -e (доля);

во́ляю лёсу durch Zúfall

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Тала́н 1 ’удача, шанцаванне; лёс, доля; шчасце’ (Нар. Гом., Ян., ПСл, Пятк. 2), ’талент’ (Касп.), ’разумнік, шчасліўчык’ (Яўс.), тала́н, тала́нь ’удача, шчасце’ (Мат. Гом., Растарг.), тала́н, тала́нт ’лёс, шчасце, удача’ (ТС), тала́нь ’дараванне, шчасце, доля’ (Байк. і Некр.), ’лёс’ (чач., Жыв. НС), ’талент; шчасце, доля’ (Нас., Бяльк.), ’шанцаванне’ (Юрч.), тала́ня ’ўдача’ (Касп.; б.-каш., ЛА, 3). Сюды ж тала́ніць ’удавацца, мець удачу’ (Нас., Касп.), ’шанцаваць, шчасціць’ (Некр. і Байк., Юрч. Вытв., ТС, Мат. Гом.; светлаг., б.-каш., ЛА, 3), тала́нлівы ’удачлівы’ (Нар. Гом.), ’шчаслівы; таленавіты, адораны’ (Нас.), тала́нны ’здольны’ (Жд. 3). Укр. тала́н ’доля, жыццёвы шлях’, рус. дыял. талан ’шчасце, удача; прыбытак, знаходка’. З цюркскіх моў, дзе тур. talan ’грабеж; здабыча’, кірг. талан ’шчасце’, якія паходзяць ад цюрк. tala ’рабаваць, нішчыць’ (ЕСУМ, 5, 507; Фасмер, 4, 14; Анікін, 529). Дапускаецца змяшэнне народнага тала́н, тала́нь з рус. талант, гл. талент.

Тала́н 2 ’участак, няпэўная мера плошчы’ (карэліц., З нар. сл.). Няясна.

Тала́н 3 ’званок, які чапляецца на шыю карове’ (докш., Сл. ПЗБ). Хутчэй за ўсё, гукапераймальнага (імітатыўнага) паходжання, параўн. укр. дыял. тала́нтати ’боўтацца, хістацца’.

Тала́н 4 ’тоўсты, мажны’ ў параўнанні: сыты, як талан (Шат., Стан.). Магчыма, да талан 1 (гл.) са значэннем ’удача’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

самастрахо́ўка, ‑і, ДМ ‑хоўцы, ж.

1. Спец. Страхоўка спартсменам самога сябе пры выкананні якога‑н. практыкавання. Самастрахоўка альпініста.

2. Залішняя прадбачлівасць і імкненне засцерагчы сябе ад чаго‑н. непрыемнага. Праўда, у .. Маніных словах заўсёды была доля самастрахоўкі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

pro mílle

на ты́сячу, з ты́сячы; прамі́ле, ты́сячная до́ля (чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)