сцягну́ць
1. стяну́ть, стащи́ть; снять; (резким движением) сдёрнуть;
2. (в одно место) стяну́ть; собра́ть;
3. (сжимая, туго перевязать) стяну́ть;
4. (унести что-л. далеко) затащи́ть;
5.
6.
7.
8.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГО́ГАЛЬ Мікалай Васілевіч
(1.4.1809,
рускі пісьменнік, пачынальнік крытычнага рэалізму ў
Творчасць Гогаля зрабіла ўплыў на
Тв.:
Тарас Бульба. Рэвізор. Мёртвыя душы.
Літ.:
Белинский В.Г. О Гоголе. М., 1949;
Чернышевский Н.Г. Очерки гоголевского периода русской литературы. М., 1953;
Н.В.Гоголь в воспоминаниях современников. М.; Л., 1952;
Турбин В.Н. Герои Гоголя. М., 1983;
Гоголь: История и современность. М., 1985;
Набоков В. Н.Гоголь. М., 1987;
Ларчанка М. Славянская супольнасць.
Яго ж. Яднанне братніх літаратур.
Яго ж. Жывая спадчына.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
палі́ць 1, палю, паліш, паліць;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
палі́ць 2, ‑лью, ‑льеш, ‑лье; ‑льём, ‑льяце і ‑лію, ‑ліеш, ‑ліе; ‑ліём, ‑ліяце;
1.
2. Пачаць ліць (у 2 знач.).
3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Накіравацца ў якім‑н. напрамку.
10. Паказаць пры ўзважванні пэўную вагу; заважыць.
11.
12.
13.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́бры, ‑ая, ‑ае; дабёр, дабра.
1. Чулы да людзей; спагадлівы, сардэчны.
2. Заснаваны на жаданні дабра, прыхільнасці да людзей.
3. Які прадказвае ўдачу, прыносіць радасць; шчаслівы, прыемны.
4. Такі, якім павінен быць; з дадатнымі якасцямі або ўласцівасцямі;
5. Умелы, старанны ў рабоце; здольны, дбайны.
6.
7. Звязаны ўзаемнай сімпатыяй з кім‑н., блізкі.
8. Чысты, слаўны, не зганьбаваны.
9.
10.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́нкі, ‑ая, ‑ае.
1. Невялікі ў папярочным сячэнні;
2. Невялікі ў абхваце; не тоўсты, вузкі ў косці (пра чалавека, яго фігуру, часткі цела).
3. Невялікі па шырыні, вузкі.
4. Высокі (пра гукі, голас).
5. Які складаецца з дробненькіх часцінак.
6. Складаны, выкананы з вялікай увагай, умела, па-мастацку.
7. Ледзь прыкметны, які з цяжкасцю адрозніваецца.
8. Прыемны сваёй вытанчанасцю, не рэзкі (пра смак, пах і пад.).
9. Тактычны, далікатны (пра чалавека, яго душу).
10. Які вылучаецца розумам, густам, праніклівасцю, глыбокім веданнем справы.
11. Гібкі, праніклівы, які схоплівае малапрыметнае (пра розум, мысленне).
12. Не адразу прыкметны, які тоіцца ў глыбіні чаго‑н.; такі, да якога трэба даходзіць, дазнавацца.
13. Дасканала арганізаваны і дакладны па выніках.
14. Чуллівы, які ўспрымае самыя слабыя раздражненні (пра органы пачуццяў і іх дзейнасць).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прайсці́, прайду, пройдзеш, пройдзе;
1. Ступаючы, перамясціцца.
2.
3. Выпасці (пра ападкі).
4. Пралезці, прасунуцца праз што‑н.
5. Пралегчы, працягнуцца ў якім‑н. напрамку (пра дарогу, тунель і пад.).
6. Аказацца прынятым, залічаным у выніку галасавання, адбору і пад.
7.
8.
9.
10. Адбыцца, закончыцца з якім‑н. вынікам.
11. Мінуць, адысці ў мінулае (пра час, падзеі і пад.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адда́ць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць;
1. Вярнуць назад узятае ў каго‑н.
2. Даць, перадаць што‑н. каму‑н.
3. Накіраваць на вучобу, службу.
4. Прадаць (па якой‑н. цане).
5. З некаторымі назоўнікамі ўтварае спалучэнне са значэннем дзеяння ў залежнасці ад сэнсу назоўніка.
6.
7.
8.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да,
Спалучэнне з прыназоўнікам «да» выражае:
Прасторавыя адносіны
1. Ужываецца пры абазначэнні месца, прадмета ці асобы, да якіх скіравана дзеянне, рух.
2. Ужываецца пры абазначэнні мяжы, да якой пашыраецца дзеянне, з’ява і пад.
3. Ужываецца пры абазначэнні мяжы той адлегласці, прасторы, якая аддзяляе адзін пункт ад другога.
Часавыя адносіны
4. У спалучэнні з назоўнікам служыць для абазначэння моманту, да якога працягваецца дзеянне, стан і пад.
5. Ужываецца пры абазначэнні падзеі, з’явы, якім папярэднічала пэўнае дзеянне; адпавядае па значэнню словам: перад чым небудзь, раней чаго-небудзь.
Колькасныя адносіны
6. У спалучэнні з лічэбнікам ужываецца пры абазначэнні колькаснай мяжы чаго‑н.
Аб’ектныя адносіны
7. Ужываецца пры абазначэнні прадмета, асобы, з’явы і пад., да якіх што‑н. далучаецца, дабаўляецца.
8. Ужываецца пры абазначэнні групы або катэгорыі людзей, з’яў, прадметаў і пад., да якіх належыць, адносіцца хто‑, што‑н.
9. Ужываецца пры абазначэнні матыву, мэты якога‑н. дзеяння.
10. Ужываецца пасля назоўніка пры абазначэнні асаблівасцей або прызначэння прадмета, з’явы і пад.
11. Ужываецца пры абазначэнні асобы, прадмета і пад., з якімі звязана якое‑н. дзеянне, стан, прымета, якасць.
12. Ужываецца пры абазначэнні асобы, прадмета, з’явы, у дачыненні да якіх выяўляецца прыгоднасць, прыдатнасць каго‑, чаго‑н.
13.
14. Ужываецца ў загалоўках пры абазначэнні тэмы твора або падзеі, з’явы, з якімі звязан змест твора.
15. Ужываецца пры абазначэнні таго, да чаго заклікаюць, пабуджаюць.
16. Ужываецца пры абазначэнні асобы, прадмета, з’явы і пад., да якіх скіравана дзеянне.
17. Ужываецца пры абазначэнні асобы або прадмета, з якімі сутыкаецца хто‑н., змацоўваецца што‑н.
Акалічнасныя адносіны
18. Ужываецца пры ўказанні на ступень, якой дасягае дзеянне, стан.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)