е́хаць fáhren*vi (s); réisen vi (s) (падарожнічаць);
е́хаць на трамва́і (mit der) Stráßenbahn fáhren;
е́хаць вярхо́м réiten*vi (h, s);
е́хаць на машы́неÁuto fáhren*; mit dem Áuto fáhren* (карыстацца);
е́хаць на веласіпе́дзе Rad fáhren* (катацца)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
jeździć
незак. ездзіць;
jeździć samochodem — ездзіць на машыне;
jeździć na łyżwach — коўзацца (катацца) на каньках;
jeździć na nartach — хадзіць на лыжах;
jeździć na rowerze — катацца на веласіпедзе;
jeździć konno — ездзіць конна, ездзіць вярхом
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пад’е́хаць
1. (her)ánfahren*vi (s) (дакаго-н., чаго-н. an A), vórfahren*vi (s) (дакаго-н., чаго-н. vor D), herángefahren kómmen*; heránreiten*vi (s) (вярхом);
2.перан.разм. (падлізацца) sich éinschmeicheln (дакаго-н. bei D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Pferd
n -(e)s, -e конь
zu ~e — вярхо́м, ко́нна
ein hártes ~ — выно́слівы ко́нь
ein ~ réiten* — е́хаць вярхо́м
das ~ vor den Wágen spánnen [schírren] — запрага́ць каня́ (у воз)
◊ auf dem hóhen ~ sítzen* — ва́жнічаць, задава́цца, задзіра́ць нос
das ~ beim Schwánze áufzäumen, das ~ hínter den Wágen spánnen — ≅ пачына́ць спра́ву не з таго́ канца́
vom ~e auf den Ésel kómmen* — збядне́ць, апусці́цца
◊ es hängt ein ~ in der Luft — запа́хла непрые́мнасцямі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ко́нік1, ‑а, м.
1.Памянш.-ласк.да конь (у 1 знач.); невялікі конь. Конік быў не такі ўжо і благі на выгляд. Маленькі, як жарабя, сівай масці.Якімовіч.
2. Дзіцячая цацка, падобная на каня, конскую галаву. Дзеці дзьмуць у .. конікі. Дзірачкі пальчыкамі перабіраюць.Бядуля.
3. Дзіцячая гульня — язда вярхом на палачцы. Гуляць у конікі.
•••
Марскі конік — трапічная і субтрапічная марская рыбка, галава якой падобная на конскую.
Быў конік, ды з’ездзіўся — тое, што і была кабылка, ды з’ездзілася (гл. кабылка).
Выкінуць конікагл. выкінуць.
ко́нік2, ‑а, м.
1. Насякомае, якое скача і стракоча крыламі. Луг зялёны жыццём дыша — Конікі трашчаць.Колас.Кузьма сеў на кучу свежай саломы, з якой за ўсе бакі пырснулі маленькія конікі.Дуброўскі.
2. Птушка сямейства сітаўкавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уе́хацьразм.
1.éinfahren*vi (s); hinéinfahren*vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць); heréinfahren*vi (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць); hinéinreiten*vi (s) (вярхом);
уе́хаць у двор in den Hof éinfahren*;
2. (пасяліцца) éinziehen*vi (s);
уе́хаць у кватэ́ру in éine Wóhnung éinziehen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ката́цца на канька́х Schlíttschuh láufen*vi (s);
ката́цца на са́нках Schlítten fáhren*vi (s);
ката́цца на ло́дцы Boot fáhren*vi (s);
ката́цца на байда́рцы pádeln vi (s);
ката́цца на лы́жах Schí [Ski] [ʃi:] láufen*vi (s) [fáhren*vi (s)]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сад ’участак зямлі, засаджаны дрэвамі, кустамі і кветкамі; дрэвы, кветкі, якія растуць на гэтым участку’, дыял. ’карма ў невадзе, мяшок пасярод яго, куды трапляе рыба’ (віц., Нар. лекс.), ’пасад у гумне’ (Нас.), ’верхні і ніжні млынарскія каменні’ (Некр.), ’грыбная калонія ў лесе’ (Яшк.). Да садзіць, сесці. У першым значэнні агульнаславянскае і праславянскае: рус., укр.сад, стараж.-рус.садъ ’дрэва, расліны, гай, сад’, ст.-слав.садъ ’сад’, польск.sad ’сад, парк’, в.-луж., н.-луж.sad ’садавіна; сад’, чэш., славац.sad ’сад, насаджэнне’, серб.-харв.са̑д ’новае насаджэнне’, славен.sȃd ’плод; плантацыя’, балг., макед.сад ’насаджэнне’. Праслав.*sadъ ’пасадка’, старая аснова на ‑ŭ (Мейе, RS 6, 131). Бліжэйшыя адпаведнікі ў ст.-інд.sadá ’язда вярхом, сядзенне’, ст.-ісл.sót ’сажа’, гл. Траўтман, 259 і наст.; Майргофер, 3, 473; Фасмер, 3, 543 і наст.; Брукнер, 478 і наст.; Махэк₂, 539, Сной₁, 550; Шустар-Шэўц, 2, 1263; Борысь, 537. Сад у значэнні ’дзіцячы сад’ з рус.сад ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
spréngen
I
vt паліва́ць (вуліцу, кветкі і г.д.)
II
vt
1) узрыва́ць, узло́мваць
2) перан. падрыва́ць (адзінства і г.д.)
3) узлама́ць; разрыва́ць (путы)
4) карт. сарва́ць (банк)
III
vi(s)е́хаць вярхо́м
über den Gráben ~ — пераско́чыць це́раз роў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
е́здзіць, езджу, ездзіш, ездзіць; незак.
1. Тое, што і ехаць (у 1 знач.), з той розніцай што «ездзіць» азначае дзеянне, якое паўтараецца ў розных напрамках. Ездзіць у горад. Ездзіць на машыне. □ Дзед Астап ездзіў часам з другімі партызанамі на разведку.Лынькоў.Костусь ездзіў, хадзіў, клапаціўся: жніво ішло, а рукамі, відаць было, нічога зрабіць нельга будзе.Чорны.// Бываць дзе‑н., наведваць каго‑, што‑н. (карыстаючыся транспартам). Яшчэ казаў мой прадзед у свой час, Што будуць ездзіць к нам не за пянькою, А каб вучыцца мудрасці у нас.Прыходзька.— Я так марыў увесь час, што мы будзем жыць суседзямі. У нядзелю мы ездзілі б адзін да аднаго ў госці...Шамякін.
2. Умець карыстацца якім‑н. сродкам перамяшчэння. Умела ездзіць на матацыкле.//Разм. Катацца на каньках, лыжах.
3.перан.Разм. Рухацца, соўгацца па чым‑н. Стары сядзеў неспакойна, круціўся, ездзіў па лаве.Мележ.
4.Разм. Быць, працаваць кім‑н. (пра некаторыя прафесіі). Вася ў дальніх паяздах ездзіць правадніком.Ракітны.
•••
Ездзіць вярхомнакім — мець уладу над кім‑н.
Ездзіць начыёйспіне, начыімкарку — выкарыстоўваць каго‑н. у сваіх інтарэсах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)