◎ Навурзня́ ’непаваротлівы пузаты чалавек’ (полац., Нар. лекс.). Відаць, ад наву́рзацца ’наесціся многа, насёрбацца’ з экспрэсіўнай суфіксацыяй, параўн. мазгаўня і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Начумі́цца ’наесціся занадта’ (Ян.). Няясна; магчыма, да чуми ’хвароба’, тады *наесціся да чумы, як прастамоўнае да халеры ’вельмі многа, шмат’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гарма́та

(польск. harmata, ад лац. armata)

артылерыйская зброя (марціра, гаўбіца і інш.) (напр. зенітная г.);

страляць з гармат па вераб’ях — траціць многа сіл на дробязныя справы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перагавары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; зак.

1. з кім. Абмяняцца думкамі, коратка пагаварыць.

П. адзін на адзін.

2. каго (што). Гучна, многа гаворачы, прымусіць замаўчаць іншых (разм.).

Яго не перагаворыш.

|| незак. перагаво́рваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жэ́рці, жару́, жарэ́ш, жарэ́; жаро́м, жараце́, жару́ць; жор, жэ́рла; жары́; незак., каго-што і без дап. (разм.).

Прагна і многа есці (пра жывёл, чалавека; груб.).

|| зак. зжэ́рці, зжару́, зжарэ́ш, зжарэ́; зжаро́м, зжараце́, зжару́ць; зжор, зжэ́рла; зжары́; зжо́рты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагарэ́ць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; зак.

1. Даць нагар.

Кнот нагарэў за вечар.

2. безас., чаго. Расходавацца ў нейкай колькасці (пра паліва, электрычную энергію; разм.).

Нагарэла многа электрычнасці.

|| незак. нагара́ць, -а́е і нага́рваць, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

купа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Апусціўшыся ў ваду, абмывацца, плаваць, асвяжацца.

К. ў моры.

2. перан., у чым, ад чаго. Мець, скарыстоўваць чаго-н. залішне многа, цешыцца ад чаго-н.

К. ў грашах.

К. ў шчасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ато́жылак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

1. Малады парастак расліны.

Каля дрэва з’явілася многа атожылкаў.

2. Адгалінаванне руданоснай жылы.

3. перан. Пра патомка, нашчадка.

Дзеці, унукі — нашы атожылкі.

|| прым. ато́жылкавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адасса́ць, -ссу́, -ссе́ш, -ссе́; -ссём, -ссяце́, -ссу́ць; -ссі́; -сса́ны; зак.

1. што і чаго. Смактаннем аддзяліць, убавіць, высмактаць нейкую колькасць якой-н. вадкасці.

А. малака.

П’яўкі адассалі многа крыві.

2. Кончыць смактаць.

|| незак. адсыса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыўне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак., што і ў што.

Уключыць, унесці што-н. дадатковае, пабочнае.

Рэчаіснасць прыўнесла ў жыццё многа змен.

|| незак. прыўно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць.

|| наз. прыўнясе́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)