Лаза́ты ’д’ябал, які жыве ў лазе’ (Зайцава, Лінгв. Дасл.) — субстантыўны прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ат‑ы (Бел. гр., 1, 200). Да лаза́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
віці́на, ‑ы, ж.
1. Прут, дубец.
2. зб. Скручаная лаза, якой вяжуць плыты. Бярвенне, звязанае наспех віцінай, паціху ад моста адносіць рака. Машара.
3. Уст. Крытае судна для перавозкі збожжа па рацэ. Хадзіў на сплаў ён [Міхал], на віціны. Разоў са два схадзіў у Прусы — Куды не трапяць беларусы? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лазоўнік ’зараснік лазы’ (шчуч., Сл. паўн.-зах.). Утворана ад лаза (гл.) з характэрным для аг.-бел. тэрыторыі суф. ‑оўнік (‑эў‑нік). Гл. Сцяцко, Афікс. наз., 206.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мышалоз ’вярба размарыналістая, Salix rosmarinofolia L.’ (гродз., Кіс.). Да мыш і лази (гл.). Названа паводле невялікага росту вярбы (параўн. маг. ніцая лаза, мін. ніцалаза (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лазі́ца ’дробная і тонкая лаза’ (Нас.), лазіца, лазічка ’лазняк’ (Юрч. Вытв.), серб.-харв. лозица, макед. лозица, лозинка, балг. лозица — памянш. ад лоза ’вінаград’. Бел.-паўд.-слав. словаўтваральная паралель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папуска́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да папусціць.
папуска́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Пусціць куды‑н. усіх, многіх. Салдаты папускалі коней, не рассядлоўваючы іх. Пестрак.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Даць парасткі. Са стволікаў [кустоў] звісаюць фантастычныя рыжыя бароды танюсенькіх каранёў — папускала лаза ў паводку. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лазані́ца ’расліна Lysimachia nummularia L.’ (брэсц., гродз., Кіс., ТС, БелСЭ, 6). Утворана пры дапамозе суф. ‑(а)ніц‑а ад лаза (Сцяцко, Афікс. наз., 164), параўн. і іншыя назвы ад таго ж кораня: лазоўка, ніцая лаза, ці ад вярба: гродз. вярба, маг. вярбішнік, укр. вербозіль, вербозілля лучне, рус. вербейник, чэш. zlutá vrbina. Матывацыя: расліна рассцілаецца, «паўзе» па зямлі, адсюль і наступныя назвы рус. повитель, поползуиіник, укр. повій жовтий, волокник, серб.-харв. !!!Mujau̯Ą польск. tojeść rozesłana і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лозка ’лазовы зараснік’ (Шат.). Да лаза́ (гл.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑к‑a з рэдкім для яго значэннем зборнасці (параўн. сасонка ’сасоннік’). Сюды ж лозка ’флёкс’ (пруж., Сл. Брэс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фе́рула
(н.-лац. ferula, ад лац. ferula = парастак, лаза)
травяністая расліна сям. парасонавых з рассечаным лісцем і жоўтымі кветкамі ў мяцёлках, пашыраная пераважна ў Міжземнамор’і і Сярэд. Азіі; лекавая, прыпраўная і кармавая.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Лазачок ’куст вярбы Salix cinerea’, ’зараснік такой лазы’ (Федар. Дад.). Утворана ад незафіксаванага лазак (як ліпак, беразняк — гл. Сцяцко, Афікс. наз., 202) пры дапамозе памяншальнага суф. ‑ок. Да лаза (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)