Verbum

анлайнавы слоўнік

оста́вить сов.

1. в разн. знач. пакі́нуць;

оста́вить дете́й до́ма пакі́нуць дзяце́й до́ма;

оста́вить чемода́н в ваго́не пакі́нуць чамада́н у ваго́не;

оста́вить за собо́й пра́во пакі́нуць за сабо́й пра́ва;

оста́вить госте́й ночева́ть пакі́нуць гасце́й начава́ць;

си́лы оста́вили меня́ сі́лы пакі́нулі мяне́;

оста́вить заявле́ние без отве́та пакі́нуць зая́ву без адка́зу;

оста́вить ученика́ на второ́й год пакі́нуць ву́чня на другі́ год;

оста́вить вопро́с откры́тым пакі́нуць пыта́нне адкры́тым;

2. (прекратить) кі́нуць;

оста́вьте э́тот разгово́р! кі́ньце гэ́ту размо́ву!;

3. (перестать трогать) не чапа́ць;

оста́вьте меня́! не чапа́йце мяне́!;

◊

оста́вь(те)! кі́нь(це)!;

оста́вить в дурака́х пакі́нуць у ду́рнях;

оста́вить с но́сом пакі́нуць з но́сам;

ка́мня на ка́мне не оста́вить ка́меня на ка́мені не пакі́нуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак.

1. каго-што, каму. Даць магчымасць убачыць каго-, што-н., упэўніцца ў чым-н., навучыцца чаму-н.

П., як карыстацца паяльнікам.

2. што, на каго-што. Звярнуць чыю-н. увагу на каго-, што-н. (звычайна зрабіўшы рух, жэст у напрамку каго-, чаго-н.).

П. дарогу на станцыю.

П. рукой на шыльду.

3. каго-што, каму. Даць убачыць, каб разгледзець, азнаёміцца.

П. хворага ўрачу.

П. новы спектакль.

4. каго-што. Выявіць, праявіць.

П. веды.

5. са злуч. «што». Даць паказанне (у 1 знач.).

Усе, як адна, сведкі паказалі, што ў гэты дзень абвінавачанага дома не было.

6. што (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вымяральныя прыборы: засведчыць, адзначыць.

Тэрмометр паказаў 38,8 °С.

Гадзіннік паказаў поўнач.

7. каму. Правучыць каго-н., адпомсціць каму-н., даць зразумець, адчуць каму-н. што-н. (разм.).

Я ж яму пакажу за гэта!

|| незак. пака́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—6 знач.).

|| наз. пака́з, -у, м. (да 1—4 знач.).

П. спектакля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яшчэ́.

1. прысл. У дадатак да таго, што было або што ёсць; зноў, паўторна.

Падліць я. малака ў шклянку.

Пасля камандзіроўкі прыеду я. сюды.

2. прысл. Ужо, у мінулым.

Купіў касцюм я. тры месяцы назад.

3. прысл. Да гэтага часу.

Стары я. рухавы.

Бацькі дома я. няма (пакуль няма).

4. прысл. Указвае на наяўнасць дастатковага часу, умоў для чаго-н.

Я. паспею на аўтобус.

Я вам я. спатрэблюся.

Я. малады.

5. прысл. (пры вышэйшай ступені параўнання). У большай ступені.

Ён я. ніжэй сагнуўся.

6. злуч. уступальны. Указвае на верагоднасць умоў ці на іх суадноснасць з чым-н.; хоць.

Я. не паправіўся пасля хваробы, а ўжо думае пра работу.

7. часц. Ужыв. пасля займ. і прысл. для ўзмацнення выразнасці.

Ён нам дапамагаў, я. як дапамагаў!

Акучнік забраў Сяргей. — Які я.

Сяргей?

◊

Яшчэ б (разм.) — было б недарэчы, калі б не...

Я. б ты не быў задаволены!

Яшчэ нічога (разм.) — да некаторай ступені здавальняюча.

Гэта я. нічога.

Яшчэ які (разм.) — такі, што нават дзіўна, цудоўна, выключна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

most¹ [məʊst] pron. (найвыш. ст. ад many, much, a lot of) бо́льшая ча́стка, бо́льшасць;

for the most part у асно́ўным;

I spend most of the time at home. Я праводжу большасць часу дома;

Most of the building was damaged by the fire. Большая частка будынка была пашкоджана пажарам.

♦

at (the) most не больш чым;

There were 20 people there, at the most. Там было не больш за 20 чалавек.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

заста́цца сов., в разн. знач. оста́ться;

з. до́ма — оста́ться до́ма;

з. без гро́шай — оста́ться без де́нег;

~ло́ся ўсяго́ пяць рублёў — оста́лось всего́ пять рубле́й;

з. жывы́м — оста́ться живы́м;

з. на другі́ год — оста́ться на второ́й год;

лес ~та́ўся — збо́ку лес оста́лся в стороне́;

з. сірато́ю — оста́ться сирото́й;

з. на рабо́це — оста́ться на рабо́те;

з. начава́ць — оста́ться ночева́ть;

мне больш нічо́га не ~тало́ся, як ісці́ дадо́му — мне бо́льше ничего́ не оста́лось, как идти́ домо́й;

◊ з. ні з чым (ні пры чым) — оста́ться ни с чем (на боба́х);

з. ў ду́рнях — оста́ться в дурака́х;

не з. ў даўгу́ — не оста́ться в долгу́;

з. ўбаку́ — оста́ться в стороне́;

з. з но́сам — оста́ться с но́сом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

naprzeciw

1. насустрач;

iść naprzeciw — ісці насустрач;

2. насупраць; насупроць;

mój kolega mieszkał naprzeciw — мой таварыш жыў насупраць

1. насустрач;

wyjść komu naprzeciw — выйсці насустрач каму;

2. насупраць;

naprzeciw okna — насупраць акна;

naprzeciw domu — насупраць дома

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АЗГУ́Р Заір Ісакавіч

(15.1.1908, в. Маўчаны Сенненскага р-на Віцебскай вобл. — 18.2.1995),

бел. скульптар. Нар. мастак Беларусі (1944), нар. мастак СССР (1973). Чл. АМ СССР (1958), Герой Сац. Працы (1978). Вучыўся ў Віцебскім маст. тэхнікуме, Ленінградскім і Кіеўскім маст. ін-тах. Працаваў у галіне станковай і манум. скульптуры, прыхільнік строгай рэаліст. формы. У канцы 1920-х—30-я г. стварыў партрэты дзеячаў сацыяліст. і рэв. руху для Дома ўрада ў Мінску. Прыкладам тонкага разумення сутнасці гіст. асобы з’яўляюцца партрэты пісьменнікаў Лу Сіня і Р.Тагора. Стварыў галерэю партрэтаў герояў Вял. Айч. вайны. Найб. значныя манум. работы: помнікі-бюсты С.І.Грыцаўцу, Я.Купалу і Ф.Э.Дзяржынскаму ў Мінску, В.І.Талашу ў Петрыкаве, помнікі П.М.Машэраву ў Віцебску і інш. Вобраз Я.Коласа ўвасоблены ў помніку паэту ў Мінску. Сярод станковых работ 1980-х г. партрэт М.Гусоўскага. З 1980 кіраўнік Творчай майстэрні скульптуры ў Мінску. Аўтар публіцыст. твораў па праблемах выяўл. мастацтва і мемуараў («Незабыўнае», 1962; «Тое, што помніцца...», кн. 1—2, 1977—83). Дзярж. прэмія СССР 1946.

Э.А.Петэрсон.

З.Азгур. Помнік Якубу Коласу ў Мінску. 1972.

т. 1, с. 154

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

стыка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм.

1. Мець сумежныя бакі, межы; размяшчацца, падыходзіць вельмі блізка, упрытык. І пеўнікаў над франтонамі, дзе стыкаюцца ветравыя дошкі, таксама зрабіў Антон. Пальчэўскі. І Вадап’ян усімі сродкамі стараецца барзджэй прыблізіць тую часіну, калі ён паставіць свой дом на гэтым вось пляцы, што стыкаецца з пляцам пана Тарбецкага. Колас. Назаўтра раніцаю Грышка хадзіў па [ўс]краіне лесу, які стыкаўся з канцамі сялянскіх загонаў той вёскі, дзе патрэбна было зрабіць разведку. Чарот.

2. Быць, знаходзіцца дзе‑н. які‑н. час, прыпыняцца. Працавала .. [Юзэфа] ў аўтакалоне дарожніцай, рэдка стыкалася дома і не глядзела Андрэя. Пташнікаў. І .. [Анісім] не стыкаўся дома — усё бегаў то з касою, то з граблямі і рабіў сена: яго можна было ўзімку прадаць і выручыць добрыя грошы... Сачанка.

3. Нечакана сустракацца з кім‑н. (пры ўваходзе, выхадзе і пад.). [Алена Сцяпанаўна:] — Дарэчы, я зайшла сказаць, што вас кліча дырэктар. — Выходзіць, але ў дзвярах і стыкаецца з дырэктарам. Скрыган.

4. перан. Уступаць у якія‑н. адносіны, кантакт з кім‑н.; мець справу з кім‑н. Некаторыя, што стыкаліся з .. [Сашкам Стафанковічам] па службе, мелі яго за чалавека вялікага розуму і практыкі. Чорны. Гэта не перашкаджала .. [Веры] заўсёды быць у дзейнай бадзёрасці і перадаваць гэту бадзёрасць усім, хто з ёю стыкаўся. Зарэцкі.

5. перан. Быць звязаным з чым‑н.; мець дачыненне да чаго‑н. [Лабановіч:] — Нашы інтарэсы не стыкаюцца, і нам няма за што пасварыцца нават. Колас.

•••

Дзверы не стыкаюцца гл. дзверы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

aspect [ˈæspekt] n.

1. аспе́кт, бок; пункт гле́джання;

They considered the problem in all aspects. Яны разгледзелі праблему з усіх бакоў.

2. fml вы́раз (твару, вачэй); вы́гляд; во́нкавы/зне́шні вы́гляд;

of pleasing aspect прые́мнай зне́шнасці

3. fml бок, кіру́нак;

the eastern aspect of the building усхо́дні бок буды́нка;

My house has a south aspect. Фасад май го дома глядзіць на поўдзень.

4. ling. трыва́нне;

the imperfective/perfective aspect незако́нчанае/зако́нчанае трыва́нне

5. astron. канфігура́цыя (планет)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nurse² [nɜ:s] v.

1. дагляда́ць, выхо́джваць (хворага);

nurse back to health вы́хадзіць (хворага)

2. лячы́ць, лячы́цца;

She is at home, nursing a cold. Яна сядзіць дома і лечыцца ад прастуды.

3. зато́йваць, пе́сціць (пра пачуцці);

nurse resentment/wrath зато́йваць кры́ўду/злосць

4. дагляда́ць; пе́сціць; гадава́ць, выро́шчваць (маладыя парасткі, саджанцы і да т.п.)

5. трыма́ць у абды́мках, мо́цна прыціска́ць да грудзе́й

6. кармі́ць грудзьмі́(пра маці)

7. кармі́цца малако́м ма́ці, ссаць гру́дзі (ма́ці)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)