славу́ты, -ая, -ае.
1. Пра якога ўсе ведаюць; агульнавядомы, праслаўлены.
С. раман.
Славутая опера.
2. Які набыў славу або годны яе; слаўны.
С. год перамогі ў вайне.
3. Пра чалавека, які стаў знакамітым, карыстаецца вялікай папулярнасцю.
С. вучоны.
|| наз. славу́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
слі́зкі, -ая, -ае.
1. Гладкі, такі, на якім цяжка ўтрымацца, устаяць або які цяжка ўтрымаць.
С. паркет.
С. грыб.
2. перан. Ненадзейны, небяспечны, які мае ў сабе нейкую няпэўнасць, двухсэнсавасць.
Слізкую дарогу ты выбраў у жыццё.
Слізкая тэма.
3. Пакрыты сліззю.
Слізкія лісточкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спажыве́ц, -жыўца́, мн. -жыўцы́, -жыўцо́ў, м.
1. Асоба або арганізацыя, якія спажываюць прадукцыю чыёй-н. вытворчасці.
Тавары для масавага спажыўца (для масавага пакупніка).
2. перан. Той, хто імкнецца да задавальнення толькі сваіх патрэб (неадабр.).
|| прым. спажыве́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Спажывецкая кааперацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спо́дні, -яя, -яе.
1. гл. спод.
2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).
С. камень у жорнах.
3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.
Сподняя бялізна.
Спаць у споднім (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ста́раста, -ы, ДМ -у, Т -ам, мн. -ы, -аў, м.
Выбарная або назначаная асоба для вядзення спраў якога-н. невялікага калектыву, групы, для нагляду за выкананнем дысцыпліны, правіл унутранага распарадку і пад.
Сельскі с. — пасада ганаровая.
С. класа.
С. групы на філфаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
су́ма, -ы, мн. -ы, сум, ж.
1. Вынік складання дзвюх або некалькіх велічынь.
2. Агульная колькасць чаго-н.
С. ведаў.
3. Пэўная колькасць грошай.
Атрымаць значную суму грошай.
◊
Кругленькая сума (разм.) — пра вялікія грошы.
|| прым. су́мавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
транспара́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Ліст з чорнымі лініямі, які падкладаецца пад нелінееную паперу, каб пры пісьме былі роўныя радкі.
2. Нацягнутая на раму тканіна або папера з якім-н. тэкстам ці малюнкам.
Святочныя транспаранты.
|| прым. транспара́нтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
трафе́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Узбраенне і ваенная маёмасць, захопленыя ў пераможанага праціўніка.
Ваенныя трафеі.
2. Рэчы, здабыча як сведчанне або вынік перамогі, поспехаў у якой-н. галіне.
Паляўнічыя трафеі.
3. Арнаментальнае ўпрыгожанне ў выглядзе ваенных даспехаў.
|| прым. трафе́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тэмп, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Ступень хуткасці ў выкананні музычнага твора, а таксама ў рухах, выкананні чаго-н., чытанні і пад.
2. Хуткасць ажыццяўлення, выканання або інтэнсіўнасці развіцця чаго-н.
Тэмпы будаўніцтва.
◊
У тэмпе (разм.) — хутка, энергічна.
|| прым. тэ́мпавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ую́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Невялікая вельмі рухавая рыба з падоўжаным чэрвепадобным целам і дробнай луской.
2. перан. Пра рухавага, жвавага чалавека, звярка або пра праныру, лаўкача.
Віцца ўюном.
Гэты ў. заўсёды выкруціцца.
|| прым. уюно́вы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)