Па́жа ’паша’ (Янк. 1, Сл. ПЗБ). З паша ў выніку дыялектнага інтэрвакальнага азванчэння глухіх зычных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́лубка ‘карэнная жыхарка’ (ТС). У выніку перастаноўкі зычных з ту́булка ‘тс’ (стол, Жыв. НС), гл. тубалка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
е, нескл., н.
Шостая літара беларускага алфавіта, якая абазначае: а) пасля зычных — галосны «э» і мяккасць папярэдняга зычнага, напрыклад, «хлеб — хльэб»; б) пасля галосных, «ў», раздзяляльнага мяккага знака, апострафа і ў пачатку слова — два гукі: «й» і «э», напрыклад, «мае — майэ», «здароўе — здароўйэ», «лье — льйэ», «п’е — пйэ», «ехаць — йэхаць». Вялікае Е.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слюма́чыць ‘слініць’ (Касп.). З слюнячыць < слюна (гл.) з асіміляцыяй зычных л — м, або непасрэдна да слімаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́пто ’вельмі, занадта, залішне’ (лельч., Нар. лекс.). Відаць, з натто (надто) ’надта, вельмі’ шляхам распадабнення зычных. Гл. надта.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ю, нескл., н.
Трыццаць першая літара беларускага алфавіта, якая абазначае: а) пасля зычных — галосны гук «у» і мяккасць папярэдняга зычнага, напрыклад: «людзі — льудзі», «сюжэт — сьужэт»; б) пасля галосных, «ў», раздзяляльнага мяккага знака, апострафа і ў пачатку слова — два гукі: «й» і «у», напрыклад: «спяшаюся — спяшайуся», «саўю — саўйу», «лью — льйу», «праб’ю — прабйу», «юнак — йунак».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́нах ’пах’ (Бяльк.). Ад польск. wąchać ’нюхаць’ (аб апошнім гл. Брукнер, 604) з а ўкладным для ўстаранення сцягвання зычных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Капёлак, капёлык ’месца на печы кал я каптура’ (Бяльк.) — у выніку перастаноўкі зычных /с., n < п., к < пяколак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́гадле ’хутка, спяшаючыся’ (зэльв., Сл. ПЗБ). Хутчэй за ўсё ад *нагильне, гл. нагильны, у выніку распадабнення і перастаноўкі зычных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́ндра ‘хітрая жанчына’ (Мат. Маг. 2). Няясна. Экспрэсіўнае ўтварэнне з перастаноўкай зычных ад трындзець (гл.)? Гл. таксама папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)