Пісьмя́, ‑мені ’граматнасць’ (Нас.), пісьмёны ’старажытныя пісьмовыя знакі, літары’ (ТСБМ), стараж.-рус. письмя ’пісьмовы знак, літара’ (1057 г.), ’пісьмовы тэкст, тое, што напісана’ (XII ст.), святая, священная писмена ’Святое письмо’ (1073 г.); ст.-польск. piśmię = польск. pismo, чэш., славац. písmeno ’літара’, ст.-слав. писмѧ ’літара’, ’пісьмёны’. Прасл. дыял. *pisьmę паходзіць з *pisьmo (Бязлай, 3, 41). Да пісьмо (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Растато́ха ’расхрыстаны, неахайна апрануты чалавек’ (гродз., Жыв. НС), растато́ханы ’расхрыстаны, неахайны’ (Сцяшк.), растато́хацца ’раскрычацца’ (Сцяшк. Сл.). Утварэнне на базе займенніка то ’тое’ (гл.), параўн. то́та (гл.), тата́ (татэ́) (ТС), які з’яўляецца “замяшчальнікам” іншых элементаў з адмоўным значэннем, параўн. ён тае́ ’не зусім нармальны, здаровы і інш.’. Параўн. рус. растото́ ’асаблівы спосаб завязваць хустку на галаве’ (Фасмер, 3, 446).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скат 1 ‘камплект пярэдніх або задніх колаў’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Касп., Сцяшк., Маслен.), ‘вязанка лапцей’ (ПСл). Рус. скат ‘камплект чатырох колаў’. Да скатаць, аддзеяслоўнае ўтварэнне (Трубачоў, Дополн., 3, 635).

Скат 2 ‘нахіл, схіл’ (ТСБМ, Бяльк., Др.-Падб., Яшк.). Этымалагічна тое ж, што і скат 1. Сюды ж ска́цісты ‘пакаты, спадзісты’ (Сцяшк., З нар. сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарнавы́ ’плытагон, які кіруе плытом з дапамогай жэрдкі-руля’ (Скарбы), ’чалавек, які кіруе плытом пры дапамозе доўгага вясла — апачыны’ (гродз., Нар. сл.), тарно́вы ’плытагон, які пры дапамозе завостранага кала затрымлівае плыт’ (маст., Жыв. сл.). Відаць, тое ж, што і стырнавы́ ’галоўны плытнік, што кіруе плытом’ (ТСБМ), ад стыр, стырно́ ’рулявое вясло’ (гл.); параўн. таксама тарнаваць 2, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

outgoing

1. [ˈaʊtgoʊɪŋ]

n.

1) прахо́дка, выхо́джаньне для правядзе́ньня ча́су (у адве́дкі, тэа́тр, кіно́)

2) то́е, што выхо́дзіць

2. [,aʊtˈgoʊɪŋ]

adj.

1)

а) які́ адыхо́дзіць, ад’яжджа́е, адплыва́е

б) выбыва́ючы, выхо́дны (пра по́шту, папе́ры)

an outgoing legislator — законада́ўца, пасо́л, які́ не прайшо́ў у ча́се вы́бараў або́ які́ адыхо́дзіць на пэ́нсію

2) тава́рыскі, паслу́жлівы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

particular

[pərˈtɪkjələr]

1.

adj.

1) асо́бны; спэцыфі́чны

That particular chair is already sold — Якра́з то́е крэ́сла ўжо́ прада́дзенае

2) асаблі́вы, незвыча́йны, спэцыфі́чны

a particular friend — асаблі́вы, ве́льмі блі́зкі ся́бра

3) перабо́рлівы (у е́жы); патрабава́льны, дакла́дны

4) падрабя́зны, грунто́ўны

a particular account — падрабя́зная справазда́ча

2.

n.

дэта́ль f., пункт -у m.

•

- in particular

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

жава́ць, жую, жуеш, жуе; жуём, жуяце; заг. жуй; незак., што.

1. Размінаць ежу або што‑н. зубамі. Дзед, выцягнуўшы з торбы сухую скарынку мёрзлага хлеба, стаў жаваць. Каваль. Тады ардэн пакіне жаваць траву, падыме галаву, захрапе ад незвычайнага гуку ды зноў пачне грызці. Кулакоўскі.

2. перан. Разм. Доўга і нудна гаварыць, разбіраць адно і тое ж. Будзе жаваць цэлую гадзіну адно і тое ж.

•••

Жаваць жвачку — тое, што і жаваць (у 2 знач.).

Жаваць словы — неразборліва, нячленараздзельна гаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́йдзены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прайсці.

2. у знач. прым. Які застаўся ззаду; пераадолены. Пройдзеныя кіламетры. □ — Тое, што ўчора было наватарствам, крокам наперад, сёння ўжо стала пройдзеным этапам. Васілёнак. // у знач. наз. про́йдзенае, ‑ага, н. Тое, што пераадолена, засталося ззаду. Замкнуліся глыбокія пласты над пройдзеным. Пысін.

3. у знач. прым. Вывучаны, выкладзены. Вучні паўтаралі пройдзеныя правілы, успаміналі правапіс цяжкіх слоў. Шыловіч. // у знач. наз. про́йдзенае, ‑ага, н. Тое, што ўжо вывучалася, выкладалася. Паўтараць пройдзенае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачырване́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.

1. Тое, што і зачырванець (у 1 знач.). Наперадзе зачырванеўся школьны дах.

2. Тое, што і зачырванець (у 2 знач.). Зямля была ў прыцемках, а ўсход ужо зачырванеўся. Хомчанка. // Пачырванець ад сораму, збянтэжанасці, хвалявання. Аленка зачырванелася ад сораму і вочы ўніз апусціла. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́мысел, ‑слу, м.

Тое, што створана фантазіяй, уяўленнем. Казачны вымысел. Аўтарскі вымысел. □ Працуючы з маладымі аўтарамі, трэба ставіць перад імі пытанне фантазіі, мастацкага вымыслу. Чорны. Хочаш узлятаць — мацней апірайся на зямлю. Толькі не дазваляй ёй спутваць крылле вымыслу. Лужанін. // Тое, што супярэчыць рэчаіснасць выдумка; хлусня. Вымысел варожых элементаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)