Выло́га ’борт у адзенні’ (Жд., 1). Ужо ст.-бел. вылоги, вилоги ’тс’. Запазычанне з польск. wyłoga ’тс’ (Булыка, Запазыч., 74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірысты: вірыстая рака ’віравы, дзе многа віроў’ (КТС). Бел. рэгіянальнае ўтварэнне ад назоўніка вір 1 (гл.) і суф. ‑іст‑ы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віччына́ ’вяндліна’ (Бяльк.), вітчына́, вычына́ ’тс’ (Вешт., дыс., палес.). Запазычанне з рус. ветчина́ ’тс’ (Гл. Вештарт, Бел.-рус. ізал., 18).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дзі́да ’кап’ё, піка’ (БРС). Першакрыніцай з’яўляецца тур. džida ’тс’. У бел. мове з польск. dzida (< тур.). Гл. Слаўскі, 1, 192.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Заклі́пацца, заклі́патісе ’клясціся’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. разм. zaklepać ’зрабіць, абгаварыць, паабяцаць’. Відаць, бел. слова на польск. тэрыторыі з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карка́жа «малы некі хлопец расце, каркажа» (Сл. бел. нар. фраз.). Да каржак (гл.), каржакаваты (гл.) ’невысокі, каранасты’. Гл. таксама каркажаваты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́мпут ’агульны лік’ (Нас.). Ст.-бел. компутъ (з 1687 г.), укр. компут ’тс’. Запазычанне з польск. komput (Булыка, Запазыч., 165).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крэс ’мяжа’ (Яшк., Сцяшк., Сл., Гарб.). Ст.-бел. кресъ ’тс’ < польск. kres < с.-в.-ням. kreis ’тс’ (Булыка, Запазыч., 176).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лятонцы ’хуткі’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), ’рухавы’ (шчуч., лаг., Сл. ПЗБ). Кантамінацыя польск. latający і бел. лятучы (з выпадзеннем польск. ‑aj‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матке́дніца ’жаночая кашуля’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі літ. marškiniaĩ ’кашуля’ і бел. спадніца (цяжкасці ў кансанантызме).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)