чалаве́к, ‑а;
1. Грамадская істота, якая мае высокаарганізаваны мозг, валодае мысленнем, маўленнем, здольнасцю вырабляць прылады працы і мэтанакіравана выкарыстоўваць іх для ўздзеяння на навакольны свет.
2.
3. Асоба як выражэнне высокіх маральных і інтэлектуальных рыс, духоўных якасцей.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарга́, ‑і,
1. Пэўны парадак, паслядоўнасць у адбыванні чаго‑н.
2. Чыё‑н. месца ў якой‑н. чарговасці, права каго‑н. дзейнічаць адпаведна чарговасці.
3. Група людзей, якія чакаюць атрымання чаго‑н. у парадку чарговасці і размяшчаюцца звычайна адзін за адным.
4. Пэўная колькасць патронаў, снарадаў, выпушчаная аўтаматычнай зброяй за адзін прыём.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́мка
1.
2.
○ грама́дская д. — обще́ственное мне́ние;
◊ трыма́цца ~кі — приде́рживаться мне́ния (взгля́да);
наво́дзіць на ~ку — наводи́ть на мысль;
прыйсці́ да ~кі — прийти́ к мы́сли;
у ~ках не было́ — в мы́слях не́ было;
асве́чаная д. — просвещённое мне́ние;
з ду́мак не выхо́дзіць — из мы́слей (головы́) не выхо́дит;
без за́дняй ~кі — без за́дней мы́сли;
не дапуска́ць ~кі — не допуска́ть мы́сли;
прыйсці́ на ~ку — прийти́ в го́лову; взбрести́ на ум;
на маю́ ~ку — на
збіра́цца з ~камі — собира́ться с мы́слями;
быць высо́кай ~кі — (аб кім, чым) быть высо́кого мне́ния (о ком, чём);
падхапі́ць ~ку — подхвати́ть мысль;
ухапі́цца за ~ку — ухвати́ться за мысль;
лаві́ць сябе́ на ду́мцы — лови́ть себя́ на мы́сли;
паглы́біцца ў ду́мкі — погрузи́ться в мы́сли;
сабра́цца з ~камі — собра́ться с мы́слями;
прыміры́цца з ~кай — примири́ться с мы́слью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
апо́шні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца на самым канцы чаргі, шэрагу падобных прадметаў, з’яў.
2. Адзіны, астатні.
3. Які адбыўся непасрэдна перад чым‑н.
4. Канчатковы, рашаючы, заключны.
5. Вышэйшы, крайні.
6. Самы нязначны з усіх падобных; дрэнны.
7. Гэты, толькі што названы.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассы́пацца, ‑плюся, ‑плешся, ‑плецца;
1.
2.
3.
4. Абазвацца частымі перарывістымі гукамі.
5.
6.
рассыпа́цца 1, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца;
1.
2.
•••
рассыпа́цца 2, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свідрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе;
1. Рабіць свердлам адтуліны ў чым‑н.
2. Тачыць, прабіваць, рабіць адтуліны ў чым‑н. (пра расліны, жывёл і пад.).
3.
4.
5.
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́сціся, трасуся, трасешся, трасецца; трасёмся, трасяцеся;
1. Часта рухацца туды і назад; хістацца, калаціцца.
2. Моцна дрыжаць, калаціцца, хістацца.
3.
4. Хістацца, падскокваць, едучы па няроўнай дарозе.
5.
6.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ты, цябе́, табе́, цябе́, табо́ю, аб табе́;
1. Ужываецца пры звароце да блізка знаёмай асобы або пры грубым, фамільярным звароце.
2.
3.
4. У спалучэнні з выклічнікамі ўжываецца для ўзмацнення экспрэсіўнасці выказвання.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаце́ць, хачу, хочаш, хоча;
1.
2.
3.
4.
5. З адноснымі займеннікамі і прыслоўямі ўтварае спалучэнні са значэннем азначальнасці: кожны, усякі (прадмет, месца, час і пад.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае колер снегу, малака;
2. Светлы, ясны.
3. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі ўжываецца ў значэнні: контррэвалюцыйны, варожы Савецкай уладзе;
4.
5. Які мае белы колер скуры (пра расу).
6. Як састаўная частка некаторых заалагічных, батанічных, хімічных і інш. назваў.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)