паве́ў, ‑веву, м.
Лёгкі, слабы парыў ветру; рух у паветры. Лёгкі, ледзь прыкметы павеў свежага ветру крануў нашы твары. В. Вольскі. Паветра ішло насустрач слабымі цёплымі павевамі. Мележ. // Прыкметы чаго‑н. надыходзячага. Павевы рэвалюцыі. □ Незаўважна падплылі павевы восені. Чорны. // перан. Уздзеянне, уплыў чаго‑н. Павевы гісторыі. Гуманістычныя павевы. □ Здавалася, ужо само паветра было насыпана новымі павевамі свежай мыслі. Колас. // перан. Адчуванне чаго‑н. [Шчасце] было блізка,.. [Заранік] чуў павевы яго і — прыскорваў крок. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазабіва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
1. Забіцца, разбіцца на смерць — пра ўсіх, многіх. Па Караліне гуляла ўжо чутка, што Салвесевы сыны ледзь не пазабіваліся. Сабаленка.
2. Схавацца куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазабіваліся лісяняты ў норы. □ Ганна хліпала, седзячы каля Якава, і мокрым ручніком абцірала з яго твару кроў. Пазабіваўшыся на печ, плакалі і Андрэй з Лукашом. Лобан.
3. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Засмеціцца, закупорыцца — пра ўсё, многае. Трубы пазабіваліся пяском.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Перамясціць, перанесці куды‑н. усё, многае. Пацягаць усе дровы пад павець.
2. і без дап. Цягаць некаторы час. Пацягаць дровы. Пацягаць бараку па полі. □ То і пацягалі ж за свавольствы Лявонавага бацьку, ледзь у астрог не запякалі. Гурскі.
3. Пакрасці, прысвоіць сабе ўсё, многае. [Сомік:] — Усе ведаюць, што яны падлогу ў магазіне ўзадралі, ды дошкі пакралі, што яны снапы ў мяне з азярода пацягалі. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спікі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак.
Рэзка знізіцца на вялікай хуткасці, зрабіць піке 2. [Самалёты] спікіравалі з дзікім свістам, і пасля мы даведаліся, што разам з бомбамі фашысты кідалі рэйкі і пустыя бочкі, каб нагнаць больш панікі. Шамякін. / Пра птушак. [Сіваграк] узнімаўся высока ўгору, каб потым імкліва спікіраваць уніз, ледзь не да самай вады, і зноў узлятаў у вышыню. В. Вольскі. Над параходам з’явілася чайка і паляцела ўслед. Потым перадумала, нешта выглядзела сабе ў хвалях, спрытна спікіравала. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стракату́ха, ‑і, ДМ ‑тусе, ж.
Разм. Пра каго‑, што‑н., хто (што) бесперастанку стракоча. Неўгамонная стракатуха [вавёрка] імкліва паглядала ва ўсе бакі. Лынькоў. Сцёпка думаў, як тут лацвей і натуральней пабачыцца з Аленкаю. Лепш бы, вядома, было спаткацца адзін на адзін... Толькі б гэтых стракатух-піскух там не было. Колас. У пачатку ліпеня, калі на падзівінскія лугі выпаўзаюць стракатухі-касілкі, мядовы водар кветак трымаецца ў паветры ледзь не да самага світання. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уду́шлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які выклікае ўдушша. Удушлівыя газы. // Які спірае дыханне, робіць яго цяжкім. Удушлівае паветра. □ Ахуталі ўсе бастыёны Агонь і ўдушлівы дым. Бачыла. Па густым і ўдушлівым паху канапель Багдан адчуў, што падыходзіць да Гугелевага агарода. Кулакоўскі. // перан. Які гняце, прыгнятае. Час, калі Мікалай Шчакаціхін пераступіў парог Маскоўскага універсітэта, быў навальнічна ўдушлівы. Ліс.
2. Такі, як пры ўдушшы. Усю зіму ледзь не ўсе палітвязні мелі хранічную прастуду і ўдушлівы кашаль. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ace
[eɪs]
1.
n.
1) во́чка n. (у гульні́)
2) туз -за́ m. (ка́рта)
3) неадбі́ўная пада́ча (у тэ́нісе)
4) ас -а m., ма́йстар -ра m. (асабл. лётчык)
5) Figur. кры́ха f.
not an ace — ані́ кры́хі
within an ace — на валасо́к ад, ледзь не
2.
v.t.
зарабі́ць пункт у гульні́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
gasp
[gæsp]
1.
n.
1) зады́шка f., ця́жкае ды́ханьне
2) сло́вы, ска́заныя задыха́ючыся
2.
v.i.
1) задыха́цца, ця́жка ды́хаць
2) мо́цна хаце́ць, го́рача жада́ць чаго́
3.
v.t.
ледзь вы́мавіць, задыха́ючыся
at the last gasp — на апо́шнім узды́ху, пе́рад сьме́рцю
gasp one’s last — паме́рці
gasp out or forth — насі́лу (з ця́жкасьцю) сказа́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bliski
блізкі;
bliski krewny — блізкі сваяк;
bliski łez — блізкі да слёз; блізкі да плачу;
być ~m śmiechu — ледзь утрымлівацца ад смеху; bliższa koszula ciala niż sukmana прык. свая кашуля бліжэй да цела
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
развяза́ться
1. (открепиться) развяза́цца;
2. перен. (отделаться), разг. адчапі́цца, адвяза́цца (ад каго, ад чаго); (избавиться, освободиться) пазба́віцца (ад каго, ад чаго);
е́ле развяза́лся я с ним ледзь я адчапі́ўся (адвяза́ўся) ад яго́;
развяза́ться с забо́тами пазба́віцца ад кло́патаў;
3. перен. (утратить скованность) прост. пасмяле́ць; пача́ць трыма́цца больш во́льна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)