Лойтры ’бакі ў драбінах без абшыўкі’ (паўд.-усх., КЭС) паходзіць з герм. моў, параўн. ням. Leiter ’драбіна, лесвіца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыстро́й ’драбіны (лесвіца)’ (жыт., Мат. Гом.). Рус. дыял. при́стро́й ’прыбудова да будынка’. Нулявы дэрыват ад прыстро́іць < стро́іць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
stair [steə] n.
1. прысту́пка, ступе́нька
2. pl. stairs ле́свіца; схо́ды;
moving stairs эскала́тар;
a flight of stairs ле́свічны пралёт;
winding stairs пажа́рная ле́свіца;
at the foot of the stairs на ні́жняй пляцо́ўцы (лесвічнай клеткі);
go down/up stairs спуска́цца/уздыма́цца па ле́свіцы
♦
below stairs BrE, dated у ку́хні, сяро́д прыслу́гі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
уле́ва, прысл.
У левы бок; проціл. управа. Дарога паварочвала то ўправа, то ўлева. Краўчанка. Лена крута павярнула ўлева, ведаючы, што тут жа ўніз вядзе лесвіца. Скрыган. // У левым баку, злева. Улева ад сябе .. [Агапа] ўбачыла ў Любіных руках халацік. Мурашка. Улева прасвечваўся гасцінец. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
винтово́й техн.
1. шру́бавы;
2. вінтавы́; см. винтI;
3. (спиральный) спіра́льны; (витой) ві́ты;
винтовая ле́стница ві́тая ле́свіца, ві́тыя ўсхо́ды.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Ла́зілка ’лесвіца’ (Касп.). Беларускае ўтварэнне ад лазіць і суф. ‑лк‑а (прыклады іншых лексем з гэтым суф. гл. Сцяцко, Афікс. наз., 51).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагрэ́біца ’лесвіца ў склеп або яму’ (Сцяшк.). Ад пограб ’склеп’ (гл.) з суф. -ица. Параўн. і рус. погребица ’збудаванне над пограбам, склепам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шлю́завы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шлюза (у 1 знач.). Шлюзавыя вароты.
шлюзавы́, ‑а́я, ‑о́е.
Які мае адносіны да шлюза; аснашчаны шлюзамі. Шлюзавая камера. // Які звязаны з эксплуатацыяй шлюза, абслугоўваннем шлюза. Шлюзавая брыгада. Шлюзавы рабочы.
•••
Шлюзавая лесвіца — група шлюзаў, размешчаных на адным схіле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штормтра́п
(ад шторм + трап)
спецыяльная вяровачная лесвіца з драўлянымі перакладзінамі, якая спускаецца за борт для прыёму і высадкі людзей у час шторму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Ла́зы ’лесвіца, прыстасаванне для лазання (пад’ёму) на дрэва, каб глядзець пчол’ (Сцяшк., Інстр. I, Мат. Гом.), магчыма, рус. лазы ’прыстасаванне на дрэве для падпільноўвання мядзведзя’ — pluralia tantum ад лаз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)