Старо́жка ‘памяшканне для стоража; невялікая хатка’ (ТСБМ, ТС), разм. ‘жанчына-стораж’ (ТСБМ). У першым значэнні з рус.сторо́жка ‘тс’, у другім — наватвор ад стораж (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трані́ца (трэні́ца) ’жанчына, якая трэ лён’ (ганц., Сл. ПЗБ). Да це́рці (гл.), параўн. аддзеяслоўны назоўнік тра́нне, тра́ння ’апрацоўка лёну на церніцы’ (Янк. 1, Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бабі́зна1 ’спадчына ад бабулі’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.). Укр.баби́зна, польск.babizna ’тс’. Утварэнне ад ба́ба1 (гл.) суфіксам ‑izna (параўн. otьčizna), які выступаў з абстрактным значэннем, што часта канкрэтызавалася (і тады націск пераходзіў на першы склад суфікса ‑izna). Утварэнне babizna1, як бачым, ёсць толькі ў некаторых слав. мовах.
Бабі́зна2 ’вялікі баязлівец’, ’высакарослая жанчына’ (Нас.). Суф. ‑izna ўтвараў абстрактныя і калектыўныя назоўнікі, што часта канкрэтызаваліся, а ў некаторых мовах атрымлівалі і пейаратыўнае значэнне (параўн. і ст.-польск.mężczyzna — калектыўны назоўнік, які пазней стаў азначаць адну асобу; Брукнер, 327). Бел. слову дакладна адпавядаюць: чэш.babizna ’агідная, брыдкая, злосная баба, старая жанчына’, славац.babižna, babizeň ’старая або агідная жанчына, баба’. Аб пейаратыўнай функцыі ‑izna гл. Оберпфальцэр, Rod, 157.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няўклю́дам., ж.разм.
1. Tölpel m -s, -, Tólpatsch m -es, -e;
2.разм. (неахайнычалавек) únsauberer [únordentlicher, líederlicher] Mensch; Schlámpe f -, -n (жанчына); Schmútzfink m -en, -en, Líederjan m -s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
капа́чм.
1.разм. Spáten m -s, -, Scháufel f -, -n;
2. (землякоп) Érdarbeiter m -s, -;
3. (марудлівычалавек) Trödler m -s, -, Trödelfritze m -n, -n (мужчына), Trödelliese f -, -n (жанчына)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
masculine
[ˈmæskjələn]1.
adj.
1) мужчы́нскі
2) мужчынападо́бны
a masculine woman — мужчынападо́бная жанчы́на
3) мужчы́нскага ро́ду
2.
n.
мужчы́нскі род; сло́ва ў мужчы́нскім ро́дзе
masculine rhyme — мужчы́нская ры́фма
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГА́РБА (Garbo) Грэта [сапр.Густафсан
(Gustafsson) Грэта Лавіса; 18.9.1905, Стакгольм — 15.4.1990], амерыканская кінаактрыса шведскага паходжання. Вучылася ў Каралеўскай акадэміі тэатр. мастацтваў у Стакгольме. З 1923 здымалася ў кіно, з 1926 у Галівудзе. Буйнейшая трагічная актрыса ў гісторыі кінематографа. Вобразы, створаныя Гарбай, адметныя драматызмам, псіхал. глыбінёй. Шчырасць і сардэчнасць ігры актрысы, прыродная абаяльнасць прынеслі ёй сусв. вядомасць. Сярод фільмаў: «Чароўная жанчына» (1928),
«Каралева Крысціна» (1933), «Ганна Карэніна» (1935), «Дама з камеліямі» (1937). З 1941 не здымалася. У 1954 атрымала спец. прэмію «Оскар».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЖОН (John) Агастэс Эдвін
(4.1.1878, г. Тэнбі, Вялікабрытанія — 31.10.1961),
англійскі жывапісец і графік. Вучыўся ў Школе прыгожых мастацтваў Слэйда ў Лондане (1894—98). З 1903 член «Новага англійскага мастацкага клуба». Прэзідэнт Каралеўскага т-ва жывапісцаў-партрэтыстаў (1948—53). Буйны майстар рэаліст. партрэта (Б.Шоу, каля 1913—14; Т.Гардзі, 1923, і інш.), аўтар жанравых карцін («Жанчына, якая ўсміхаецца», 1910; «Жабракі», каля 1912—14, і інш.), а таксама дэкар. кампазіцый, афортаў і літагравюр. Творам Дж. ўласцівы глыбокая характарнасць і псіхал. насычанасць вобразаў, упэўненая тэмпераментная манера пісьма.