збі́цца¹, саб’ю́ся, саб’е́шся, саб’е́цца; саб’ёмся, саб’яце́ся, саб’ю́цца; збіўся, збілася; збі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ссунуцца з патрэбнага месца.
Шапка збілася набок.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаптацца, скрывіцца.
Абцасы збіліся.
3. з чаго і без дап. Адхіліцца ад правільнага шляху, ад правільнага ходу думкі; памыліцца.
З. з дарогі.
З. ў паказаннях (дапусціць супярэчнасць). З. пры лічэнні.
◊
Збіцца з ног (разм.) — вельмі стаміцца ад беганіны, клопатаў.
|| незак. збіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дапуска́ць несов.
1. в разн. знач. допуска́ть; (возможное — ещё) предполага́ть;
2. (прилаживать) подгоня́ть, пригоня́ть;
1, 2 см. дапусці́ць;
◊ не д. ду́мкі — (аб чым) не допуска́ть мы́сли (о чём)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
перапа́л, -лу м.
1. в разн. знач. пережо́г;
не дапусці́ць ~лу фая́нсу — не допусти́ть пережо́га фая́нса;
п. ву́галю — пережо́г угля́;
2. (пережжённый металл) пережо́г;
кава́лкі ~лу — куски́ пережо́га
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пакаўзну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Не ўстаяць, не ўтрымацца на коўзкім месцы; паслізнуцца. У той дзень была галалёдзіца, тратуары зрабіліся слізкімі і Валіку прыходзілася ўвесь час асцерагацца, каб не пакаўзнуцца. Жычка.
2. перан. Разм. Дапусціць памылку ў паводзінах, якіх‑н. дзеяннях. [Бацька:] — Глядзі толькі не пакаўзніся, справа гэта не такая простая. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.
1. Сагнуць у дзве столкі, пад вуглом, дугой. Перагнуць ліст паперы папалам.
2. Сагнуць больш, чым трэба.
3. перан.; і без дап. Дапусціць перагіб (у 2 знач.). [Антон Рыгоравіч:] — Тут мы, відаць, перагнулі: навалілі на калгас імя Леніна больш, чым можна. Хадкевіч.
•••
Перагнуць палку — упасці ў крайнасць, перастарацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мы́рза, мырса ’морда жывёлы’, ’твар’ (дзятл., маст., беласт., шчуч., Сл. ПЗБ). Можна дапусціць кантамінацыю лексем мыса, мыза і морда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лу́пацень, лу́потэнь ’лупцоўка’ (беласт., Сл. ПЗБ). Можна дапусціць кантамінацыю лу́пень і лапата́ць ’удараць па якой-небудзь паверхні, ствараючы аднастайныя прыглушаныя гукі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патра́хнуць ’згніць, спарахнець’ (Ян.). Відаць, да труха, трухнуць (гл.), аднак цяжка растлумачыць ‑ра‑ замест ‑ру‑. Можна дапусціць уплыў рус. дряхнуть ’старэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згнаі́ць, згнаю, згноіш, згноіць; зак., каго-што.
Дапусціць да гніення, зрабіць непрыгодным для ўжывання. — Не на пана працуем, — сказаў Кірыла, — усё гэта наша, калгаснае... Сабе ж горш, зробім, калі згноім жыта. Гурскі. // перан. Загубіць (у турме, ссылцы і пад.) цяжкімі ўмовамі жыцця. [Ураднік] лаяўся, гразіў, абяцаў арыштаваць і згнаіць у турме, спрабаваў купіць ліслівасцю, але Агапа стаяла на сваім. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недагле́дзець, ‑гледжу, ‑гледзіш, ‑гладзіць і недаглядзе́ць, ‑гляджу, ‑глядзіш, ‑глядзіць; ‑глядзім, ‑гледзіце; зак., каго-што і без дап.
Дапусціць памылку пры наглядзе за кім‑, чым‑н., не ўпільнаваць, не ўберагчы ад каго‑, чаго‑н. — Ледзь недагледзеў, не разлічыў паляўнічы, — і морж байдарку.. разам з паляўнічым перакуліць. Бяганская. Жанчына занятая. Трохі, відаць, недагледзела, па якой сцежцы пайшоў яе хлопец. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)