Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
adjure
[əˈdʒʊr]
v.t.
1) дава́ць нака́з; падво́дзіць пад прыся́гу
2) закліна́ць; малі́ць; упро́шваць, упраша́ць
I adjure you to speak the truth — Я закліна́ю вас, гаварэ́це пра́ўду
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Плу́жыць у фразе: год па год не плужыць ’не прыпадае’ (рэч., Нар. сл.). Укр.плужнай* ’шанцаваць’, польск.płnżyć ’добра мецца’, ’квітнець’, ’весціся, удавацца’, ’спрыяць’, Скупацца’, ’быць карысным’, ’апраўдваць спадзяванні’, ’не падводзіць’, славен.ρΐίάϋϊ se ’спароўвацца, выконваць злучку (аб жабах)’, якое Фурлан (гл. Бязлай, 3, 63) аб’ядноўвае разам з рус.кур.плу́жнться ’паволі ехаць, ісці, плесціся за кім-небудзь’. Відаць, рус. лексему не трэба ўлічваць; яна ужываецца паралельна з плугстнться (гл. плугаипща). У такім выпадку плужыць было ўтворана ад плуг > тужыць (< прасл.*pługa > *phditi) — першапачаткова ’араць плугам’, у той час паяўленне плуга азначала ў параўнанні з сахой (* radio) вышэйшую ступень земляробства і, адпаведна, лепшы дабрабыт (Банькоўскі, 2, 6311).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
балансава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.
1. Захоўваць раўнавагу пры дапамозе рухаў цела. [Вано] стаяў на адной назе, .. у правай руцэ трымаў маленькія восці, левай злёгку балансаваў у паветры.Самуйлёнак.//перан. Прыстасоўвацца. Больш за чатыры месяцы балансаваў Заслонаў між падазронасцю ворагаў і незразумелым здзіўленнем тых, што лічылі яго за свайго.«Беларусь».
2.Спец.Падводзіць баланс 1 (у 2 знач.).
3.што. Спец. Прыводзіць у адпаведныя суадносіны ўзаемазвязаныя часткі чаго‑н. Балансаваць састаўныя элементы ў кармавым рацыёне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szwankować
szwank|ować
незак. быць не ў парадку; кульгаць;
pamięć ~uje — кульгае (падводзіць) памяць;
~ować na zdrowiu — недамагаць; падупадаць здароўем, прыхворваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Fázit
n -s, -e i -s падраху́нак, су́ма, вы́нік
das ~ aus еtw. zíehen* — падво́дзіць вы́нікі, зрабі́ць вы́вад (з чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Зуёк ’птушка Charadrius dubius ці Charadrius hiaticula’. Рус.зуёк, зуй ’тс’, у гаворках таксама назва іншых птушак (Tringa minuta, T. temincei, Totanus calidris, T. fuscus і інш.), серб.-харв.зу̏јак ’жук Scarabeus stercoririus’. Ст.-рус.зуй ’назва птушкі’ (XVII ст.). Зуёк памянш. да зуй, назвы птушкі, верагодна, гукапераймальнай (параўн. серб.-харв.зy̑j ’гудзенне’, зык. Гараеў, 119; Фасмер, 2, 108; Шанскі, 2, З, 114; Антропаў, дыс. Праабражэнскі пярэчыць Гараеву, але этымалогіі не дае). Младэнаў (ССУ ИФФ, 13–14 (1917/18), 64) услед за Міклашычам (404) падводзіць пад корань *zu‑ < і.-е.*gʼheu̯‑, *gʼhou̯‑ (параўн. зваць), у Покарнага (1, 413) *gʼhau‑, *gʼhau̯ə‑ ’крычаць, зваць’, прычым піша, што гэта можа быць гукапераймальнае слова. Скок (3, 664) лічыць zújati гукапераймальным, адкуль і зујак. Параўн. яшчэ з зуй1, зуй2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
generalize
[ˈdʒenərəlaɪz]1.
v.t.
1) абагульня́ць, падво́дзіць пад агу́льны зако́н, гру́пу
2) выво́дзіць агу́льнае пра́віла з паасо́бных фа́ктаў
3) папулярызава́ць, уво́дзіць у агу́льны ўжы́так
2.
v.i.
1) рабі́ць агу́льныя высно́вы
2) гавары́ць агу́льна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Доўг ’доўг’ (БРС). Рус.долг, укр.дыял.довг, ст.-рус.дългъ, длъгъ, дълъгъ, долгъ, чэш.dluh, славац.dlh, польск.dług, балг.дълг, дыял.длъг, серб.-харв.ду̑г, ст.-слав.длъгъ. Прасл.*dъlgъ ’доўг’ (так у Трубачова, Эт. сл., 5, 179; у Фасмера, 1, 524, і іншых праформа *dьlgъ. Аргументацыя Трубачова: «Праформа слав.*dьlgъ, якую пры гэтым дапускалі, трэба сказаць, занадта блізка падводзіць нас да вядомага прыметніка ’доўгі’, каб гэту блізкасць ігнараваць»). Слова даволі цёмнае па этымалогіі. Лічылі роднасным з гоц.dulgs ’доўг’, ірл.dligid ’доўг’ (гл. Фасмер, 1, 524; Бернекер, 1, 224; Траўтман, 55 і наст.). Не вельмі абгрунтаванымі былі версіі аб запазычанні з герм. моў або кельцкіх. Лічыцца няпэўным і збліжэнне з прыметнікам ’доўгі’ (*dьlgъ), якое прапанавалі Праабражэнскі, 1, 188–189, і Брукнер, 90. Агляд версій гл. яшчэ ў Трубачова, 5, 180.