halve [hɑ:v] v.
1. дзялі́ць папала́м; дзялі́цца (чым-н.);
Let’s halve the work between the two of us. Давай падзелім работу (паміж намі).
2. змянша́ць напало́ву;
That will halve the profits. Гэта зменшыць прыбытак удвая.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
чы́́збургер
[англ. cheeseburger, ад cheese = сыр + (ham)burger = гамбургер]
булачка круглай формы, разрэзаная папалам, з начынкай, абавязковым кампанентам якой з’яўляецца сыр.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Іспо́л ’палавіна ўраджаю, якая аддавалася за арандаваную зямлю’ (Сл. паўн.-зах.), ’частка ракі ўверх па цячэнню ад плаціны’ (Касп.); параўн. у Даля: и́спола, и́сполу ’напалавіну, папалам’. Звязана са ст.-рус. исполу ’напалавіну’ (з XIII ст.). Ст.-слав. исполоу толькі ў выразе исполоу оумрътвити ’напалавіну ўмярцвіць’. Вынік зрашчэння прыназоўніка изъ і назоўніка полъ ’палавіна’ (Шанскі, 2, I, 126). Гл. палавіна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.
1. Сагнуць у дзве столкі, пад вуглом, дугой. Перагнуць ліст паперы папалам.
2. Сагнуць больш, чым трэба.
3. перан.; і без дап. Дапусціць перагіб (у 2 знач.). [Антон Рыгоравіч:] — Тут мы, відаць, перагнулі: навалілі на калгас імя Леніна больш, чым можна. Хадкевіч.
•••
Перагнуць палку — упасці ў крайнасць, перастарацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́мбургер
(англ. hamburger, ад ням. Hamburg = назва горада ў Германіі)
разрэзаная папалам мяккая булачка, у сярэдзіну якой укладзена гарачая катлета з прыправамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
two [tu:] num., n. два, дво́йка;
double two дзве дво́йкі
♦
in two папала́м, напала́м;
by/in twos па́рамі;
put two and two together лагі́чна ду́маць; даду́мвацца;
two sides of the same coin два бакі́ аднаго́ медаля́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Напол ’вялікая кадушка, выдзеўбаная з дрэва’ (Бяльк.), напал, напол ’тс’ (Мат. Маг.), рус. напол ’тып кадушкі’. Паводле Фасмера (3, 43), першапачаткова ’перапілаваная папярок бочка, кадушка’, што з на + пол ’палавіна’, параўн. ст.-бел. патлы ’напалавіну’ (XVI ст.), са спалучэння на+він. скл. мн. л. назоўніка полъ ’палова’ (Карскі 2-3, 158), сучаснае каналы ’на дзве роўныя часткі, папалам’. Гл. напал.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бісе́ктар
(лац. bisector = які раздзяляе надвае)
1) плоскасць, у якой ляжыць рабро двухграннага вугла і якая дзеліць гэты вугал на дзве аднолькавыя часткі;
2) інструмент, які дзеліць вугал папалам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыято́мавы
(гр. diatomos)
падзелены папалам;
д-ыя водарасці — тое, што і дыятамеі;
д-ая флора — сукупнасць відаў выкапнёвых дыятамей пэўнага геалагічнага прамежку часу або знойдзеных у пэўных геалагічных адкладах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БРУХАРАСНІ́ЧНЫЯ ІНФУЗО́РЫІ
(Hypotrichida, або Hypotricha),
атрад прасцейшых падкл. спіральнараснічных інфузорый. Больш за 400 відаў. Пашыраны брухараснічныя інфузорыі з сям. Aspidiscidae, Euplotidae, Oxytrichidae. У вадаёмах Беларусі — прадстаўнікі родаў Aspidisca, Euplotes, Oxytricha, Stylonychia. Большасць жыве ў тоўшчы марскіх і прэсных водаў, сярод зараснікаў водных раслін, у глеі, глебе.
Цела сплошчанае. Раснічны апарат дыферэнцыраваны: на спінным баку раснічкі ператвораны ў кароткія адчувальныя шчацінкі, на брушку зліваюцца і ўтвараюць пальцападобныя т.зв. цыры, з дапамогай якіх брухараснічныя інфузорыі хутка перамяшчаюцца па субстраце. Размнажэнне бясполае (дзяленне папалам) і палавое (кан’югацыя).
т. 3, с. 272
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)