Мальём ’шарашом, молем’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), рус. маль, ма́лем ’тс’. Параўн. мальё ’расколатыя плахі (дубовыя) для дробных работ’. Утворана ад маль (< прасл. malь < malъ). Да малы́ (гл.). Параўн. таксама моль 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мулю́к ’маленькая рыбка ўсіх парод’ (пін., Кар.), рус. мул, мулёк ’рыба Mugil cephalus’, арханг., наўг., сіб. мулёк ’малёк’, ’дробны акунь’, якія Фасмер (3, 8) суадносіць з моль > мальва́ (гл.). Параўн. таксама польск. mulawka, malawka ’від рыбы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напа́сці сов., в разн. знач. напа́сть;

н. на во́рага — напа́сть на врага́;

н. на а́ўтара кні́гі — напа́сть на а́втора кни́ги;

н. на след — напа́сть на след;

на мяне́ напа́ла — ро́спач на меня́ напа́ло отча́яние;

напа́ла хваро́ба — напа́ла боле́знь;

напа́ла моль — напа́ла моль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тля ’дробнае насякомае, якое жывіцца сокам раслін’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сцяшк., Арх. Вяр.), ’моль, Acarus’: тля мучная, сырная (Ласт.), ’плесня, мох на чым-небудзь гнілым; прах; моль, дробныя чарвякі’ (Нас.), ’плесня’ (Байк. і Некр.), тля́га ’тля’ (Барад.), ст.-бел. тля ’тля’ (1489 г., КГС). Укр. тля, дыял. тлі́я, рус. тля ’тс’. Звязваюць з прасл. *tьliti ’хутка і прагна есці, паглынаць; выгадоўваць, адкормліваць; губіць, знішчаць, псаваць, пажыраць’, параўн. стараж.-рус. тьлити ’псаваць, пажыраць’, роднаснае *tьlěti ’тлець’ (гл. тлець). Акрамя таго, супастаўляецца з грэч. τῖλάω ’вадкія экскрэменты’, ’хварэю на панос’, лат. tĩrelis ’балота’, літ. týras ’балота; чысты’, tỹrė ’каша’, што няпэўна (ЕСУМ, 5, 583; Фасмер, 4, 65).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пое́сть сов.

1. (немного) з’е́сці; (наесться) пад’е́сці;

пое́л су́пу з’еў су́пу;

пое́шь пе́ред доро́гой з’еш (пад’е́ш) пе́рад даро́гай;

2. (съесть всё, испортить грызя) пае́сці, (много, неоднократно) папаяда́ць, папае́сці;

ко́шка пое́ла всё мя́со ко́шка пае́ла ўсё мя́са;

моль пое́ла мех моль пае́ла фу́тра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шаро́ш I, -рашу́ м. (мелкий лёд) шуга́ ж.; са́ло ср.

шаро́ш II, -рашу́ м. (сплавной лес) моль м. и ж., ро́сплывь ж., ро́спуск

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прае́сці, ‑ем, ‑ясі, ‑есць; ‑ядзім, ‑ясце, ‑ядуць; пр. праеў, ‑ела; заг. праеш; зак., што.

1. Грызучы або едучы, прадзіравіць. Моль прагла сукно. // Прадзіравіць у выніку хімічнага працэсу. Іржа прагла вядро.

2. Патраціць на ежу. Не хапайся з казамі на торг: козы прадасі і грошы праясі. Прыказка.

3. і без дап. Разм. Правесці некаторы час за ядой.

•••

Зубы праесці на чым — тое, што і зубы з’есці на чым (гл. з’есці).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Mótte

I

f -, -n заал. моль

II

f -, -n дзіва́цтва, капры́з

~n im Kopf háben — разм. мець дзіва́цтвы, быць з дзіва́цтвамі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

АВАГА́ДРА ЗАКО́Н,

адзін з асноўных законаў малекулярнай фізікі, паводле якога ў роўных аб’ёмах ідэальных газаў пры аднолькавых т-ры і ціску змяшчаецца аднолькавая колькасць малекул. Адкрыты А.Авагадра ў 1811. З Авагадра закона вынікае, што пры аднолькавых т-ры і ціску 1 моль кожнага ідэальнага газу займае аднолькавы аб’ём. роўны пры нармальных умовах 22,4∙10​-3 м³, ці 22,4 л, а шчыльнасці газаў прама прапарцыянальныя іх малекулярным масам.

т. 1, с. 57

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАДАРО́ДНЫ ПАКА́ЗЧЫК

(pH),

велічыня, якая характарызуе канцэнтрацыю (актыўнасць) іонаў вадароду ў растворах. Лікава роўны адмоўнаму дзесятковаму лагарыфму канцэнтрацыі [H​+] (актыўнасці) вадародных іонаў H​+, якая выражана ў молях на літр (моль/л): pH=-lg[H​+]. Водныя растворы маюць pH ад 1 да 14: у нейтральных pH=7, у кіслых pH < 7, у шчолачных pH > 7. Пастаянства вадароднага паказчыку падтрымліваецца буфернымі растворамі. Вызначаюць pH з дапамогай кіслотна-асноўных індыкатараў, больш дакладна — патэнцыяметрычна (гл. Патэнцыяметрыя). Гл. таксама Кіслотна-шчолачная раўнавага.

т. 3, с. 434

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)