Рахава́ць ’рабіць разлікі, падлікі’ (ТСБМ, Сержп. Прык., Сл. ПЗБ), рахава́цца ’раіцца, меркаваць’ (слуц., Гіл.; Сл. ПЗБ), рахова́ць ’улічваць, браць пад увагу’, рахова́цца ’раіцца, меркаваць’ (ТС), ст.-бел.раховати ’лічыць’ (Ст.-бел. лексікон; 1388, Булыка, Запазыч.). Параўн. рус.дыял.раховать, укр.рахувати ’тс’. Праз польск.rachować (Булыка, Лекс. запазыч., 81), што ад ням.rechnen ’рабіць падлікі, лічыць’ (Брукнер, 451). Борысь (507) дадаткова падае ад с.-в.-ням.rechen ’лічыць, падлічваць’. Адаптацыя карнявога ненаціскнога е > а пасля зацвярдзелага р, што было ўласціва для фанетыкі польскай мовы і праяўляецца ў іншых запазычаннях з нямецкай мовы (параўн. ратаваць, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Камані́ць, къмані́ць ’падгаворваць’ (міёр., Нар. сл.). З гамані́ць (гл.). Блізкая семантыка ў рус.пск.гомони́ться ’раіцца, перагаворвацца’, гомо̇ни́ть ’па-сяброўску гутарыць паміж сабою’. Пераход звонкіх//глухіх характэрны для былога балтыйскага арэалу (параўн. рус.гумани́ка ’марошка’ — кумани́ка ’ажыны’, ’марошка’; гл. камані́ца2).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
confer
[kənˈfɜ:r]1.
v.i. -ferred, -ferring
ра́іцца, ра́дзіцца, мець нара́ду, ве́сьці кансульта́цыі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
меркава́цца
1.часцейбезас (меццанаўвазе):
мярку́ецца, што… es ist ánzunehmen, dass…; voráussichtlich…;
2. (раіцца, дамаўляцца) sich untereinánder beráten*, éinen Rat hálten*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
rajcować
незак.
1.разм. балбатаць; мянціць языком;
2.раіцца; весці перамовы; разважаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пара́іцца, ‑ра́юся, ‑ра́ішся, ‑ра́іцца; зак.
1. Папрасіць парады ў каго‑н. Параіцца з доктарам. □ Да Кірылы Арлоўскага прыязджалі камандзіры суседніх партызанскіх атрадаў, каб параіцца, як лепш арганізаваць.. тую ці іншую баявую аперацыю.Паслядовіч.— Трэба ўсё ж з металургам параіцца, — сказаў Міхал.Карпаў.Старога Юстыня ў засценку паважалі, нават параіцца да яго прыходзілі.Чарнышэвіч.
2. Абмяняцца думкамі, парадамі. Мы яшчэ параіліся між сабой, што нам рабіць з нашымі прапыленымі трафеямі, ці браць іх з сабою ці аддаць назад.Лынькоў.Параіліся мужчыны, пагаманілі і пастанавілі: аддаць гэтых дзяцей Тарасу пад апеку.Нікановіч.Хлопцы адпаўзлі метраў на дзвесце ад дарогі ў лес, каб параіцца і падсілкавацца.Краўчанка.
параі́цца, ‑раі́цца; зак.
Утварыць новы рой (пра пчол). У Хілімона на пасецы цяпер асаблівай работы не было: пчолы параіліся.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
deliberować
незак.кніжн.o czym, nad czym дэбатаваць што; абмяркоўваць; абдумваць; раіцца; радзіцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
swarm2[swɔ:m]v.
1.раі́цца; лята́ць ро́ем, чарадо́й
2. то́ўпіцца;
swarm with smb./smth. быць перапо́ўненым кім-н./чым-н.
swarm up[ˌswɔ:mˈʌp]phr. v. узбіра́цца, кара́скацца;
swarm up a pole ускара́скацца на слуп
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)