расійская актрыса. Нар.арт.СССР (1983). Скончыла Усесаюзны дзярж.ін-т кінематаграфіі (1958). Яе мастацтву ўласцівы тэмперамент, лірызм, музыкальнасць. Выконвала камедыйныя, вострахарактарныя ролі ў кіно: «Карнавальная ноч», «Дзяўчына з гітарай», «Саламяны капялюшык» і «Нябесныя ластаўкі» (тэлевізійныя), «Мама». Яе драм. талент праявіўся ў фільмах: «Старыя сцены» (Дзярж. прэмія Расіі 1976), «Дваццаць дзён без вайны», «Сібірыяда», «Пяць вечароў», «Палёты ў сне і наяве», «Вакзал для дваіх» і інш. Выступае як эстр. спявачка. Аўтар кніг «Маё дарослае дзяцінства» (1982), «Апладысменты» (1987) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
station1[ˈsteɪʃn]n.
1. ста́нцыя, цэнтр, пункт;
a life-boat station выратава́льная ста́нцыя;
a filling station бензакало́нка;
a dressing station перавя́зачны пункт;
a central station электраста́нцыя; AmE пашто́вае аддзяле́нне
2.вакза́л, чыгу́начная ста́нцыя
3.mil. ба́за
4. прыпы́нак (на дарозе);
Get out аt the next station. Выходзьце на наступным прыпынку.
5.fml грама́дскае стано́вішча, ста́тус;
a woman of high station высокапаста́ўленая да́ма
6.AustralE па́ша для аве́чак
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АЛЯХНО́ВІЧЫ, Алёхнавічы,
вёска ў Беларусі, у Маладзечанскім р-не Мінскай вобл. Цэнтр сельсавета. За 28 км на ПдУ ад Маладзечна, 55 км ад Мінска, чыг. ст. на лініі Мінск—Маладзечна. 3244 ж., 1181 двор (1995). Птушкафабрыка, сярэдняя школа, клуб, б-ка, камбінат быт. абслугоўвання, аддз. сувязі.
У 19 ст. вёска і фальварак у Краснасельскай вол. Вілейскага пав. У 1872 пракладзена чыгунка, у 1885 пабудаваны вакзал. З 1921 у складзе Польшчы. У Аляхновічах дзейнічалі гурткі Бел.сял.-работніцкай грамады. З 1939 у БССР, з 1940 цэнтр сельсавета. У 1942 у Аляхновічах размяшчаўся лагер смерці для ваеннапалонных. У 1948 арганізаваны калгас «Новае жыццё», у 1955 саўгас «Аляхновіцкі».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЎТАВАКЗА́Л
(ад аўта... + вакзал),
комплекс збудаванняў для абслугоўвання пасажыраў міжгародніх і прыгарадных аўтобусных ліній. Размяшчаюць аўтавакзалы ў гарадах з развітой сеткай міжгародніх аўтобусных маршрутаў (на Беларусі найбуйнейшыя ў Мінску і абл. цэнтрах).
У залежнасці ад прапускной здольнасці і ўмяшчальнасці тыпавыя аўтавакзалы будуюць на 100, 200, 300 і 500 пасажыраў (большыя — па індывід. праектах). У склад аўтавакзала, акрамя асн. будынка з памяшканнямі службовымі і для абслугі, уваходзяць трансп. тэрыторыя з перонам пасадкі і высадкі пасажыраў, пляцоўкі для стаянкі аўтобусаў і інш. Буйныя аўтавакзалы аснашчаюць апаратурай для кіравання рухам аўтобусаў і інфармацыі пасажыраў. Часта аўтавакзалы аб’ядноўваюць з вакзаламі інш. відаў транспарту (чыгуначным, паветраным, рачным), пры іх узводзяцца атэлі, канцэнтруюцца гандлёвыя і інш. Ўстановы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
право́дзіцьII
1. (суправаджаць) begléiten vt;
право́дзіць вачы́макаго-н.j-m mit den Blícken [Áugen] fólgen; j-m náchsehen*;
2. (чалавека, якіад’язджае) begléiten vt, geléiten vt; das Geléit gében* (каго-н.D) (высок.); verábschieden vt (дэлегацыюнавакзалеі г. д.);
право́дзіць на вакза́л zum Báhnhof begléiten, zur Bahn bríngen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
паспяша́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пастарацца зрабіць што‑н. хутчэй. — Касіць, хлопцы, касіць, — а не кірмашы спраўляць, — казаў Мікіта Рыла, — на пагодзе стала, трэба паспяшацца...Чарот.Юра паспрабаваў маляваць зайцоў, але выходзілі яны дужа падобныя на катоў, і ён паспяшаўся замазаць іх.Бураўкін.// Хутка пайсці. Прачнуўся Дзяніс досвіткам, сабраў у чамадан дарожныя рэчы, паклаў грошы ў кішэню і паспяшаўся на вакзал.Гроднеў.[Васіль Пятровіч] паспяшаўся ў вестыбюль, які поўніўся ўжо галасамі.Карпаў.// Зрабіць што‑н. паспешліва, неабдумана; пагарачыцца. Я два разы страляў па зайцу.. Першы раз паспяшаўся і бабахнуў здалёк.Ляўданскі.[Вадзім:] — Ну, выйшаў я з дому, азірнуўся і падумаў, што назад ужо халасцяком не вярнуся. І ад такой думкі неяк не па сабе стала. І, шчыра сказаць, завагаўся. Думаю, паспяшаўся.Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
station
[ˈsteɪʃən]1.
n.
1) ме́сца n., пункт -у m.
First Aid station — перавя́зачны пункт
2) уча́стак -ка m.
police station — паліцэ́йскі ўча́стак, пастару́нак -ку m
3) ра́дыяста́нцыя f.; тэлеста́нцыя f
4) чыгу́начная ста́нцыя; вакза́л -у m.
5) грама́дзкае стано́вішча, стано́вішча ў грама́дзтве
2.
v.t.
1) вызнача́ць ме́сца
2) зьмяшча́ць, разьмяшча́ць
The soldiers were stationed in the barracks — Салда́ты былі́ расквартарава́ныя ў бара́ках
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
główny
główn|y
галоўны;
dworzec ~y — цэнтральны вакзал;
poczta ~a — галоўны паштамт;
liczebnik ~y грам. колькасны лічэбнік;
tętnica ~a анат. аорта;
katalog ~y камп. галоўны каталог;
grzechy ~e — смяротныя грахі;
kara ~a уст. пакаранне смерцю
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
варо́ты, ‑аў; адз.няма.
1. Шырокі праезд у сцяне, плоце, які закрываецца створкамі або закладваецца жардзінамі. У варотах мільганулася жаночая постаць з вёдрамі.Колас.Гумно на двое варот — не гумно, а гмах.Чарнышэвіч.// Створкі, якімі закрываецца такі праезд. Вароты ў двор ужо былі насцеж адчынены.Краўчанка.Падышлі [браты] да сцяны, а ў ёй жалезныя вароты на замку.Якімовіч.
2. У спартыўных гульнях — строга акрэсленая і вылучаная частка прасторы на полі, якая абараняецца кожнай камандай. Футбольныя вароты. □ Пачалася гульня. Мы перадавалі мяч адзін аднаму, потым білі па варотах.Васілёнак.// Вузкі праход паміж скаламі (на моры, у гарах). Царскія вароты. Байдарскія вароты.
3.перан. Пункт, праз які ажыццяўляецца інтэнсіўная сувязь з навакольныя светам. Марскія вароты. □ Брэсцкі вакзал вобразна называюць варотамі нашай Радзімы.«Звязда».
4.Спец. Месца ўваходу ў які‑н. орган ці выхаду з яго крывяносных і лімфатычных сасудаў. Вароты печані.
•••
Ад варот паваротгл. паварот.
Вароты пірагамі падпёртыдзе, укаго — пра багатае прывабнае месца.
Не лезці ні ў якія варотыгл. лезці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕРАСНЁЎСКАЕ НАРО́ДНАЕ ЎЗБРО́ЕНАЕ ПАЎСТА́ННЕ 1944 у Балгарыі, антыфашысцкае паўстанне ў 2-ю сусв. вайну. 26.8.1944 ЦКБалг. рабочай партыі (БРП) прыняў цыркуляр № 4 — праграму падрыхтоўкі ўзбр. паўстання, якая мела на мэце выгнаць нацыстаў з Балгарыі, скінуць манарха-фаш. дыктатуру і ўстанавіць уладу Айч. фронту. 5 вер. Палітбюро ЦК БРП і Гал. штаб Нар.-вызв. паўстанцкай арміі зацвердзілі план паўстання. 7 вер. ў Плевене, Сілістры, Перніку, Плоўдзіве, Слівене і інш. гарадах адбыліся дэманстрацыі і забастоўкі працоўных, у час якіх вызвалены палітвязні. 6—8 вер.балг. партызаны вызвалілі 164 нас. пункты. Ноччу 9 вер. нанесены ўдар па асн. урадавых установах у Сафіі. Да раніцы захоплены радыёстанцыі, будынак ваен.мін-ва, цэнтр. пошта і тэлеграф, тэлеф. станцыя, цэнтр.вакзал і інш. Перамозе паўстання спрыяла ўступленне на тэр. Балгарыі 8 вер. часцей Чырв. Арміі (у гэты дзень Балгарыя абвясціла вайну фаш. Германіі). У выніку паўстання скінуты ўрад правага «земляроба» (чл. партыі Балг. земляробскі нар. саюз) К.Муравіева і сфарміраваны ўрад Айч. фронту.
Літ.:
Боев Б. Революция 9 сентября 1944 года в Болгарии: Пер. с болг. М., 1981;
Краткая история Болгарии: С древнейших времен до наших дней. М., 1987. С. 425—428.