сло́та, -ы, ДМ сло́це і слата́, -ы́, ДМ слаце́, ж. (разм.).

1. Сырое надвор’е з дажджом і мокрым снегам; вільгаць, макрэча.

Асенняя с.

2. Вадкая гразь на зямлі, на дарогах.

|| прым. сло́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шо́рхнуць, ‑не; незак.

Тое, што і шэрхнуць. Больш шорхла гразь, і поле маўчала чорнай цішынёю. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

squalor [ˈskwɒlə] n. гразь, бруд; занядба́насць; убо́ства, мізэ́рнасць;

live in squalor and misery жыць у гра́зі і гале́чы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

kał, ~u

м.

1. кал;

2. балота, гразь, кал

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

bajoro

н.

1. балота, дрыгва;

2. гразь; гразкая лужына

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

паўліпа́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Уліпнуць — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Лісце паўліпала ў гразь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грязь ж.

1. гразь, род. гразі́ ж.;

2. (нечистота) бруд, род. бру́ду м.; (сор) сме́цце, -цця ср.;

3. перен. бруд, род. бру́ду м.;

◊

смеша́ть с грязью змяша́ць з гра́ззю;

не уда́рить лицо́м в грязь не ўда́рыць тва́рам у гразь;

вы́тащить из грязь вы́цягнуць з гразі́;

втопта́ть в грязь затапта́ць у гразь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; насо́х, -хла; зак.

1. Засыхаючы, прыстаць, прыліпнуць да чаго-н.

Насохла гразь на колах.

2. Засохнуць у вялікай колькасці (разм.).

Насохла дрэў у лесе.

3. Стаць надта сухім.

Трава насохла за дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., што.

1. Разнесці, расцерці па якой-н. паверхні, мажучы, пэцкаючы яе.

Р. гразь па падлозе.

2. перан. і без дап. 3 лішнімі падрабязнасцямі, адступленнямі расказаць, апісаць што-н. (разм.).

|| незак. разма́зваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пля́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Разм.

1. З шумам упасці. Мужчына, нібы мяч, адляцеў назад, спатыкнуўся аб табурэтку, і з усяго размаху пляснуўся на падлогу. Шамякін.

2. Ударыцца. [Крушынскі] пляснуўся цёплым носам аб халоднае шкло акна. Бядуля.

•••

Не пляснуцца тварам у гразь — тое, што і не ўдарыць тварам у гразь (гл. ударыць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)