1. Столь, упрыгожаная жывапісам, лепкай або мазаікай. // Твор манументальна-дэкаратыўнага жывапісу, які аздабляе перакрыццё (плоскае, скляпеністае ці купальнае) якога‑н. памяшкання.
2. Абажур для электрычных лямп, пераважна пад столлю. Вуха адчула сухі, цокаючы гук: са столі пасыпаўся шкляны друз з разбітага плафона.Лынькоў.Мяккае святло малочных плафонаў заспакойвала вочы.Васілёнак.
[Фр. plafond.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАТА́ЕЎСКАЯ ШКЛЯНА́Я МАНУФАКТУ́РА.
Дзейнічала ў Беларусі ў 1799—1900 у в. Батаева Хоцімскага р-на Магілёўскай вобл. Вырабляла аконнае шкло і шкляны посуд. У 1900 працавалі 53 чал., выраблена 15 тыс. скрынак аконнага шкла.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
разе́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прыстасаванне для ўключэння электрапрыбораў у электрычны ланцуг.
2. Маленькі сподачак для варэння.
3. Сабраныя ў пучок стужка, тасьма, шнур і пад., якія служаць упрыгожаннем чаго-н.
4. Кружок з адтулінай у сярэдзіне, які засцерагае падсвечнік ад капель стэарыну, воску і пад.
5. Архітэктурнае або мастацкае ўпрыгожанне ў выглядзе кветкі з аднолькавымі пялёсткамі.
6.Шкляны або папяровы абажур для электрычнай лямпы ў выглядзе раструба.
|| прым.разе́тачны, -ая, -ае (да 1, 2, 4—6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гудШкляны, плавільны завод. Параўн.: гу́да (Даль 1, 405).
□в. Новы Гуд, в. Стары Гудзені (К. 1778) каля в. Зябень Краснап., в. Гуды Лід.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
каўпа́к
(тур., кр.-тат. kalpak)
1) галаўны ўбор конусападобнай, авальнай або іншай формы (напр. к. клоуна, кухарскі к.);
2) накрыўка над чым-н. конусападобнай або акруглай формы (напр.шкляны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Звяк ’металічны ці шкляны гук’. Рус.звяк, укр.дзвяк, польск.dźwięk, славен.zvèk, серб.-харв.зве̑н, зве̏ка, балг.звек, макед.ѕвек. Ц.-слав.звѧкъ ’гук’ (XIV ст.). Ст.-рус.звякъ (XVI ст.). Прасл.zvękъ узыходзіць да і.-е. кораня *gʼhu̯en‑ ’гучаць’ з падаўжэннем k (як і zvǫkъ > рус.звук) Покарны, 1, 491; Траўтман, 374; Махэк₂, 720; Фасмер, 2, 88; Шанскі, 2, З, 81. Гл. звінець, звяга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сло́ік, ‑а, м.
Невялікая шкляная або гліняная пасудзіна. Зеленаватыя рыжыкі складаліся ў дзежачкі, гліняныя слоікі, саліліся.Васілевіч.[Прылуцкі] трымаў у руках шкляны слоік з хімічнымі прэпаратамі.Новікаў.// Колькасць чаго‑н., якая змяшчаецца ў такой пасудзіне. Ды яшчэ сённяшняй раніцай, збіраючыся сюды, .. [маці] памяняла на базары апошнія свае туфлі на слоік тварагу.Мехаў.Слоіка салёных груздоў, купленага на станцыі, хапала.. [Будрысу], з бульбай, на два дні.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АБСІДЫЯ́Н
(ад лац. Obsidianus lapis) камень Абсідыя),
прыроднае вулканічнае шкло чорнага, цёмна-шэрага, карычневага, чырвонага колераў, з рэжучым сколам. Бляск шкляны. Цв. 5. Шчыльн. 2500—2600 кг/м³. Лёгка паліруецца. Утвараецца пры хуткім ахалоджванні вязкай кіслай лавы. Выкарыстоўваецца як напаўняльнік лёгкіх бетонаў і вырабны камень.
