vale [veɪl] n. dated or lit. дол, далі́на;

the Vale of the White House газо́н каля́ Бе́лага до́ма (ЗША);

the vale of tears ме́сца паку́т (метафара зямнога жыцця)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Падзь1 ’упадзіна’ (Прышч., дыс., стаўбц.). Рус. падь, па́дина, перм., сіб. ’глыбокі і стромкі лог, яр, бездань, цясніна’ або ’міжгор’е, разлог’, паўдн. ’яр, лагчына’, укр. падь, па́дина ’нявілая круглая даліна’, серб.-харв. ц.-слав. па̄ддаліна’ (Шутц, Geographische, 38), балг. пад, падинадаліна, лагчына; вузкі і доўгі яр; стромы абрыў і г. д.’ (Грыгаран, Словарь, 150). Дэрыват ад padati з суф. ‑ь (параўн. Махэк, 425).

Падзь2 ’салодкая клейкая вадкасць на лісцях раслін’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, З нар. сл., Мат. Гом.), пад, падзь ’тс’ (ТС). Рус. падь, укр. падь, польск. padź, чэш. мараўск. paď ’тс’. Аддзеяслоўны дэрыват ад падаць (гл. Махэк, 425; Брукнер, 390).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

распа́дак, ‑дка, м.

Вузкая даліна, звычайна між гор. Два дні неба над пасёлкам было зацягнута хмарамі. Яны ахуталі шэрым вэлюмам вяршаліны гор, спаўзалі ў распадкі. Бяганская. Калі .. [Будрыс] спусціўся на дно распадка, на левым хрыбце ляжаў ужо глыбокі цень. Караткевіч. У распадках паміж сопкамі бялеюць дамы адпачынку. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Падо́л ’ніжні край сукенкі, кашулі і пад.’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Шат., Касп., Юрч.), подо́л ’тс’ (ТС), ’плыткае месца ў рэчцы, дзе мыюць бялізну’ (Касп., Юрч., Янк., Сцяшк. Сл.), падо́л, паддо́л ’прыпол; падол’ (Сл. ПЗБ). Рус. подо́л ’край адзежы; падэшва гары; нізкае месца пабліз ракі’, укр. поді́л ’нізкае месца; падол жаночай кашулі’, польск. podołek ’падол адзежы’, чэш. podol застар. ’доўгая даліна’, podolek ’падол адзежы’, padol ’доўгая даліна’. Да po‑ і dolъ (Фасмер, 3, 299; Махэк, 134).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ахіну́цца сов.

1. укры́ться; оку́таться, уку́таться;

а. ху́сткай — оку́таться (уку́таться) платко́м;

2. перен. оку́таться; покры́ться; обле́чься;

далі́нау́лася тума́нам — доли́на оку́талась тума́ном

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сіповіна ‘халодная тарфяная даліна’: “людзі называлі гэтую даліну і “жылай’ , і “сіповінай”, і “нетрай”… У гэтым месцы была вечная гразь” (П. Пестрак; Яшк.). Гл. сіпуга́, параўн. уздухавіна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вылам (БРС), рус. вы́лом ’дрэва, якое вырвана з коранем’, укр. ви́лом ’адтуліна, пралом’, польск. wyłom, wyłam ’глыбокая даліна ў гарах’, чэш. дыял. vyłoma ’дзедзічная маёмасць’. Бязафікснае ўтварэнне ад вы́ламіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасе́ліна ’шчыліна, расколіна’ (Нас.). Чэш. prasėdiіпадаліна, лажбіна’, серб.-харв. prosjelina ’расколіна’. Прасл. *prosedlina (Варбат, Морфонология, 204). Да *prosedati ’прасядаць’, уласна ад дзеепрым. прошл. часу на -/- з суф. ‑ina.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

га́шча Густа зарослая лесам даліна (Слаўг.). Тое ж гошча (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Tal

n -(e)s, Täler далі́на, дол

über Berg und ~ wndern — вандрава́ць па гара́х і далі́нах

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)