Verbum

анлайнавы слоўнік

звышнатура́льны, ‑ая, ‑ае.

1. У містычным уяўленні — які не тлумачыцца натуральным чынам, не падпарадкаваны законам прыроды; дзівосны. Звышнатуральная істота. □ Сустракаюцца яшчэ людзі, якія вераць у звышнатуральныя з’явы, у сны. «Маладосць».

2. перан. Які перавышае звычайную меру чаго‑н.; незвычайны. Звышнатуральная сіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згуртава́цца, ‑туецца; зак.

1. Упрытык наблізіцца адзін да аднаго, сабрацца ў гурт. Каля палкоўніка пана Дэмбіцкага згуртавалася цэлая грамада гасцей. Колас.

2. перан. Аб’яднацца; дасягнуць аднадушша ў поглядах, у дзеяннях. Загартаваныя ў колішняй падпольнай барацьбе нашы людзі згуртаваліся яшчэ больш. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́пратка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Верхняе адзенне. Цёплая вопратка. Будзённая вопратка. □ Людзі крыху розніліся вопраткай. Тут трапляліся чорныя форменкі чыгуначнікаў, прамазучаныя шапкі дэпоўцаў. Лынькоў. // перан. Покрыва чаго‑н. Белая зімовая вопратка зямлі падралася перш за ўсё на ўзгорках. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раз’ю́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго.

Давесці да шаленства, ярасці. — Давай! Давай! — нецярпліва гулі людзі, каб нас больш раз’юшыць. Карпюк. Суд наклаў на яе сто рублёў штрафу. Гэта так раз’юшыла Марфу, што яна не памятала, як выскачыла на вуліцу. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таварышава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак.

Разм. Быць таварышамі з кім‑н. [Лабановіч:] — «Пэўна, і тут [у турме] ёсць людзі, што ведаюць глыбіні і далечы рэвалюцыі. Знойдзецца з кім таварышаваць і павучыцца». Колас. Цімка таварышаваў з усімі, аддаючы перавагу хіба што Васіну ды Жаркевічу. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прое́зжий

1. прил. (проезжающий) падаро́жны, прае́зджы; (годный для проезда) прае́зны;

прое́зжие лю́ди падаро́жныя (прае́зджыя) лю́дзі;

прое́зжая доро́га прае́зная даро́га;

2. сущ. падаро́жны, -нага м., прае́зджы, -джага м.;

здесь ма́ло прое́зжих тут ма́ла падаро́жных (прае́зджых).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БУШЭ́ ДЭ ПЕРТ (Boucher de Perthes) Жак

(10.9.1788, г. Рэтэль, Францыя — 5.8.1868),

французскі археолаг. Адкрыў самую стараж. эпоху ў гісторыі чалавецтва — палеаліт. Сабраў вял. калекцыю палеалітычных прылад працы, сцвярджаў, што імі карысталіся людзі — сучаснікі маманта і інш. вымерлых жывёл. Думкі Бушэ дэ Перта супярэчылі поглядам тагачасных палеантолагаў. Толькі ў 1860-я г. дарвіністы ацанілі яго адкрыццё.

Тв.:

Antiquités celtiques et antédiluviennes. Vol. 1—3. Paris, 1847—64;

De l’homme antédiluvien. Paris, 1860.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАМА́ДСКАЯ ПРА́ЦА,

дзейнасць людзей, накіраваная на задавальненне эканам. патрэб грамадства. Праца заўсёды грамадская, бо людзі могуць ствараць матэрыяльныя даброты толькі з дапамогай ужо назапашаных грамадствам рэсурсаў. Само ўзнікненне грамадства звязана з неабходнасцю сумеснай працы многіх вытворцаў. Індывід. праца — частка сукупнай грамадскай працы, вынікам якой з’яўляецца сукупны грамадскі прадукт. У грамадскай працы вылучаюць грамадска арганізаваную працу, г.зн. дзейнасць, уключаную ў грамадскі падзел працы. Сферы грамадскай працы: матэрыяльная вытворчасць, невытворчая сфера, хатняя гаспадарка. Гл. таксама Праца.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГУ́ГА (Hugo) Густаў

(1764—1844),

нямецкі юрыст, заснавальнік гістарычнай школы права. Праф. Гётынгенскага ун-та. Аўтар шэрагу навук. прац па праве. Першы абвясціў ідэю самабытнага развіцця права і супастаўляў яго з развіццём мовы і нораваў народа. Задачай права лічыў зацвярджэнне пэўнага і трывалага парадку ў краіне, абараняў непарушнасць усякага станоўчага права. Гал. довадам захавання права лічыў тое, што яно ўжо існуе і што «людзі да яго прывыклі». Сваё вучэнне называў філасофіяй станоўчага права.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пасто́й

1. Абгароджанае месца для жывёлы ў полі або ў лесе (Мядз., Слаўг.). Тое ж пастоішча (Слаўг.).

2. Месца, дзе збіраюцца і падоўгу стаяць людзі; рынак (Слаўг.). Тое ж пастоішча, пастая́нне (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)