лігні́т

(ад лац. lignum = дрэва)

разнавіднасць бурага каменнага вугалю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кака́ва

(ісп. сасао, ад індз. kakauatt)

парашок з зярнят шакаладнага дрэва (расце ў трапічных лясах), а таксама напітак з гэтага парашку.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ко́фе

(англ. coffee, гал. kaffie, ад ар. kahva)

зярняты або парашок з зярнят кафейнага дрэва, а таксама напітак з гэтага парашку.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

пень, пня, мн. пні, пнёў, м.

1. Астатак спілаванага, ссечанага ці зламанага дрэва, які тырчыць з зямлі.

Карчаваць пні.

Быць на пні (быць не зрэзаным — пра лес, збожжа). Стаіць як п. (перан.: нерухома, нічога не разумеючы; разм.).

2. Адно дрэва будаўнічага матэрыялу.

Купіць сорак пнёў лесу.

3. перан. Пра бесталковага, абыякавага да ўсяго чалавека (разм., пагард.).

Што гэты п. тут можа зразумець?

|| памянш. пянёк, -нька́, мн. -нькі́, -нько́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. пянёчны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і пнёвы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кафе́йны в разн. знач. кофе́йный;

○ ~нае дрэ́ва — кофе́йное де́рево;

◊ гада́ць на ~най гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мінда́льны в разн. знач. минда́льный;

~нае дрэ́ва — минда́льное де́рево;

~ная кіслата́ — минда́льная кислота́;

м. ка́мень — минда́льный ка́мень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аблама́цца, -ламлю́ся, -ло́мішся, -ло́міцца; -ламі́ся; зак.

Ломячыся, аддзяліцца, адваліцца.

Галіна дрэва абламалася.

|| незак. абло́мвацца, -аецца і абло́млівацца, -аецца (да 1 знач.).

|| наз. абло́м, -у, м. (да 1 знач.), абло́мванне, -я, н. (да 1 знач.) і абло́мліванне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фрукт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Ядомы плод якога-н. дрэва або куста (звычайна садовага).

2. перан. Чалавек, ад якога можна чакаць усякіх непрыемнасцей; тып, суб’ект (разм., пагард.).

|| прым. фрукто́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Ф. сад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзёгаць, -гцю, м.

Цёмны смалісты вадкі прадукт, які атрымліваецца шляхам сухой перагонкі дрэва, торфу або каменнага вугалю.

Змазаць боты дзёгцем.

◊

Лыжка дзёгцю ў бочцы мёду — пра што-н. малое, здольнае атруціць, сапсаваць вялікае.

|| прым. дзёгцевы, -ая, -ае і дзягця́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

растапы́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак. (разм.).

1. Шырока раскінуць, расставіць, развесці рукі, ногі седзячы або стоячы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). перан. Распасцерціся ўшыркі, раскінуўшы вецце, галіны і пад.

Галіны дрэва растапырыліся ад ветру.

|| незак. растапы́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)