прыгна́ць, ‑ганю, ‑гоніш, ‑гоніць;
1.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгна́ць, ‑ганю, ‑гоніш, ‑гоніць;
1.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запусці́ць 1, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць;
1.
2.
3. Прывесці ў дзеянне; пусціць.
4.
5. Змясціць, упусціць куды‑н. з пэўнай мэтай.
6.
7.
•••
запусці́ць 2, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць;
1. Пакінуўшы без догляду, без увагі, прывесці ў стан заняпаду; закінуць, занядбаць.
2. Перастаць стрыгчы, даць магчымасць вырасці (пра валасы, ногці і пад.).
3. Перастаць апрацоўваць, даць зарасці травой, пустазеллем.
4. Перастаць даіць перад ацёлам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрыма́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Трымаючы або падтрымліваючы, не даць упасці каму‑, чаму‑н.
2. Спыніць, прыпыніць рух каго‑н.; стрымаць.
3.
4. Стрымаць праяўленне якіх‑н. жаданняў, пачуццяў, учынкаў і пад.
5. Захаваць за сабой, не ўступіць каму‑н. іншаму.
6. Вылічыць, не выплаціць (якой‑н. сумы).
•••
утрыма́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
Забяспечыць сродкамі для існавання, пракарміць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ДЗЕКАБРЫ́СТЫ,
расійскія дваранскія рэвалюцыянеры, якія ў
«Паўднёвае таварыства» ўзнікла на Украіне, у
29.12.1825 (10.1.1826) члены «Паўднёвага таварыства» ўзнялі паўстанне ў Чарнігаўскім палку на чале з С.Л.Мураўёвым-Апосталам і М.П.Бястужавым-Руміным (Песцеля на той час арыштавалі). Паўстанцы захапілі
Рух Дз. быў пашыраны і ў Беларусі. Капітан К.Г.Ігельстром, А.Л.Вягелін і шляхціц М.І.Рукевіч заснавалі ў 1825
Кр.: Восстание декабристов: [Материалы и док.].
Літ.:
Нечкина М.В. Движение декабристов. Т 1—2.
Букчин С.
Декабристы: Биогр. справ. М.. 1988;
Бутов С.Е. «Заслуга невознаградимая...»: (Очерки о моряках-декабристах).
М.А.Тарасава.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
привести́
привести́ дете́й домо́й прыве́сці дзяце́й дамо́ў;
следы́ привели́ к норе́ сляды́ прывялі́ да нары́;
привести́ в по́дданство прыве́сці ў падда́нства;
привести́ на па́мять прыве́сці на па́мяць;
привести́ в поря́док прыве́сці ў пара́дак;
привести́ к мы́сли прыве́сці на ду́мку;
привести́ в замеша́тельство прыве́сці ў замяша́нне, збянтэ́жыць;
привести́ в изумле́ние прыве́сці ў здзіўле́нне, здзіві́ць;
привести́ в отча́яние прыве́сці ў адча́й;
привести́ в у́жас вы́клікаць жах, жахну́ць;
привести́ в гото́вность прыве́сці ў гато́ўнасць;
привести́ в исполне́ние вы́канаць;
привести́ к ги́бели прыве́сці да гі́белі (пагі́белі);
привести́ к пу́танице прыве́сці да блытані́ны;
привести́ приме́р прыве́сці пры́клад;
привести́ к одному́ (о́бщему) знамена́телю
◊
привести́ в изве́стность даве́сці да ве́дама, паве́даміць;
привести́ в себя́ а) (вывести из обморока) прыве́сці ў прыто́мнасць; б) (заставить опомниться)
не приведи́ бог (го́споди, госпо́дь) не дай бог, барані́ бог;
не приведёт к добру́ не прывядзе́ да дабра́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узня́ць, ‑німу, ‑німеш, ‑німе і уздыму, уздымеш, уздыме;
1. Узяць, падабраць што‑н. (з зямлі, падлогі і пад.).
2. Падняць, аддзяліць ад зямлі і пад., маючы столькі сілы, каб утрымаць (што‑н. цяжкае).
3. Падняць уверх, перамясціць у больш высокае становішча.
4. Перавесці ў вертыкальнае становішча, адкрываючы або закрываючы што‑н.
5.
6. Пачаць якое‑н. дзеянне (у спалучэнні з назоўнікамі, якія выражаюць дзеянне або вынік дзеяння).
7. Зрабіць больш высокім.
8. Павялічыць, павысіць.
9. Наладзіць, палепшыць (што‑н. заняпалае, запушчанае, разбуранае).
10. Узараць (папар, цаліну і пад.).
11.
12.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Mund
1) рот, ву́сны
2) ду́ла (вінтоўкі)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закі́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Кінуць (звычайна з сілай), каб прадмет аказаўся ў пэўным месцы.
2. Адкінуць, адвесці (частку цела, адзення і пад.) уверх, убок; надаць іншае становішча.
3. Перастаць займацца чым‑н., пакінуць каго‑, што‑н. без догляду; занядбаць.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ставіць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць;
1. Выняць устаўленае.
2. Падаць, высунуць уперад.
3. Паказаць, высунуць што‑н. адкуль-небудзь.
4. Перамясціць што‑н. за межы чаго‑н.; вынесці.
5. Вылучыць для якой‑н. мэты пэўную колькасць асоб.
6.
7.
8. Змясціць для агляду.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)