сплані́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што і без дап.

Планіруючы, зрабіць пасадку. Нарэшце паветраныя падарожнікі асцярожна спланіравалі і апусціліся на зямлю. Гамолка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ле́дво-ніле́дво ’з вялікай цяжкасцю’, ’нарэшце-такі’ (шчуч., Нар. лекс.), калінк. ледзьві‑неледзьві ’ледзь-ледзь’ (З нар. сл.), маг. ледва‑няледва (КЭС), укр. ледві(о)‑не‑ледві(о), рус. арх. едва не едва ’тс’. Па форме суадносяцца з літ. vosnevōs ’ледзь- ледзь, з цяжкасцю’ (літ. vös ’ледзь’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́рвацца, -рвуся, -рвешся, -рвецца; -рвіся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адарвацца, аддзяліцца.

Вырваўся гузік у паліто.

2. Сілай вызваліцца, выйсці адкуль-н.

В. з палону.

Нарэшце мы вырваліся ў тэатр (перан.: знайшлі час).

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці на паверхню адкуль-н. (пра што-н., што паказваецца, прарываецца адразу).

Полымя вырвалася з коміна.

Вырвалася прызнанне.

4. Аддзяліўшыся ад іншых, пераадольваючы перашкоды, выйсці куды-н.

Гоншчык вырваўся наперад.

|| незак. вырыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́франціцца, ‑нчуся, ‑нцішся, ‑нціцца; зак.

Разм. Франтавата адзецца; разадзецца. Гаранскі выфранціўся ўжо, як малады, і нецярпліва чакаў, калі нарэшце ўправіцца Вера Іванаўна. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фанендаско́п, ‑а, м.

Медыцынскі інструмент з рэзанатарам для выслухоўвання сэрца і лёгкіх. Прыкладаў [Смірын] да грудзей фанендаскоп, услухоўваўся ў хрыпы, нарэшце дыягнаставаў — грып. Алешка.

[Ад грэч. phōnē — гук, endon — унутры, skopeō — гляджу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

éndlich

1.

adv урэ́шце, нарэ́шце

2.

a

1) канчатко́вы; абмежава́ны

2) доўгачака́ны

3) кане́чны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

палята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Лятаць некаторы час, пабыць некаторы час у палёце. — А ведаеце... — нарэшце сказаў Пішчыкаў. — Я хачу з вамі палятаць. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́гсаўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да загса, належыць яму. Загсаўскі работнік. □ У гэтыя дні Зыбін, нарэшце, па ўсіх загсаўскіх законах ажаніўся з Жэняй. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́прасіць, ‑прашу, ‑прасілі, ‑прасіць; зак., каго-што.

Атрымаць, дамагчыся чаго‑н. настойлівымі просьбамі. Выпрасіць прабачэнне. □ Валодзька выпрасіў, нарэшце, у рэдактара дазвол паехаць на раён. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлю́пат, ‑у, М ‑наце, м.

Разм. Гукі, якія ўтвараюцца пры пераліванні, чвяканні або хлюпанні вады. Нарэшце [селянін] нешта ўлавіў... Хлюпат конскіх ног па тонкай грэблі. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)