|| незак.аб’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—4 знач.).
|| наз.аб’е́зд, -у, М -дзе, м. (да 1—3 знач.).
Ехаць у а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пяча́ць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Прылада з наразнымі знакамі для адціскання іх на чым-н. (на паперы, воску, сургучы), а таксама сам адбітак гэтых знакаў, які служыць звычайна для сведчання чаго-н.
Сургучная п.
Прылажыць п. да паперы.
За сямю пячацямі (перан.: пра што-н.зусім недаступнае). П. маўчання (перан.: пра забарону гаварыць, пра маўклівасць; кніжн.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
урэ́шце.
1.прысл. Пасля ўсяго, напаследак, нарэшце.
Ён у. паявіўся.
2.у знач. далучальнага злуч.Ужыв. для далучэння асобнага слова ці цэлага сказа.
Гул слабеў, у. знік зусім.
3.у знач.пабочн. сл. Паказвае на завяршэнне працэсу, дзеяння, з’явы.
Ну, я, у., скончыла сваю работу.
4.у знач.пабочн. сл.Ужыв. як выражэнне крайняй ступені незадавальнення, нецярпення або падкрэслівае што-н.
Замоўкні ты, у.!
У., з кім хачу, з тым і сябрую.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шар, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. У матэматыцы: частка прасторы, абмежаваная сферай.
Радыус шара.
2. Прадмет такой формы.
Більярдны ш.
○Зямны шар — планета Зямля.
Паветраны шар —
1) лятальны апарат, які паднімаецца ў паветра лёгкім газам, што запаўняе яго шарападобную абалонку;
2) шарападобная цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам.
◊
Хоць шаром пакаці — нічога няма, зусім пуста.
|| памянш.ша́рык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым.шаравы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Недапе́ка ’дурань, дурніца’ (Яўс.), недапёка ’недавучка’ (Нас.), ’нязграбны чалавек’, недапе́клы, ’не зусім разумны’, недапе́чаны, недапячоны ’тс’ (Сл. ПЗБ), з неда- ’недастаткова’ і пячы́ (іранічна), параўн. недапе́чаны ’недапечаны; недавучаны; неразумны, дурнаваты’; магчымы ўплыў дзеяслова пячы́ся ’клапаціцца, даглядаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́есны ’зусім падобны, аднолькавы, такі яе’ (ТСБМ). Новаўтварэнне ад *то́есць, параўн. народнае то́ісь ’дакладна значыцца’ (гл. тоісь-то), рус.то́ есть ’гэта значыць’, польск.to jest ’тс’, па тыпу рус.тождественный ’той самы, аднолькавы, такі ж’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
навылётпрысл. durch und durch; gänzlich, völlig (зусім);
прамо́кнуць навылёт durch und durch nass wérden; bis auf die Haut durchnässt wérden;
навылёт ба́чыцькаго-н.j-n durchscháuen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
вы́светліцца klar wérden, sich áufklären; sich heráusstellen; ins Réine kómmen*; sich erwéisen* (аказацца);
вы́светлілася, што яна зусі́м не вінава́тая es hat sich heráusgestellt, dass sie ganz únschuldig ist
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
падсвядо́масць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць падсвядомага.
2. Не зусім усвядомленыя думкі, пачуцці, уяўленні. Дзесь, у падсвядомасці, як бы нейкі голас казаў, як неразумна, як брыдка траціць свой час у .. забавах.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)