парату́нак, ‑нку, м.

1. Ратунак, дапамога ў бядзе. [Алісюк і Сушчыцкі] пачулі, як Алеся выбегла з хаты клікаць на паратунак суседзяў. Пальчэўскі.

2. Выхад з цяжкага становішча. Ёй, тады семнаццацігадовай дзяўчыне, акрамя ўцёкаў у лес, іншага паратунку не было. Грамовіч. Конныя і пешыя апынуліся ў вогненнай пастцы. Адзіны паратунак — назад, на мост. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звать несов.

1. (призывать) зваць, клі́каць, гука́ць; (приглашать) запраша́ць, прасі́ць;

2. (именовать) зваць;

◊

помина́й как зва́ли то́лькі яго́ і ба́чылі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ánschreien

* vt

1) прыкры́кнуць, крыча́ць (на каго-н.)

2) клі́каць

um Hílfe ~ — прасі́ць рату́нку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

запрашаць, прасіць, клікаць, заклікаць, зваць, зазываць, гукаць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Рэкла́ма ’паведаленне аб якім-небудзь мерапрыемстве, тавары, паслузе з мэтай прыцягнення ўвагі’ (Булыка, СІС). З рус. реклама, якое з заходнееўрапейскіх моў. Крыніца — франц. réclame ’тс’ ад дзеяслова réclamer ’настойліва прасіць, патрабаваць’ < лац. reclāmāre ’гучна выкрыкваць; клікаць’ (Чарных, 2, 108).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ру́пар ’труба канічнай формы, якая служыць для ўзмацнення гуку’, ’рэпрадуктар у выглядзе такой трубы’ (ТСБМ). Укр., рус., балг. ру́пор ’тс’, у іншых мовах адсутнічае. Праз рускую, у якой з XVIII ст., з нідэрл. rouper (вымаўляецца [rúper]) < rapen ’крычаць клікаць’ (Чарных, 2, 128).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Zéter

~ und Mórd(io) schréien* — разм. крыча́ць гвалт; клі́каць на дапамо́гу; крыча́ць на ўсё го́рла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

призыва́ть несов.

1. (звать) зваць, клі́каць;

2. (на военную службу) прызыва́ць;

3. (к чему) закліка́ць (на што і да чаго); см. призва́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Клыгу́н ’чайка (Larus), рыбачка (Sterna)’ (Флёра II). Звычайна назва чайкі паходзіць^ад яе сумнага крыку. Таму здаецца, што клыгун можна параўнаць з клігуніха (гл.) ’жанчына, якая ўсё стогне’ і далей з клікун (гл.) і клікаць(гл.). Параўн. таксама рус. клыкать ’плакаць’ і літ. klūkti ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ключо́к ’кулік’ (Мат. Гом.). Магчыма, да ключа (гл.). Параўн. польск. kulig, kulik ’кулік’ і ’чарада саней падчас масленіцы’. Не выключана, аднак, што пад уплывам ключс ключок < *клінок ад клікаць (гл.) і суфікса — < ж, характэрнага для Nomina agentis (хадок ад хадзіць) (Сцяцко, Афікс. наз., 59–60).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)