стра́важ.кул. Náhrung f -, -en (тс.перан.); Kost f -, -en; Spéise f -, -n (ежа);
гара́чая стра́ва wárme Kost, Wármverpflegung f -;
гру́бая стра́ва hándfestes Éssen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
жа́ркийв разн. знач. гара́чы;
жа́ркие стра́ны гара́чыя краі́ны;
жа́ркий поцелу́й гара́чы пацалу́нак;
жа́ркий споргара́чая спрэ́чка;
жа́ркий бой гара́чы бой;
жа́ркий кли́мат гара́чы клі́мат;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радыя́тар
(ад лац. radiare = выпраменьваць)
1) прыстасаванне ў рухавіках унутранага згарання для ахаладжэння вады або масла;
2) награвальны прыбор у сістэме ацяплення, па ўнутраных каналах якога цыркуліруе гарачая вада або пара.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Зака́лец ’сыры, непрапечаны слой у хлебе’, зака́л ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Рус.зака́л, дыял.зака́ла, укр.зака́лець, зака́л, польск.zakałec, zakał, чэш. разм. zákalec, zakał, н.-луж.zakałka ’тс’. Ст.-рус.закала ’закалец’ (1662 г.). Паўн.-слав. абазначэнне непрапечанага слоя цеста над ніжняй скарынкай, які вынікае з-за таго, што цеста не падышло, звязана, відаць, з дзеясловам zakaliti ’падвергнуць уздзеянню цяпла (для гартавання і іншых мэт)’: была ўжыта надта гарачая вада для запаркі ці печ была надта гарачая. Zakałiti ад kaliti ’гартаваць’. Гэта слова звязваецца з калець (гл.), акалець, паводле тэрмічнага ўздзеяння (Даль, 2, 582; Мейе, MSL, 14, 373), ці з кал (гл.) паводле Махэка, LF, 65, 314–315 (пазней Махэк₂, 236, адмовіўся ад гэтай версіі, якую падтрымаў Слаўскі, 2, 29). Гл. Фасмер, 2, 168–169; Скок, 2, 21. Закалец утворана з суфіксам ‑ец (< ‑ьць) ад паўн.-слав. бязафікснага назоўніка, *zakala ад дзеяслова zakałiti. Побач са слоем непрапечанага хлеба лексема zakal(a) у рус., польск., чэш. азначае яшчэ ’недапрацаваны цвёрды фрагмент скуры (падэшвы), які скрыпіць’. Параўн. яшчэ закала.
2. (заправадагарачыхстраў) Zútaten pl; Würze f -, -n;
3. (гарачаястрава) wármes Éssen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ceplica
ceplic|a
ж.
1.гарачая крыніца;
2.уст. лазня;
3. ~e мн. курорт з гарачымі крыніцамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
штампо́ўка, ‑і, ДМ ‑поўцы, ж.
1.Дзеяннепаводледзеясл. штампаваць (у 1 знач.). Гарачая штампоўка. □ Пятра так прывабіла магчымасць перайсці на штампоўку дэталі, якую яны дагэтуль выточвалі, ён так блізка прыняў да сэрца Андрэеву задуму, што і сам пачаў увесь час жыць ёю.Шахавец.
2.Рмн.‑повак. Гатовы выраб ці дэталь, зробленыя пры дапамозе штампа (у 1 знач.). Працэнт выпуску штамповак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Brénnpunkt
m -(e)s, -e
1) фіз. фо́кус
2) цэнтр ува́гі; «гара́чая кро́пка»
im ~ des Interésses stéhen* — быць у цэ́нтры ўва́гі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Жу́пел ’гарачая смала’, ’пужала’ (ТСБМ). Рус., укр.жу́пел ’тс’, балг.уст.жу́пел ’сера’. Ст.-слав.жоупелъ, жоупьлъ ’сера’. Ст.-рус.жупелъ ’сера ці смала’. Ст.-рус.жупелъ ’сера ці смала’ < ст.-слав.жоупелъ, жоупьлъ ’сера’ (’нябесны агонь’, ’сродак пакут’) < ст.-в.-ням.swëbal, swëfal ’сера’, прычым ‑у‑ тлумачыцца з лац.sulfur ’сера’ ці яго адлюстравання ў рэтарам.zuorpel ’тс’, што звязана, магчыма, з роллю баварскай місіі ў стварэнні хрысціянскай літаратуры ў славян. Фасмер, 2, 67; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 298–299; Праабражэнскі, 1, 238; Саднік-Айцэтмюлер, Handwört., 341; Кіпарскі, Gemeinslav., 124.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяля́нка1 ’ідылія, пастараль’ (Некр. і Байк.). Запазычаю з польск.sielanka ’від паэтычнага твора, які ідэалізуе жыццё пастухоў і пастушак’, ’сялянскі побыт’, ідэнтычнага sielanka ’сельская жыхарка’ (гл. селянін), што паводле Брукнера (491), у сваю чаргу, запазычана з усходнеславянскіх моў. Калькуе лац.bucolica ’песні пастухоў’, pastoralis ’пастухоўскі’.
Сяля́нка2 (селя́нка) ’страва са смятаны, зваранай з маслам, у якую крышаць падсохлы сыр’ (кобр., Шн. 3). Параўн. рус.селя́нка ’гарачая поліўка’, польск.sielanka ’від яешні са смятанай’. Магчыма, у выніку семантычнай кандэнсацыі *сялянская страва; паводле Фасмера (3, 598), першапачаткова ’сялянская ежа’, гл. селянін, сяляне.