Вешчава́ць ’прадказваць, прадракаць’; ’гаварыць што-небудзь вельмі важнае’ (КТС, Нас., Гарэц., Др.-Падб.), укр.віщува́ти ’тс’, рус.вещевать ’прадказваць, прадракаць, прадчуваць’, ст.-рус.вѣщевати і вѣщавати ’размаўляць, гаварыць’ (з XI ст.), чэш.věštívati — ітэратыў ад věštiti ’прадказваць’. Утворана ад вяшча́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разба́яць ’забаўляць’ (Федар.), разба́іваць ’займацца пустымі размовамі’, ’разносіць звесткі аб чым-небудзь’ (Нас.), ’весці размову’ (Бяльк.), разба́іцца ’разгаварыцца’, ’доўга гаварыць’ (Нас.), рус.дыял.разба́ять, разба́ивать ’балбатаць, размаўляць пра пустое’, ’адгаворваць’, ’забаўляць’, ’расхвальваць’, разба́йка ’балбатня, пустаслоўе’. Ад раз- і ба́яць (гл.).
1.каго-што. Выклікаць, абуджаць злосць у каго‑н. Мяне.. асабліва злавала чамусьці прысутнасць дзяўчыны.Карпюк.Лёдзя села за стол і, каб не злаваць бацьку, узялася сілком есці.Карпаў.
2. Тое, што і злавацца. [Таня] злавала на дзяўчат, калі тыя пачыналі размаўляць, не вытрымліваючы маўчання.Шахавец.Бурліць вадаспад, злуе, успенены злосцю, імчыцца па каменных глыбах.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скорагаво́ркаж.
1. (цяжкая для вымаўлення фраза) Zúngenbrecher m -s, - (разм.); schnell áuszusprechender schwérer Satz;
akcentować ironicznie swoje słowa — размаўляць з адценнем іранічнасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Раздаба́рваць ’размаўляць, балбатаць’ (Нас., Сержп. Казкі), раздабе́рваць ’балбатаць’ (слуц., Бел. дыял.), раздабы́раваць ’гаварыць шмат непатрэбнага, лішняга’ (Мат. Маг. 2), раздаба́рыцца ’разгаварыцца’ (Нас.), раздаба́ра ’балбатун’, раздаба́ры ’доўгая размова пра пустое’ (Нас., Чач.), у дзіцячай фальклорнай рыфмоўцы: «Шарыбары‑расдабары / Белы сняжкі выпадалі…» (Рам. 2), укр.роздоба́рювати, рус.дыял.раздаба́ривать, раздаба́рывать ’весці пустыя размовы’, ’размаўляць’, ’спрачацца’, ’доўга і нудна гаварыць’, раздоба́ривать, растоба́ривать ’балбатаць’. Зыходным з’яўляецца ст.-яўр.daßar (dābhār) ’слова, звестка’, ’рэч, справа’, dibber ’гаварыць’, адкуль яўр.-ням.dabbern, dibbern ’гаварыць’ (Нас., 548; Фасмер, 3, 434; Горбач, Арго, 18). Трубачоў (Дополн., там жа) лічыць самастойным утварэннем з прыстаўкамі раз‑до‑, pac‑то‑ ад асновы бар‑ у рыфмоўцы тары-бары, што падаецца верагодным.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гу́тарыць ’гаварыць, размаўляць’. Прасл.*gutoriti. Рус.гу́торить, гута́рить, укр.гу́тір ’размова, бяседа’, гуто́рити, славац.hutoriť. Лічыцца складаным словам: *gu‑ адносіцца да *govoriti, а другая частка (*‑toriti) — да літ.tar̃ti ’сказаць’ (параўн. і слав.*tortoriti). Гл. Фасмер, 1, 479; падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 179–180.