Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
світа́льны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да світання, які адбываецца ў час світання, на золку. На ўсходзе ярка разгаралася світальная зара.Якімовіч.У пакой залятаў світальны вецярок, настоены на халаднаватай цішыні, на ліповым цвеце, па чыстай і глыбокай сіні неба.Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяпля́нішча, ‑а, н.
Абл. Вогнішча. Сапраўды, нядаўна гарэлі Тут школьных паходаў кастры. Цяплянішч яшчэ не паспелі Развеяць сухія вятры.Калачынскі.А потым — мір... Зара ў блакіце... І тло цяплянішч на зямлі... І зноў хада па той арбіце, дзе ногі ўпершыню прайшлі.Ляпёшкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕ́ЛЬКІ,
вёска ў Беларусі, у Пастаўскім р-не Віцебскай вобл. Цэнтр сельсавета і аграхімфірмы «Зара». На чыг. лініі Варапаева—Шаркаўшчына. За 45 км на ПнУ ад г. Паставы, 274 км ад Віцебска, 3 км ад чыг. ст. Полава. 185 ж., 79 двароў (1995). Пач. школа, б-ка, аддз. сувязі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАСАНА́ВІЧУС (Basanavičius) Іонас
(23.11.1851, в. Ажкабаляй, Літва — 16.2.1927),
літоўскі грамадскі дзеяч, навуковец. Скончыў Маскоўскі ун-т (1879). Засн. першы літоўскі ліберальны час. «Aušra» («Зара», 1883). Ініцыятар стварэння Літоўскага навук.т-ва (1907). Працы па стараж. і сярэдневяковай гісторыі, археалогіі, этнаграфіі, фалькларыстыцы, санітарыі. Сабраў і выдаў 9 тамоў нар. казак і песень.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Wecken
I Wecken
m -s, - бу́лка, са́йка
II Wécken
n -s
1) пад’ём, пабу́дка
2) вайск. ра́нішняя зара́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сці́шны, ‑ая, ‑ае.
Абл.
1. Ціхі, прыціхлы. Невядома, хто першы з грынёўцаў прыляпіўся ў гэтым сцішным кутку, на беразе рачулкі.Пташнікаў.Калыхалася зара Над палямі сцішнымі.Гаўрусёў.
2. Жудасны, страшны. Усю ноч, ад рэчкі і па Нёман, Ушыр, удоўж нясецца гоман Няўцямны, сцішны і таемны.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зыр1 ’адкрытае месца’. Параўн. укр.зір ’зрок’. Апафанічны варыянт кораня, прадстаўленага ў зрок, зрэнка, зара, зорка (гл.) са ступенню i > y.
Зыр2 ’халодны, пранізлівы вецер’, зы́рыць ’прыпякаць (пра мароз)’, зы́рка ’горача’ (Сл. паўн.-зах.), зыр ’гарачыня, спёка, жар’ (тураў., ТС). Верагодна, перанос ад зыр1, на што ўказваюць антанімічныя значэнні ў розных рэгіёнах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вячэ́рні
1.ábendlich; Ábend-;
вячэ́рняя зара́Ábendrot n -(e)s, Ábendröte f -, -n;
2.:
вячэ́рні гарніту́р Geséllschaftsanzug m -(e)s, -züge;
вячэ́рні ўбор das Ábendkleid n -(e)s, -er
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Празры́сты ’які прапускае святло, праніклівы’, ’ясны, які можна разгадаць’ (ТСБМ, Бяльк., Гарэц., Некр.), ’зоркі’ (лях., Сл. ПЗБ), укр.прозри́стый ’ясны; які прапускае святло’, польск.przejrzysty ’тс’, ст.-польск.przeźrzysty ’тс’; параўн. рус.прозрачный, польск.przezroczysty і г. д. Арэальнае ўтварэнне ад прыставачных дзеясловаў тыпу празе́рыць, укр.прозира́ти, польск.przezirać < *zьrěti ’глядзець’; той жа корань, што і ў зрок, зрэнкі, зара.