канвенцыяналі́зм, ‑у, м.
Суб’ектыўна-ідэалістычны напрамак у філасофскім тлумачэнні навукі, паводле якога навуковыя тэорыі і паняцці з’яўляюцца не адлюстраваннем аб’ектыўнага свету, а вынікам адвольнага пагаднення, канвенцыі паміж вучонымі.
[Ад лац. conventio — пагадненне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лагу́на, ‑ы, ж.
1. Мелкаводны валіў, аддзелены ад мора пясчанай касой. Лагуны Адрыятычнага мора.
2. Участак мора паміж каралавымі рыфамі і берагам мацерыка або востраве; ўнутраны вадаём атола.
[Іт. laguna.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міжусо́біца, ‑ы, ж.
Нелады, разлад, сварка паміж якімі‑н. грамадскімі групамі, пераважана ў феадальнай дзяржаве. [Полаўцы] у час княжаскіх міжусобіц нападалі на рускія землі, рабавалі і спусташалі іх. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панабіва́цца, ‑аецца; зак.
Набіцца, налезці куды‑н. у вялікай колькасці — пра многае. У шчыліны паміж дошкамі панабіваўся снег. Савіцкі. // Разм. Сабрацца ў вялікай колькасці. Панабівалася народу ў клуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пра́сла, ‑а, ж.
Частка агароджы (паміж слупкамі). У пахіленых праслах плоту свістаў асенні вецер. Шарахоўскі. Коні былі прыведзены з начлегу і прывязаны за прасла каля дому гаспадара. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распада́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да распасціся.
2. Падзяляцца на састаўныя часткі; складацца з асобных частак. Сюжэт апавядання распадаецца на тры, арганічна звязаныя паміж сабою сюжэтныя лініі. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́ні, сяней; адз. няма.
Памяшканне паміж жылой часткай дома і ганкам у вясковых хатах. Кетэ моцна пацягнула.. [Іліко] за руку ў сені і моўчкі адкрыла дзверы ў пакой. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэтра́рхія, ‑і, ж.
1. У Старажытнай Грэцыі — чацвёртая частка вобласці, якой кіраваў тэтрарх.
2. У Рымскай імперыі — падзел улады паміж чатырма правіцелямі, якія кіравалі рознымі часткамі імперыі; чатырохуладдзе.
[Грэч. tetrarchia — чатырохуладдзе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шалява́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад шаляваць.
2. у знач. прым. Абшыты дошкамі. Двор быў абнесены тынам, а шаляваныя вароты віселі паміж пашарэлых дубовых шулаў. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электраёмістасць, ‑і, ж.
1. Здольнасць цела ўспрымаць электрычны зарад. Электраёмістасць цела.
2. У фізіцы — велічыня, якая характарызуе сувязь паміж зарадам, перададзеным двум праваднікам, і рознасцю патэнцыялаў у іх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)