Трэ́бнік ‘кніга, у якой сабраны малітвы для адпраўлення трэб’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ст.-бел. требникъ ‘тс’, ‘ахвярнік’ (ГСБМ). Са ст.-слав. трѣбьникъ, ‘кніга рытуалаў у грэчаскай царкве’. Да трэ́ба 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распу́шчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распусціць.
2. у знач. прым. Які свабодна падае; не сабраны ў вузел, у прычоску (пра валасы). З распушчанымі валасамі, з залітымі агнём шчочкамі .. [Ядвіся] была незвычайна прыгожая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ЗБО́РНІК,
1) выданне, у якім сабраны творы аднаго ці некалькіх аўтараў, а таксама розныя афіц., навук. ці інфарм. матэрыялы па вызначанай тэматыцы.
2) Вучэбны дапаможнік з задачамі і практыкаваннямі.
т. 7, с. 30
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
масі́раваны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад масіраваць 1.
масі́раваны 2, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад масіраваць 2.
2. у знач. прым. Спец. Сканцэнтраваны, сабраны ў адно месца (пра войскі, авіяцыю, артылерыйскі агонь і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зво́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Дакумент, у якім сабраны і зведзены разам звесткі пра што‑н. Зводка пагоды. Аператыўная зводка. □ І Лялькевіч мусіў пераказваць апошнія зводкі Саўінфармбюро, якія тыдзень назад Анатоль прынёс з атрада. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёпрыёмнік, ‑а, м.
Прылада для прыёму радыёсігналаў або натуральных выпрамяненняў і ператварэння іх для выкарыстання змешчанай у іх інфармацыі. // Апарат для прыёму радыёвяшчальных перадач. Транзістарны радыёпрыёмнік. Уключыць радыёпрыёмнік. □ У тумбачку, што стаяла ў спальні, Валодзя Кунько ўманціраваў маленькі, сабраны ім самім радыёпрыёмнік. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнаро́дны, ‑ая, ‑ае.
З неаднолькавымі, рознымі прыкметамі, уласцівасцямі. Тавар быў разнародны: камплекты абмундзіравання, бялізна, сукно,.. скуры, медыкаменты. Самуйлёнак. Сабраны натоўп байцоў быў разнародны па складу і выгляду. Машара. Кухонная соль утвараецца пры хімічным узаемадзеянні двух абсалютна разнародных рэчываў — металу натрыю і газу хлору. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
obrany
obran|y
1. выбраны, абраны;
2. абабраны;
drzewo ~e z owoców — дрэва, з якога сабраны (зняты) плады
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Мяжэніна ’самы гарачы час у сярэдзіне лета’ (Нас.), мяжэнінны ’сабраны ў гэты час’ (там жа), мяжэнный дзянёк ’дзень у летнюю гарачую пару’ (паўн.-усх., КЭС) прымыкаюць да рус. моўнай тэрыторыі (у асноўным паўн. і зах.-рус. — гл. СРНГ, 18, 82–85), дзе меженный, меженный, межёнина звязаны са значэннем ’летні’, ’гарачы летні час, самае лета’. Узыходзяць да мяжа ’сярэдзіна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
непрыбра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не прыведзены ў парадак. Непрыбранае пасцель. □ Галава .. была схілена, сонца паблісквала ў шаўкавістых валасах, пасма якіх, непрыбраная, звешвалася на лоб. Мележ.
2. Не сабраны, не звезены ў адно месца. Па некаторых загонах з мінулага года валяўся непрыбраны ператлелы бульбоўнік. Мележ. Яркім вогнішчам успыхвае куча непрыбранага ламачча. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)