падпа́р Месца на балоце, дзе не замярзае ні вада, ні багна (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
налі́цца, -лью́ся і -лію́ся, -лье́шся і -ліе́шся, -лье́цца і -ліе́цца; налі́ўся, -ліла́ся, -ло́ся; налі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нацячы, пранікнуць куды-н.
Налілася вада ў бочку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Напоўніцца чым-н. вадкім.
Вядро налілося роўна з берагамі.
3.перан. Змяніць колер, афарбоўку.
Шчокі наліліся румянцам.
4. Стаць сакавітым, спелым.
Яблыкі наліліся сокам.
5.перан. Напоўніцца якой-н. якасцю (сілай, здароўем, злосцю і пад.).
Мускулы наліліся.
◊
Наліцца кроўю (разм.) — пачырванець ад прыліву крыві.
|| незак.наліва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вытво́рчасць, -і, ж.
1. Грамадскі працэс стварэння матэрыяльных даброт, які ахоплівае як прадукцыйныя сілы грамадства, так і вытворчыя адносіны людзей.
Таварная в.
2. Выраб, выпрацоўка, стварэнне якой-н. прадукцыі.
В. сталі.
Фабрычная в.
3. Галіна, від народнай гаспадаркі.
Прамысловая, сельскагаспадарчая в.
4. Праца па непасрэдным вырабе прадукцыі.
Працаваць на вытворчасці.
Вучыцца без адрыву ад вытворчасці.
○
Сродкі вытворчасці — сукупнасць прадметаў і сродкаў працы: зямля, лясы, вада, нетры, сыравіна, прылады вытворчасці, вытворчыя будынкі, сродкі зносін і сувязі і пад.
|| прым.вытво́рчы, -ая, -ае.
В. план.
В. працэс.
Вытворчая брыгада.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, прапасці (пра ўсмешку, чырвань і пад.).
Усмешка збегла з твару.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пераліцца цераз край пры кіпенні.
Увесь накіп збег.
|| незак.збяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Сцежка збягае да ракі (перан.: спускаецца).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цёплы, -ая, -ае.
1. Які мае тэмпературу, сярэднюю паміж гарачым і халодным.
Цёплая вада.
Ц. вецер.
Цёплае надвор’е.
2. 3 высокай сярэднегадавой тэмпературай.
Ц. клімат.
Цёплыя краіны.
3. Які добра засцерагае ад холаду.
Цёплая хустка.
4.перан. Які вызначаецца душэўнай цеплынёй; сардэчны, прыязны, добразычлівы.
Цёплыя словы.
Цёплыя адносіны.
5.перан. Мяккі, прыемны для зроку.
Цёплыя фарбы восені.
◊
Цёплае месца — выгадная пасада.
|| наз.цеплата́, -ы́, ДМ -лаце́, ж. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).
|| прым.цёпленькі, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
vice
I[vaɪs]
n.
1) блага́я звы́чка, схі́льнасьць да благо́га
2) зло -а n.; грэх -у m.
3) ва́да, зага́на f.
4) нараві́стасьць f. (у каня́)
5) распу́ста f.
II[vaɪs]
гл. vise
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Віскі́ ’скроні’ (капыл., КЭС, Жд., 3), укр.висок, мн. л. виски́, рус.виски ’тс’, наўг., ярасл. ’старое адзенне’; ’валасы на галаве’, арл. ’валасы на скронях’, бранск. ’валасы на целе чалавека’, пенз. ’жаночы галаўны ўбор’, ст.-рус.високъ ’падвеска — частка конскай збруі (убору)’ (з XVII ст.). Усходнеславянскае високъ. Узыходзіць да visъ, visěti (Гл. таксама віс3). Бел. лексема, такім чынам, спачатку абазначала ’тое, што вісіць’ — ’валасы (якія вісяць)’ — ’вісячыя валасы на скронях’, потым — ’скроні’ (Фасмер, 1, 320; Шанскі, 1, В, 106).
Ві́скі ’моцная гарэлка (Англія, ЗША)’ (БРС, КТС). Запазычана з рус.виски ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80) < англ.whisky, whiskey, якое з whisquy‑beath < гэльск.uisge‑beatha ’вада жыцця’, што з’яўляецца калькай з франц.eau de vie < с.-лац.aqua vitae ’вада жыцця’; параўн. рус.водка < вода (Шанскі, 1, В, 105).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фізіятэрапі́я
(ад фізія- + тэрапія)
раздзел медыцыны, які вывучае ўздзеянне на арганізм розных фізічных фактараў, прыродных (вада, паветра, сонечнае святло і цеплыня) і штучных (электрычны ток, магнітнае поле), а таксама распрацоўвае метады лячэння хвароб фізічнымі сродкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
напо́рны1, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для ўтварэння напору вадкасці. Напорны бак. Напорныя трубы.
2. Які дзейнічае з вялікім напорам (у 1 знач.). Напорная вада. □ Зашумелі воды, Узняліся хвалі, У напорнай плыні Крыгі паламалі.Русак.
напо́рны2, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і напоены. Красавалася шчасцем Краіна мая І напорнай геройскаю працай.Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пато́п, ‑у, м.
1. Паводле біблейскай легенды — паводка, якая за грахі людзей затапіла ўсю зямлю. Сусветны патоп.
2.Разм. Разводдзе, паводка, навадненне. Патоп стаяў на Камароўцы Вясной і ўвосень кожны год.Гілевіч.У кватэры Кузьміча са столі лінула вада... Ён раніцаю ў рэмкантору: — Бяда, таварышы, бяда! Патоп у хаце, ў хаце мора...Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)