Verbum

анлайнавы слоўнік

прадава́ць несов., в разн. знач. продава́ть; см. прада́ць;

◊ дры́жыкі п. — а) тру́са пра́здновать; б) дрожа́ть (трясти́сь) от хо́лода;

за што купі́ў, за то́е і ~даю́ — погов. за что купи́л, за то и продаю́;

п. з малатка́ — продава́ть с молотка́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трэ́сці

1. schütteln vt; rütteln vt;

2. (рабіць вобыск) durchstöbern vt, durchsúchen vt;

3. (выклікаць дрыжыкі):

яго́ трасе́ ад хо́ладу er zíttert vor Kälte;

мяне́ трасе́ гара́чка [ад гара́чкі] ich hábe Schüttelfrost, das Fíeber schüttelt mich;

трэ́сці руку́ die Hand drücken [schütteln]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Зазно́ба ’жаль’, ’прадмет жалю’ (Нас.). Рус. зазно́ба ’каханне’, ’каханая’, уст. ’жаль’, укр. зазно́бка ’шрам, апёк’ (Жэлях.), ’засмучэнне’. Відаць, бяссуфіксны аддзеяслоўны наз. ад ст.-рус. зазнобити ’выклікаць абмарожанне (> боль); які з прэфіксам за‑ ад знобити ’быць крыніцай холаду, уздзейнічаць холадам, абмарожваць, выклікаць дрыжыкі’ (параўн. рус. озноб). Адсюль ’засмучэнне, жаль’. Пра рус. пераход да ’кахання’ гл. Фасмер, 2, 74; Адзінцоў, Этимология, 1974, 117–120; Шанскі, 2, З, 31–32. Зубаты (Studie, 1, 2, 179) параўноўвае бел. слова з гнесці, польск. gnębić ’прыгнятаць’. Гэта параўнанне мае сэнс толькі ў плане рэканструкцыі і.-е. кораня, але не непасрэдна на слав. грунце. Гл. зні́бець, зяб.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

shiver

[ˈʃɪvər]

v.i.

трэ́сьціся, калаці́цца, дрыжэ́ць

He is shivering — Яго́ трасе́

to shiver with fever — калаці́цца ў ліхама́нцы

дрыжа́ньне, дры́жыкі pl. (ад хо́ладу, стра́ху)

[ˈʃɪvər]

v.t.

драбі́ць (на кава́лачкі, на дру́зачкі)

дро́бныя аско́лкі, кава́лачкі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

reflex

[ˈri:fleks]

adj.

1) міжво́льны, мімаво́льны, машына́льны, несьвядо́мы

2) адхі́лены ўза́д

3) Geom., a reflex angle — тупы́ кут

1) рэфле́кс -у m., міжво́льная рэа́кцыя

Sneezing and shivering are reflexes — чы́ханьне й дры́жыкі — гэ́та рэфле́ксы

2) адбіцьцё n., во́браз -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

трэ́сці, трасу́, трасе́ш, трасе́; трасём, трасяце́, трасу́ць; трос, трэ́сла; трасі́; трэ́сены; незак.

1. каго-што. Тузаць, хістаць штуршкамі.

Т. яблыню.

2. безас. Падкідваць, хістаць (пры яздзе па няроўнай дарозе).

На калдобінах воз трэсла.

3. чым. Часта махаць, ківаць чым-н.

Т. галавой.

4. што. Перамешваючы, рыхтаваць што-н.

Т. трасянку.

5. каго-што і без дап. Рабіць вобыск (разм.).

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каго-што. Выклікаць дрыжыкі (пра холад, ліхаманку, страх і пад.).

Ліхаманка трасе.

Хворага трэсла ад высокай тэмпературы (безас.).

7. перан., каго. Непакоіць, пазбаўляць пакою, турбаваць.

8. што. Узмахваючы чым-н., ачышчаць ад чаго-н., выбіваць.

Т. дыван.

Т. кудзелю.

|| зак. вы́трасці, -су, -сеш, -се; -сі; -сены (да 8 знач.).

|| аднакр. трасяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1, 2, 3, 5 і 8 знач.).

|| наз. трасе́нне, -я, н. (да 1 і 8 знач.) і трасяні́на, -ы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

crawl

[krɔl]

v.i.

1) по́ўзаць, паўзьці́

2) Figur. цягну́цца, паво́льна ру́хацца

The traffic crawled — Аўты ледзь паўзьлі́

3) кішэ́ць (ад мура́шак)

4) адчува́ць мура́шак па сьпіне́; чуць дры́жыкі ад стра́ху

5) паўзьці́ (пра расьлі́ны)

1) по́ўзаньне n.

2) стыль ху́ткага пла́ваньня, кроль -ю m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

АСТЭАМІЭЛІ́Т

(ад астэа... + грэч. myelos мозг),

інфекцыйнае запаленне касцявога мозгу і ўсіх слаёў косці. Неспецыфічны астэаміэліт выклікаецца гнаяроднымі мікробамі, спецыфічны туберкулёзнай, бруцэлёзнай, сіфілітычнай і інш. палачкамі. Узбуджальнікі астэаміэліту трапляюць у косць праз кроў (гематагенным шляхам) з аддаленага гнойнага ачага (фурункула, абсцэсу і інш.), праз пашкоджаныя тканкі (адкрытыя пераломы, раненні), з інфіцыраваных тканак (гнойнае запаленне суседняга сустава). Захворванню садзейнічаюць траўмы, пераахаладжэнні, ператамленні, авітамінозы і інш. Пры астэаміэліце ў косці парушаецца кровазварот, закупорваюцца сасуды (трамбоз); косць, пазбаўленая жыўлення, мярцвее. Участкі амярцвелай тканкі паступова адрываюцца і выдаляюцца праз свішчы з гноем. Адрозніваюць астэаміэліт востры гематагенны і хранічны. Востры астэаміэліт пачынаецца раптоўна: высокая тэмпература, дрыжыкі, ірвота, часты пульс, зацямненне свядомасці. Там, дзе пашкоджана косць, узнікае прыпухласць, чырванее скура. Калі гной прарываецца, тэмпература спадае, агульны стан хворага паляпшаецца. Ускладненні: гнойныя запаленні суставаў (артрыты), пераломы касцей, вывіхі, сепсіс, пашкоджанні ўнутр. органаў. Востры астэаміэліт можа пераходзіць у хранічны з перыядычнымі абвастрэннямі. Лячэнне вострага астэаміэліту — тэрапеўтычнае, хранічнага — хірургічнае, фізіятэрапеўтычнае.

А.У.Руцкі.

т. 2, с. 60

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Во́рах ’куча зерня або гною’ (Выг. дыс.); ’куча прысыпанай зямлёй бульбы’ (Ліс.); ’шум, шорах’ (Нас.); ’страх, дрыжыкі’ (Касп.), во́рашна ’страшна’ (Касп.), во́рахам (расці) ’кучай’ (З нар. сл.); ’куча’ (Шатал.). Рус. во́рох ’куча, груда’, укр. во́рох ’тс’, рус. ц.-слав. врахъ ’ворах’, балг. врах ’ток; снапы, якія прызначаны для абмалоту’, польск. zawroch ’мяцеліца, віхар’. З другой ступенню вакалізму: рус.-ц.-слав. вьрху, врѣшти ’малаціць’, балг. връха ’малачу’, славен. vršíti ’вытаптаць снапы скацінай’. Роднаснымі з’яўляюцца лат. vârsms ’хлеб, які прызначаны для абмалоту’; ’ворах правяленага зерня’, лац. verrō, ‑ere ’валаку, мяту’ (з *versō), грэч. ἔρρω ’з цяжкасцю хаджу, цягнуся’, ст.-в.-ням. wërran ’путаць’ (Вальдэ₂, 283; Траўтман, 362; Эндзелін, IF, 33, 126; Выгонная, Лекс. Палесся, 86). Магчыма, vьršiti звязана з і.-е. назвай вала (ст.-інд. vr̥ṣaḥ і інш.). Параўн. вол (Мартынаў, вусн. паведамл).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

przechodzić

przechodz|ić

незак. пераходзіць;

to ~i wszelkie granice — гэта пераходзіць усе межы; гэта выходзіць за ўсе рамкі;

dreszcze mnie ~ą na samą myśl o tym — мяне праймаюць дрыжыкі пры адной [толькі] думцы аб гэтым

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)