Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
by-pass
[ˈbaɪpæs]1.
n.
1) аб'е́зд -у m., аб’е́зная даро́га
2) Med. шунт -а m., абыхо́д карана́рных сасу́даў
3) Electr. адгалінава́ньне (электры́чнага ка́бэля, то́ку), шунт -а m.
2.
v.t.
1) абыхо́дзіць, аб’яжджа́ць
2) абміна́ць
3) не зварача́ць ува́гі, ігнарава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
uphill
1.[ʌpˈhɪl]
adv.
угару, уго́ру
a mile uphill — адну́ мі́лю ўгару́
2.[ˈʌphɪl]
adj.
1) які́ ідзе́, падніма́ецца ўгару́
it is an uphill road all the way — Гэ́тая даро́га ідзе́ ўве́сь час ўгару́
2) цяжкі́
an uphill fight — цяжко́е змага́ньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
шлях, -у, М на шляху́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Тое, што і дарога (у 1 знач.).
Шырокі ш.
Ш. у гарах.
Іх шляхі разышліся (перан.: яны рассталіся).
2. Месца, лінія ў прасторы, дзе адбываецца рух, перамяшчэнне.
Паветраны ш.
Чыгуначны ш.
Шляхі зносін.
3. Падарожжа, перамяшчэнне куды-н.
Небяспечны ш.
Ш. праз балота.
4. Напрамак, маршрут.
Збіцца са шляху.
Правільны ш. развіцця.
Кружным шляхам.
5.перан. Напрамак дзейнасці, развіцця чаго-н., спосаб дзеяння.
Накіраваць на правільны ш.
Мірным шляхам.
○
Дыхальныя шляхі — орган у выглядзе каналаў, якія забяспечваюць жыццядзейнасць арганізма.
◊
Апошні шлях — пра пахаванне каго-н.
Быць на шляхуда чаго-н. — набліжацца да чаго-н.
Жыццёвы шлях — жыццё.
Стаяць на шляхучыім або ў каго — служыць перашкодай каму-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жаўце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Вылучацца сваім жоўтым колерам, віднецца (пра што‑н. жоўтае). На дрэвах у садзе золата жаўцелі адны толькі антонаўкі.Сабаленка.Убаку, дзе дарога падступала к зарасніку, нібы падфарбаваны, жаўцеў яшчэ новы масток.Мележ.
2. Станавіцца жоўтым, набываць жоўты колер. Жаўцець ад часу.// Паспяваць (пра плады, злакі). Лён на ўчастку пачаў жаўцець.// Вянуць, адміраць (пра лісце раслін). Стала восень, толькі пачыналі жаўцець і ападаць лісты.Скрыган.// Набываць нездаровы колер твару, цела. Жаўцець ад хваробы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасце́нак, ‑нка, м.
1. Частка сцяны паміж аконнымі ці дзвярнымі праёмамі. Міжвольна Камлюк глянуў на карту, што вісела на прасценку між акон.М. Ткачоў.— Глядзіце на гэты дом і мяркуйце: чаму ў яго прасцецкі паміж вокнамі такія маленькія?Даніленка.//Абл. Перагародка. [Паўлюк] рагатаў і рагатаў так гучна, што з-за дашчанага прасценка пачуўся стук.Хведаровіч.
2.Абл. Прамая дарожка, якая раздзяляе поле. Вырываючыся з вузкага прасценка, абапал якога высаджаны маладыя прысады, дарога зварочвае на шырокі выган.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскі́слы, ‑ая, ‑ае.
1. Які раскіс, ператварыўся ў вязкае месіва. Раскіслая дарога. □ Ледзь вырываючы ногі з раскіслага глею, [Гораў] пайшоў да брамы.Караткевіч.// Набраклы, размоклы. Валодзя не сказаў нічога, адно задуменна пазіраў з-пад раскіслага, падобнага на сабачае вуха казырка.Мележ.
2.перан. Расслаблены, разамлелы. Таварыш Васіль азірнуўся, і вочы ўбачылі раскіслы, нявыспаны твар у жоўтай шчаціне няголенай барады.Пестрак.// Які страціў волю, здольнасць дзейнічаць. Дзмітрый здагадаўся, што стралку проста боязна. Хацелася пакрычаць на гэтага раскіслага здаравяка, але ўтрымаўся.Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэль1, ‑і, ж.
Пералівістае дрыжачае гучанне, якое ўтвараецца хуткім чаргаваннем двух суседніх тонаў. Нясмелае шчоўканне салаўя перайшло ў звонкую, пераліўчатую трэль.Стаховіч.— А ну, дай рог, — сказаў бацька. Прыклаў новы срэбны рог Алеся да вуснаў, апрабаваў, перабраўшы некалькі гукаў, і раптам, як падарыў халоднаму святлу празрыстую трэль.Караткевіч.// Пералівістыя гукі; частыя гукі. А Пракопаў нос вывеў такія грэлі, якіх не выводзіў яшчэ ні разу.Колас.
[Іт. trillo.]
трэль2, ‑і, ж.
Спец. Спецыяльна пракладзеная дарога для тралёўкі драўніны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
убі́ты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад убіць.
2.узнач.прым. Утаптаны, утрамбаваны да цвёрдасці. Убітая сцежка. □ За брамкай і брамай з чорных жалезных прутоў — залітая сонцам прастора, сем-восем крокаў па ўбітым жвіры.Брыль.Пад нагамі свістала і спявала ўбітая гладкая дарога.Чарнышэвіч./узнач.наз.убі́тае, ‑ага, н.Конь, вывернуўшы з пяску на ўбітае, мінуў адразу Боганчыкавы калёсы, зачапіўся быў колам за заднюю вось, мінаючы Махорку, і цяпер пер .. у лагчыну.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аб'е́зд
1. Кружная або часовая дарога (Рэч., Слаўг.). Тое ж абмі́н (Слаўг.).
2. Акружнасць, аколіца, граніца (Нас. АУ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)